Als een van je ouders coeliakie heeft, dan heb jij een verhoogde kans op coeliakie met ongeveer 10 tot 15 procent. Maar daarbij zijn er ook veel mensen die geen aanwijsbare erfelijke verbanden hebben met deze ziekte. Bij hen kan het dus inderdaad 'zomaar' ontstaan.
De diagnose kan op verschillende leeftijden gesteld worden. In de meeste gevallen gebeurt dit bij kinderen tussen de 6 en 10 jaar of bij volwassenen tussen de 20 en 40 jaar. Het is nog onduidelijk of deze tweede groep mogelijk al langere tijd coeliakie heeft of dat de aandoening zelf op latere leeftijd ontstaat.
De aandoening kan op elke leeftijd voorkomen. Meestal wordt glutenintolerantie al vastgesteld in de kindertijd. Bij volwassenen duiken de klachten doorgaans op tussen 30 en 50 jaar.
Ze hebben vaak een stinkende, vettige en schuimende ontlasting. Bij volwassenen zijn de klachten meestal wat minder duidelijk. Zij kunnen last hebben van diarree, verstopping, een opgezette buik, buikpijn, plakkerige ontlasting of gewichtsverlies.
Maar vaak is het lastig erachter te komen of het gaat om een glutenallergie. Veelvoorkomende klachten zijn, obstipatie, buikpijn, een opgezette buik, aanhoudende diarree, verminderde eetlust, overgeven en een plakkende ontlasting.
Sommige personen krijgen direct klachten, bij anderen komen de klachten na een aantal dagen opzetten. Iemand met glutensensitiviteit zal waarschijnlijk minder heftig reageren op het binnenkrijgen van gluten dan iemand met coeliakie die per ongeluk gluten gegeten heeft.
Direct na het eten van een product met gluten, waaronder brood, kunnen klachten ontstaan zoals misselijkheid, een opgezette buik, buikpijn, energietekort, diarree of juist verstopping. Wanneer je elke keer nadat je iets met gluten eet, last hebt van buikpijn of een andere klacht, dan kan dit duiden op coeliakie.
Coeliakie kan zich overal in het lichaam uiten, zoals in de spijsvertering, huid, gewrichten en hersenen. Iemand die ziek is door het eten van gluten kan o.a. last hebben van diarree, verstopping, gewichtsverlies of juist overgewicht.
Gluten is een mengsel van eiwitten dat van nature voorkomt in bepaalde granen. Voorheen werd coeliakie ook wel glutenintolerantie genoemd. Dit is een verkeerde benaming omdat coeliakie dus een auto-immuunziekte is en geen glutenallergie of -intolerantie. Een tarwe-allergie bestaat wel.
Mensen met coeliakie zijn intolerant voor gluten. Het eten van gluten zorgt bij hen voor schade aan het slijmvlies van de dunne darm. Hierdoor kan iemand diarree, buikpijn en een opgezette buik krijgen.
De gluten veroorzaken bij mensen met coeliakie een overgevoeligheidsreactie in de darm. Door die overgevoeligheidsreactie raakt het slijmvlies aan de binnenkant van de darm beschadigd. Voedingsstoffen kunnen dan minder goed worden opgenomen. Er ontstaan darmklachten, zoals buikpijn en diarree.
Coeliakie en kans op overlijden
Mensen met gediagnosticeerde coeliakie hebben géén verhoogd overlijdensrisico. Met andere woorden: coeliakiepatiënten sterven niet vroeger of later dan niet-patiënten. Dit wordt bevestigd door onderzoek.
Gluten zit in tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut. Een glutenvrij dieet is helemaal vrij van deze granen. Graanproducten zijn bijvoorbeeld brood, pasta, muesli en pizza. Lees het etiket op de verpakking voordat u een voedingsmiddel koopt of gebruikt.
#3: verlichting van darmklachten
Het is logisch om glutenvrij te eten bij glutensensitiviteit en coeliakie. Maar ook bij een opgeblazen gevoel, obstipatie of winderigheid kan een glutenvrij dieet uitkomst bieden. Deze soms onverklaarbare klachten worden vaak bestempeld als prikkelbaar darm syndroom (PDS).
Roomboter, melk, naturel yoghurt of kwark, room, verse kaas zoals ricotta, mascarpone, mozzarella, Parmezaanse kaas, Nederlandse harde kazen van koe, geit of schaap zijn glutenvrij.
Haver is van nature glutenvrij. Maar in de Europese wetgeving via de Verordening EG Nr. 828/2014 staat dat haver een glutenbevattende graansoort is. Dat is opmerkelijk omdat haver van nature geen gluten bevat.
Zilvervliesrijst en aardappelen zijn van nature glutenvrij en kun je gewoon eten. Ook glutenvrije granen, zoals gierst, teff, quinoa en boekweit zijn geschikt.
Glutenvrij dieet
voor nodig. Elk spoortje van gluten beschadigt de darm opnieuw. De meeste mensen die coeliakie hebben, voelen zich al beter na enkele dagen glutenvrij dieet. Klachten zoals misselijkheid, diarree, moeheid en een opgeblazen gevoel verdwijnen binnen enkele weken.
Alle verse groenten en fruit zijn van nature glutenvrij! Hoera! Genoeg lekker fruit om te nuttigen zoals banaan, appel, mango, perziken en mandarijntjes.
Nee, geen enkel van onze dranken bevatten gluten.
Chocolade op zichzelf is glutenvrij, maar in eindproducten van chocolade zitten toch vaak gluten of sporen van gluten verwerkt. Kies daarom altijd chocolade met het kenmerk 'glutenvrij', zo weet je zeker dat je ongestoord kan genieten!
Ja, pindakaas is normaal gesproken een glutenvrij product. We moeten wel een kanttekening maken: sommige andere soorten of merken pindakaas bevatten mogelijk (sporen van) gluten. Door zogeheten 'kruisbestuiving' is het namelijk mogelijk dat er in sommige soorten pindakaas gluten zitten verstopt.
26% van de mensen met coeliakie hebben voor de diagnose migraine-achtige hoofdpijn aanvallen. Door middel van een glutenvrij dieet kan dit bij 75% van de patiënten over gaan. Ook wordt hoofdpijn gerapporteerd als veel voorkomende klacht na een glutenfout.
Wat mag ik wel en niet eten? De enige behandeling van coeliakie is een levenslang glutenvrij dieet. Gluten komt voor in de bovengenoemde granen, maar ook in producten die van deze granen zijn gemaakt, zoals brood, crackers, koek, pizza, pasta, meel, bloem, deeg, cake, wraps en gebak.