Mag je legaal wonen op een boot? Als je permanent en legaal op een boot wilt wonen, heb je een officiële ligplaats nodig. Deze vaste ligplaats is aangewezen door de gemeente en voorzien van basisbehoeftes zoals gas en licht. Op de ligplaats mag je een woonboot, woonark of ander drijvend bouwwerk aanmeren.
Een woonboot kopen is goedkoper dan een huis kopen. Toch moet je rekening houden met de extra kosten die erbij komen kijken. Naast de concessie en de inrichting van je boot, moet je verzekeringen, belastingen, bijdragen aan de provincie en onderhoudskosten betalen.
Gewoon met je boot ergens aanmeren en er permanent blijven wonen, is jammer genoeg niet toegestaan. Elk stukje water is namelijk eigendom van een gemeente, en die zal je geen permanente ligplaats toekennen wanneer je er niet gedomicilieerd bent.
Ligplaatsen aangewezen voor wonen op het water zijn schaars in Nederland. Je kunt op zoek gaan naar een ligplaats door de gemeente of het waterschap te bellen in de regio waar je zou willen wonen. Zij kunnen je vertellen waar ligplaatsen zijn aangewezen en of ze een wachtlijst voor gegadigden bijhouden.
Leven op een bootje kun je zo duur maken als je zelf wilt en hangt heel erg af van het land waar je verblijft en hoe je dat doet. Wij maken momenteel in Griekenland zo'n €2000 per maand op inclusief alles. De belangrijkste kostenposten zijn: eten en drinken, havengelden, onderhoud van de boot en verzekeringen.
Of je officieel op een jachthaven mag wonen is afhankelijk van de bestemming van de jachthaven. Als de bestemming “wonen” is, mag je legaal op de jachthaven verblijven. Je bent dan ook in bezit van een officieel woonadres. Als de bestemming “recreatie” is, mag je officieel niet wonen op de jachthaven.
Een ligplaats is het duurste en varieert van € 200.000,- tot € 500.000,- in de Randstad. Ook buiten de Randstad zijn ligplaatsen schaars, dus daar kom je ook hoge prijzen tegen. Een ligplaats is bijna altijd al bezet met een ark, ook als het een oud krot is. Een krot laten slopen kost namelijk geld.
Een ijzeren casco moet gemiddeld eens in de zes jaar uit het water voor controle en conservering. Het ongemak tijdens het hellingen valt over het algemeen erg mee. De boot wordt voor u versleept en u kunt de volledige inventaris gewoon aan boord laten.
Het is mogelijk om een hypotheek af te sluiten op een woonboot. Een volledige financiering is echter meestal niet mogelijk, je hebt dus extra eigen geld nodig voor de aanschaf van een woonboot. Daarnaast zijn ook lang niet alle hypotheekverstrekkers bereid om een scheepshypotheek te verstrekken.
Gemeenten en waterschappen hebben vaak speciale gedeelten van kanalen of havens aangewezen voor woonboten. Deze officiële ligplaatsen hebben dan ook vaak nutsvoorzieningen, zoals gas, water en elektriciteit. In Nederland is een beperkt aantal officiële ligplaatsen voor woonboten beschikbaar; ongeveer 10.000.
Gemiddeld kost een ligplaats in de haven jaarlijks tussen de 1000€ en 2500€ per jaar, afhankelijk van de grootte van de boot en wat er met de boot gebeurt in de winter (blijft in het water of stalling op het droogdok). Gemiddeld komt de prijs op een jaar neer op een 1500€/jaar, dit is voor een winter- en zomerseizoen.
Alhoewel in de literatuur is betoogd dat een schip niet onroerend kan zijn, is door de Hoge Raad deze mogelijkheid wel open gelaten door te oordelen dat een schip in het algemeen roerend is.
Is de boot echter te boek gesteld, oftewel geregistreerd, in het scheepsregister van het kadaster of zou je dit graag willen? Dan moet je wel langs de notaris. De boot of het schip is dan namelijk, vergelijkbaar met een woning, een zogenaamd registergoed.
Een woonboot kan ook een redelijke waardevastheid bezitten, mits de woonboot goed onderhouden wordt. Het is doorgaans ook mogelijk om een hypotheek voor de aankoop van een woonboot te krijgen. Er worden daar door de verschillende banken wel strenge eisen aan gesteld.
Het grote voordeel dat wonen op een woonboot met zich meebrengt is de enorme vrijheid, je hebt weinig tot geen last van geluidoverlast en geen directe buren waar je rekening mee hoeft te houden. Veel vrijheid en privacy maken wonen op het water aantrekkelijk.
Je mag alleen een ligplaats nemen waarbij je de scheepvaart niet hindert. Dit betekent dat je niet mag ankeren in bijvoorbeeld een vaargeul, een smalle vaarweg, een engte in een vaarwater. Maar ook niet waar in een vaarweg een andere vaarweg, daaronder begrepen een haven, uitmondt.
Lening voor woonboten tot 90% van de verkoopwaarde
De hypotheekverstrekker biedt u financieringsmogelijkheden tot maximaal 90% van de verkoopwaarde. In het geval de ligplaats in eigendom is bestaat de mogelijkheid om tot 101% te financieren (2017).
Nadelen woonboothypotheek
Er is maar één aanbieder, waardoor je niet verschillende hypotheken en aanbieders met elkaar kunt vergelijken. Voor een woonboot gelden strengere hypotheekvoorwaarden, waar je aan moet voldoen. Een volledige financiering van je woonboot is niet mogelijk.
De Hoge Raad heeft in een aantal arresten bepaald dat een woonark geen onroerende zaak is. Dat een woonark wellicht niet eenvoudig kan worden verplaatst, verbonden is met de grond middels palen of een loopbrug, aangesloten is op nutsvoorzieningen en riolering maakt dit niet anders, aldus de Hoge Raad.
Wij durven dus gerust te zeggen dat betonnen bakken van De Blauwe Wimpel een bewezen levensduur hebben van zeker 65 jaar! Wanneer u comfortabel en zonder zorgen wilt wonen en/of werken op het water, is een betonnen bak van goede kwaliteit eigenlijk onmisbaar. Periodiek onderhoud is dan niet nodig!
Op 16 april 2014 bepaalde de Afdeling bestuursrecht van de Raad van State dat een woonboot als bouwwerk in de zin van de Woningwet moest worden gezien. De AbRvS bepaalde dat een woonboot is bedoeld om ter plaatse als woning te functioneren. En dat maakte een woonboot tot een bouwwerk.
De kosten van een woonboot zijn afhankelijk van het type woonboot, de locatie, het uitzicht, de directe omgeving en het woonoppervlak. De prijzen van woonarken beginnen vanaf ongeveer €138.000; bij woonboten moet je denken aan minimaal € 250.000.
Echter zijn de prijzen in de opvolgende jaren alleen maar gestegen. De Turkse jachtmanager Candaş Balci vertelde aan Dmarge dat het boeken van een doorsnee ligplaats in Monaco anno 2022 “voor een F1-week” ongeveer € 30.000 kost – op basis van een jacht van circa 35 meter in lengte met uitzicht op de haven.
Per vierkante meter boot betaal je voor een ligplaats zo'n €50 euro per jaar in een commerciële haven. In niet-commerciële havens, zoals gemeentelijke havens, betaal je tussen de €20 en €30 euro per vierkante meter voor een ligplaats voor je boot.