Het hielbeen is het bot dat de hiel van de voet vormt. Bij staan of lopen draagt dit bot het grootste deel van het lichaamsgewicht. Bij een val of sprong van hoogte met een landing op de hiel, kan het hielbeen breken. Breuken van het hielbeen (calcaneusfracturen) zijn relatief zeldzaam.
Gebroken hiel herkennen
Als u uw hielbeen heeft gebroken, kan dit zeer pijnlijk zijn. Het is niet meer mogelijk om op de voet te staan, laat staan op de voet te lopen. De gebroken hiel gaat veelal gepaard met een zwelling, met name rondom de hiel. De zwelling kan uitlopen naar de enkel of een deel van de voet.
Een gekneusde hak of calcaneodynie komt vaak voor bij ouderen. Bij deze mensen is het dempende vetkussen onder de hak verdwenen is (atrofie fatpad). Vaak is bij een gekneusde hak ook sprake van overgewicht.
In principe kunnen alle botjes van de voet en tenen breken. Tenen of middenvoetsbeentjes kunnen breken door hard stoten of door een zwaar voorwerp dat op de voet valt. Een verzwikking kan ook leiden tot een breuk in de middenvoet.
Het hielbeen of calcaneus is het grote bot in de hiel van de menselijke voet. Het staat in verbinding met het sprongbeen. calcaneus is aangegeven in het rood.
Pijn aan de hiel wordt meestal veroorzaakt door een irritatie van de pezen tussen de hiel en de bal van de voet. We noemen dit fasciitis plantaris. Dit is meestal een gevolg van overbelasting (overgewicht, hardlopen, wandelen, lang rechtstaan…). Pijn aan de hiel wordt vaak 'hielspoor' genoemd.
Denk dan aan rust nemen, rekoefeningen doen en goede schoenen dragen. Ook simpele middelen als de Strassburg Sock en inlegzooltjes helpen vaak. Anders moet je naar een arts. Die kan je adviseren over fysiotherapie, shockwave of zelfs injecties en operaties.
Het doet pijn als je het lichaamsdeel stilhoudt, en vaak nog meer pijn bij bewegen. Het slachtoffer kan het lichaamsdeel niet normaal bewegen of erop steunen. Soms kan het lichaamsdeel op een gekke manier bewogen worden of is er een krakend geluid bij bewegen. De plek is verkleurd en/of gezwollen.
Belangrijk is om te oefenen om goed op het aangedane been te staan, als de pijn dit toelaat. Goed lopen begint met goed op één been kunnen staan. Probeer tevens de enkel weer zo normaal mogelijk te gebruiken, als de pijn dit toelaat. Oefen om weer een normaal looppatroon te krijgen, dan is iedere stap een oefening.
Omdat het scheenbeen een erg sterk bot is, is er vaak veel energie nodig om het onderbeen te breken. Vaak gaat het om een verkeersongeval, een val van hoogte, maar ook soms een harde directe trap tegen het onderbeen.
Bij een kneuzing ontstaat ook vaak een zwelling of een blauwe plek. Een kneuzing kan ook erg veel pijn doen, maar vaak zie je dat een kneuzing in een groter gebied pijnlijker is en bij een breuk de pijn met één vinger is aan te wijzen.
In de meeste gevallen is de kneuzing binnen 6 weken weer genezen en de bloeduitstorting verdwenen. Voor het herstel van het gekneusde lichaamsdeel is de mate van beweging erg belangrijk. Wanneer er complete rust gehouden wordt zal dit het herstel van het gekneusde lichaamsdeel niet bevorderen.
Een kneuzing van de voet is een beschadiging van het weefsel. Vanaf de buitenkant is er niet veel te zien, maar in een later stadium kan er wel een bloeduitstorting ontstaan. Een beschadiging van het weefsel kan bijvoorbeeld zijn aan spieren, pezen of onderhuids bindweefsel.
Gebroken voet herkennen
Een gebroken voet is pijnlijk, met name als er gewicht op komt te staan. De symptomen van een gebroken voet zijn onder andere pijn, zwelling, mank lopen, gevoeligheid op de plek van de breuk en mank lopen. In sommige gevallen kan lopen zelfs te pijnlijk zijn, waardoor het niet mogelijk is.
In tegenstelling tot de meeste enkelbandletsels, kan een patiënt met een gebroken enkel meestal er niet meer op staan of lopen. Tevens is er vaak sprake van een forse bloeduitstorting en veel pijn bij het bewegen van de enkel. Daarnaast is er sprake van drukpijn op het gebroken bot.
In tegenstelling tot schade door een verstuikte enkel, kan een patiënt met een gebroken enkel meestal niet meer er op staan of lopen. Ook is er vaak een forse bloeduitstorting en veel pijn bij het bewegen van de enkel. Daarnaast voel je drukpijn op het gebroken bot.
Voorzichtig opstaan
Dan is een veelgehoorde bewering over dit onderwerp dat u uw been gemakkelijker kunt breken wanneer deze (deels) slaapt. Dit is echter een fabeltje. Wat wel zo is, is dat u minder stabiel bent wanneer uw benen of voeten slapen. Hierdoor kunt u uw evenwicht sneller verliezen en vallen.
Bij een gebroken of gescheurd middenvoetsbeentje is er vaak een moeilijk te beschrijven pijn aanwezig in de middenvoet. Meestal is de pijn plotseling ontstaan tijdens het lopen. De klachten worden erger bij veel lopen en staan. De pijn wordt minder bij het dragen van een stevige schoen.
Voor het slapen gaan verhoogt u het voeteneinde met bijvoorbeeld een kussen. Leg uw been op het dekbed en niet eronder. Dit omdat uw been dan te warm wordt. Laat, als u zit, uw been op een bankje rusten en wel zo dat uw been hoger ligt dan uw heup.
Alle breuken veroorzaken alle of sommige van deze soorten pijn. Direct nadat u een breuk hebt opgelopen, ervaart u acute pijn. Tijdens deze fase wordt vaak medicatie voorgeschreven om de ergste pijn te verminderen. De acute pijn neemt met de tijd af.
U voelt pijn op de plaats van de breuk, simpele bewegingen worden opeens moeilijk uitvoerbaar en er ontwikkelt zich een zwelling. Deze zwelling is het gevolg van een bloeduitstorting, die ontstaat bij een breuk. Soms kunt u een fractuur herkennen aan een krakend geluid, net nadat het bot gebroken is.
Cijfers bij enkelletsel. De enkel is het gewricht dat het meest geblesseerd raakt in de sport. Van alle geblesseerde sporters die zich melden bij de spoedeisende hulp (SEH), heeft 12% enkelletsel. Bij 33% van deze enkelblessures blijkt het om een breuk te gaan.
Hielspoor komt waarschijnlijk door te lang te veel spanning op de pees onder uw voet. Bijvoorbeeld als u heel lang heeft gestaan of gerend. Kies schoenen die prettig zitten. Blijf bewegen, maar sta of loop niet heel erg lang.
Met de hiel wordt de achterzijde van de voet bedoeld, en met de hak de onderzijde van dit gedeelte van de voet.
Naast het dragen van stevige schoenen moet je ook rusten met hielspoor. Wanneer de voet meer rek nodig heeft, kan een hielspoor sok helpen. Ook al moet je rusten bij hielspoor; door een lichte spanning kan de peesplaat wat meer rek krijgen om grote trekkrachten beter op te vangen.