Gezond eten zonder vlees of met minder vlees is niet moeilijk. Ook zonder vlees eet je volgens de Schijf van Vijf. Daarbij let je erop dat je genoeg eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12 binnenkrijgt. Dit zijn voedingsstoffen die je vindt in vlees, maar ook in andere producten.
Groenenberg benadrukt dat zowel een vegetarisch eetpatroon, als een eetpatroon met minder vlees, goede effecten heeft voor de gezondheid. "Geen vlees eten verlaagt je bloeddruk en vermindert daarmee de kans op hart- en vaatziektes, maar minder vlees eten helpt ook al aanzienlijk."
Minder vlees eten is beter voor je gezondheid en het milieu. Door minder vlees te eten en dit vaker te vervangen door peulvruchten en noten verlaag je het risico op verschillende ziekten. Minder vlees eten leidt ook tot minder uitstoot van broeikasgassen, waardoor het milieu minder wordt belast.
Je kunt prima eten met minder of zonder vlees, als je andere producten neemt met voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12. Vitamine B12 komt alleen voor in dierlijke producten. Mensen die weinig dierlijke producten nemen en veganisten doen er daarom goed aan vitamine B12-supplementen te slikken.
Ook extreme vermoeidheid is regelmatig een van de nadelen die vermeld worden bij geen vlees eten. Wanneer je geen vlees eet, heb je vlug een tekort aan ijzer. Daarom is het van essentieel belang dat je vlees vervangt met ander voedzaam en ijzerrijk eten zoals spinazie, bieten en allerlei bladgroenten.
Vegetarisch eten is gezond
Vegetarisch eten is niet minder gezond dan een voeding met vlees. Sterker nog: er is zelfs wetenschappelijk aangetoond dat voeding met veel rood en bewerkt vlees ongezond is. Een bewust samengesteld vegetarisch voedingspatroon levert in ruime mate alle noodzakelijke voedingsstoffen.
Vlees belast de darmen omdat het moeilijk te verteren is. Vooral de stof haem in rood vlees is een belasting voor de darmen. Het eten van meer dan 500 gram rood vlees per week (rund-, varkens- en lamsvlees) is een risico voor het ontwikkelen van darmkanker.
Een goed uitgebalanceerd plantaardig dieet bevat voldoende voedingsstoffen. Volgens het Voedingscentrum zijn veganisten gezonder, maar of dit alleen door het veganistische dieet komt is moeilijk wetenschappelijk te onderbouwen.
Vlees is rijk aan de vitamines B1, B6 en B12 en het mineraal zink. Daarnaast levert het vitamine B2 en de mineralen ijzer, fosfor en seleen. Vlees bevat van nature eiwit en vet. Er zitten geen koolhydraten in.
Waarom kun je afvallen als je vegetarisch eet? Meer vezels en een lagere hoeveelheid calorieën per 100 gram zouden voor een deel kunnen verklaren waarom mensen gewicht verliezen als ze vegetarisch gaan eten.
Het Voedingscentrum adviseert om maximaal 300 gram rood vlees per week te eten [8]. Voor bewerkt vlees is geen bovengrens gesteld, al raadt de Gezondheidsraad aan om de consumptie hiervan te beperken [7]. Jongvolwassen eten gemiddeld 70 gram rood vlees en 47 gram bewerkt vlees per dag.
Volwassenen kunnen hun dagelijks benodigde bouwstoffen aan eiwitten, vetten, vitaminen en mineralen halen uit zo'n 100 à 125 gram vlees(waren), vis, kip of eieren. Dat is het (bruto) gewicht in grammen van gare producten, dus bijvoorbeeld bereid vlees en vleeswaren samen.
Onbewerkt mager vlees past in een gezond eetpatroon, vooral vanwege de eiwitten, vitamines en mineralen. Het is niet nodig om vlees te eten, je kunt het vervangen door andere producten. Het eten van te veel vlees brengt risico's voor de gezondheid met zich mee.
Vegan voedsel, de voordelen en valkuilen
Mensen die veel plantaardig voedsel eten worden simpelweg gezonder oud, hebben minder kans op hart- en vaatziekten, hebben een lager LDL-cholesterol, minder kans op een hoge bloeddruk, kanker, minder kans op diabetes en een gezonder gewicht.
Vlees trakteert je op essentiële voedingsstoffen zoals eiwitten, vitamines (zoals B1 en B12) en mineralen (zoals ijzer). Die heb je nodig voor de groei en het herstel van weefsels.
Zelf broodbeleg maken is zo gebeurd. Denk bijvoorbeeld aan tofu-'eier'salade, kip'-kerriesalade, linzen-kerriespread, vegan kaas, cottage cheese of roomkaas. Hummus kun je ook heel lekker zelf maken, in allerlei varianten zoals 'umami hummus', maar meestal ben ik daar te lui voor.
Als veganist neem je helemaal geen dierlijke producten. Dus geen vlees, vis, zuivel, eieren en E-nummers van dierlijke oorsprong. Wil je veganistisch eten? Dan let je vooral goed op of je voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1, vitamine B2, vitamine B12 en calcium binnenkrijgt.
Het eten van vlees wordt in het bijzonder gekoppeld aan dikke darmkanker, prostaatkanker, borstkanker, lymfeklierkanker en maagkanker. De reden hiervoor is tweeledig: dierlijke producten bevatten veel stoffen die ons risico op kanker direct verhogen, zoals vetten en carcinogeen heterocyclische aminen.
Het gaat vooral om de onnatuurlijke suikers zoals frisdrank, snoep en koek. Daarnaast hebben ook de koolhydraten in wit brood en pasta's zoals macaroni en spaghetti een schadelijk effect. Deze voedingsmiddelen brengen de darmen in onbalans en voeden de schadelijke schimmels.
Als je een jaar lang een dag per week geen vlees eet, bespaar je bijna 6 kilo aan vlees, zo'n 572 kilometer rijden met de gemiddelde auto en 750 liter aan water. Als je ook zuivel laat staan, maak je nog meer impact: dat scheelt maar liefst 921 kilometer rijden, 1.114 liter aan water en bijna 18 kilo aan zuivel.
Een verantwoord vegetarisch voedingspatroon is rijk aan peulvruchten, volkoren graanproducten, zuivelproducten (of zuivelvervangers), eieren, noten en zaden én zeewier en algen.
Maar ook dierlijke producten zijn belangrijke bronnen van ijzer. IJzer uit plantaardige producten is iets moeilijker absorbeerbaar, maar een vegetariër die gevarieerd eet, hoeft zich geen zorgen te maken. Wat wel van belang is te weten is, dat thee en koffie de ijzerabsorptie gevoelig remmen.
De gezondste vleesvervangers zijn noten, peulvruchten, sojaproducten, kaas, eieren (behalve als je vegan eet) en andere vlezige groenten. Ook de kant- en- klare vleesvervangers zijn erg in opmars en geëvolueerd. Er is een ruime keuze aan vegetarische burgers, balletjes, kip en zelfs vis.