Vanille komt van oorsprong uit Mexico. In het Mexico van die tijd gold de regio die nu als Veracruz bekend is als producent van de beste vanille. Tegenwoordig groeit het ook op andere plaatsen, zoals Java, Sri Lanka en Mauritius. Een van de grootste producenten van vanille is Madagaskar.
Vanille is een eetbare peul van orchideeën van het geslacht Vanilla. Het kweken ervan is ingewikkeld. De bloemen bloeien maar een dag en moeten met de hand worden bevrucht om peulen te krijgen. Wanneer de peulen geplukt zijn, moeten ze nog lang worden gedroogd om het bekende kleine bruine vanillestokje te krijgen.
Uitharden en drogen duurt vier tot vijf maanden. Tijdens het drogen neemt het aandeel vanilline toe. Is het aandeel vanilline te hoog (meer dan 2,3 procent), dan sijpelt vanilline door de schil.
Het natuurlijke verspreidingsgebied zijn meest waarschijnlijk de tropische wouden van het oosten van Mexico, Guatemala, Belize en Honduras. De plant wordt tegenwoordig in veel tropische landen gekweekt, buiten Mexico vooral op Madagaskar, Réunion en de Comoren. Vanille is na saffraan de duurste specerij ter wereld.
Vanille wordt gemaakt van de vruchten van de vanille-orchidee. Een tropische klimplant uit Mexico die gehouden kan worden in een verwarmde kas. De vanille-orchidee is een tot 15 meter grote klimplant uit Mexico met vlezige stengels en luchtwortels als ranken.
Voor 1 kilogram vanille -het echte spul, niet het synthetische- betaal je dezer dagen 600 Amerikaanse dollar (ongeveer 550 euro) en meer. Daarmee is het zelfs duurder dan een kilogram zilver.
Wie vanillestokjes nodig heeft voor een lekkere taart, kan flink schrikken van de prijs in de supermarkten. Bij Albert Heijn of Jumbo betaal je wel 4 euro voor een stokje van twee tot drie gram. Bij leveranciers is dat niet anders.
Vanille is afkomstig van een orchidee, een tropische slingerplant met bleekgele eendagsbloemetjes waaruit na de bevruchting sperzieboonachtige, sappige groene peulen groeien. Oorspronkelijk groeide deze orchidee alleen in zuidelijk Mexico en omstreken waar een inheemse kleine bij voor de natuurlijke bevruchting zorgde.
Het kan tot 3 jaar na het aanplanten duren vooraleer de eerste bloemen op de vanille-orchidee verschijnen. De vanille-orchidee is een klimplant die tot wel 15 meter lang kan groeien met vingerdikke vlezige stengels.
De vanille-orchidee is een schaduwplant. Welke aanpassingen zullen de bladeren van de vanille-orchidee hebben waardoor de plant in de schaduw kan leven? De bladeren zijn groot, dun en donkergroen (ze hebben veel bladgroen). Bij waterlelies en bij waterpest steken de bloemen boven het water uit.
Een goede en raadzame manier van bewaren is om de stokjes in een luchtdichte verpakking op een koele, donkere plaats te bewaren, luchtdicht is niet per se vacuüm, maar bijvoorbeeld een dichtgeritst plastic zakje. Als u het op deze manier bewaart, kunnen uw vanillestokjes tot 1 jaar goed blijven.
Van oudsher is vanille-extract zelfs een middel om ziektekiemen aan te pakken. Naast antioxidanten en antibacteriële stoffen bevat vanille-extract ontstekingsremmende stoffen. Dat is goed nieuws voor onze gezondheid, want ontstekingen liggen aan de basis van veel ziekten.
De vruchten van de vanilleplant, de vanille-orchidee, zien er als ze nog niet rijp zijn ongeveer zo uit als sperziebonen. Deze peulen worden ook geplukt als ze nog niet rijp zijn. Vervolgens worden ze vochtig verhit en langzaam gedroogd. De onrijpe vrucht verandert door een fermentatieproces in een zwart vanillestokje.
Houd een plantafstand van 15 cm en graaf de bollen 10 cm diep in de grond. Poot de krokusbollen begin juni zodat je de stampers in september kunt oogsten. Droog de stampers op keukenpapier op een warme plek voor 1 tot 3 dagen. Saffraan koel bewaren in luchtdichte bakjes voor maximaal 5 jaar.
Wat is vanille? Vanille is het smaakvolle, aromatische merg van behandelde bonen van de vanille-orchidee. De bonen, ook wel peulen genoemd, worden onrijp geplukt, vochtig verhit en daarna langzaam gedroogd.
De vanilleorchidee (Vanilla planifolia) komt oorspronkelijk uit Mexico, maar tegenwoordig wordt vanille ook in andere tropische landen gekweekt, zoals Madagaskar, het belangrijkste exportland van vanille.
En dat Vanille verslavend is? Het actieve ingrediënt in vanille, vanillinezuur, werkt namelijk stimulerend op de hersenen. Vandaar dat dit goedje verwerkt zit in ijs, yoghurt, cola, chocolade, gebak, parfum en zelfs in sigaretten en we bij het consumeren steeds denken: 'WE WANT MORE'.
Laat het gebruikte vanillestokje drogen en mix het fijn in een koffiemolen of een kleine mixer. De vermalen stokjes kun je zo als smaakmaker verwerken in allerlei gerechten. Lege vanillestokjes kun je ook meekoken mee in stoofpotjes, pudding of confituur om er nog het allerlaatste beetje smaak uit te halen.
Goede vanillestokjes koop je bijvoorbeeld bij de toko, speciaalzaken of online.
De Europese bevers zijn strikt beschermd, maar op hun neven in Canada en de Verenigde Staten kan worden gejaagd. Eén van de producten van die jacht bleek inderdaad de anaalklieren van bevers te zijn. Gezegd wordt dat het uit deze klieren gewonnen bevergeil wordt gebruikt in producten met een vanillesmaak, zoals ijs.
Imitatie vanille is afkomstig van synthetische vanilline, die de smaak van natuurlijke vanilline nabootst. Vanilline is één van de componenten die vanille haar buitengewoon smaakboeket geeft.
Vanille-aroma is gemaakt van vanilline, dat is een synthetische smaakstof met een vanillesmaak en geur. Vanille-extract: dit extract wordt gemaakt op basis van echte vanillestokjes, water en ethanol (alcohol). Alcohol onttrekt de vanillesmaak uit de boon waardoor je een pure vanillesmaak krijgt.
Als u verse vanillestokjes gebruikt, komt één vanillestokje overeen met ongeveer 1 à 2 theelepels vanille-extract. Om vanille-extract te vervangen door vanillepoeder, heb je ongeveer twee gram poeder nodig ter vervanging van twee theelepels essence.
En zo doe je het
Bewaar minstens 6 weken op een donkere plek en schud elke week even om. Na 6 weken kun je het extract gaan gebruiken. Maar: hoe langer het staat, des te sterker de smaak! Vol steeds aan met wat wodka en een vanille boon zodat je extract nooit opraakt.
In de bron staat het volgende: Variatie op vanillestokje: 1 tl vanille-essence of 2 zakjes vanillesuiker (gebruik dan iets minder griessuiker). Je kan het dus gewoon gebruiken ter vervanging.