Een handicap kun je bij je geboorte krijgen, maar ook later in je leven. Als kinderen al bij hun geboorte een handicap hebben, kan dat komen door verschillende oorzaken.
Het kan zijn dat lichaamsdelen niet volgroeid zijn, beschadigd, niet aanwezig (amputatie) of dat u een chronische aandoening heeft. Daarnaast kan de lichamelijke beperking het gevolg zijn van stoornissen in de spieren en de zenuwen die zorgen voor de lichaamshoudingen en bewegen.
Classificatie op basis van ernst
ernstige verstandelijke beperking (IQ 20-34 / ontwikkelingsleeftijd tussen de 3 en 5 jaar); matige verstandelijke beperking (IQ 35-49 / ontwikkelingsleeftijd 6-9 jaar; milde verstandelijke beperking (IQ 50-70 / ontwikkelingsleeftijd 9-12 jaar).
Wat zijn de oorzaken van een verstandelijke beperking? Verstandelijke beperkingen kunnen tal van oorzaken hebben, zoals genetische factoren, prenatale problemen, complicaties rondom de geboorte, oplopen van een infectie en blootstelling aan bepaalde stoffen. Ook zijn er mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH).
Ook later in iemands leven kan een licht verstandelijke beperking ontstaan. Dat kan gebeuren door een ongeluk of het hebben van een hersenvliesontsteking. Een licht verstandelijke beperking kan niet genezen worden.
Voorbeelden daarvan zijn achterblijvende conceptuele vaardigheden, zoals kunnen lezen, schrijven en rekenen, achterblijvende sociale vaardigheden zoals communicatieve vaardigheden en het oplossen van sociale problemen en achterblijvende praktische vaardigheden.
'Stoornissen' betreffen afwijkingen op orgaanniveau, 'beperkingen' worden door een persoon ondervonden bij het uitvoeren van activiteiten, en 'handicaps' hebben betrekking op de sociale nadelen die een persoon ondervindt als gevolg van gezondheidsproblemen.
Invalide, mindervalide of miva
Mindervalide betekent minderwaardig en miva werd als afkorting vaak gebruikt om die laatste minder stigmatiserend te laten klinken. Je zegt er echter nog steeds mee dat een gehandicapte persoon minder waardevol is. Alternatief: gehandicapte persoon of persoon met een beperking.
Gemiddeld IQ
Daarnaast kan ook een IQ-score iets zeggen over een mogelijke lvb of zwakbegaafdheid. Een gemiddeld IQ tussen de 50 en zeventig duidt op een lvb, een gemiddeld IQ tussen de 70 en 85 duidt op zwakbegaafdheid. Maar, zo stelt het Netwerk Gewoon Meedoen, een IQ-test is geen 'robuust gegeven'.
Lichte verstandelijke beperking: IQ 50/55-70. Matige verstandelijke beperking: IQ 35/40-50/55. Ernstige verstandelijke beperking: IQ 20/25-35/40. Diepe verstandelijke beperking: IQ lager dan 20/25.
De gemiddelde Nederlander heeft een intelligentie (IQ) van 100. Als je IQ onder de 80 is, noemen we dit een lichte verstandelijke beperking.
Als je een lichamelijke beperking hebt functioneert je lijf niet optimaal. Dit komt bijvoorbeeld omdat je een arm of been mist, doof bent of last hebt van spasmen. Een fysieke beperking kan aangeboren zijn of later zijn ontstaan en is niet altijd aan de buitenkant te zien.
Wanneer iemand een fysieke (of motorische) beperking heeft, is zijn bewegingsmogelijkheid verstoord. Onder deze diverse groep beperkingen vallen onder meer mensen met onvrijwillige bewegingen (spasmen of tremors), coördinatieproblemen, verlamming, artritis en mensen met ontbrekende ledematen.
De Washington Supreme Court heeft besloten dat obesitas vanaf 11 juli beschouwd moet worden als handicap. Dit betekent dat mensen met obesitas worden beschermd door de antidiscriminatie-wetgeving van de staat.
Iemand met zwakbegaafdheid heeft een IQ tussen de 70 en 85. Iemand met een lichte verstandelijke beperking heeft een IQ tussen 50-70 en beperkingen in het aanpassingsvermogen die zijn ontstaan gedurende de ontwikkelingsperiode.
Ernstig verstandelijk gehandicapt houdt in dat er, behalve een IQ van 20 tot 35, ook een minimaal communicatief gedrag, een zwakke motorische ontwikkeling en behoefte aan constante supervisie is. Zo'n 7% van de gevallen valt in deze subcategorie.
Personen met een IQ tussen 70 à 75 en 85 à 90 (zwakbegaafdheid) behoren niet tot de groep van personen met een verstandelijke handicap.
ADHD behoort namelijk tot de psychische stoornissen, zoals vermeld in DSM-5. Dat betekent dat personen met uitsluitend ADHD of andere psychische stoornissen niet in aanmerking komen voor een PVB.
Een IQ onder de 75. (Blijvende) achterstand in de ontwikkeling, zowel verstandelijk als lichamelijk zoals moeite met leren of bewegen. Psychische problemen zoals moeite met communicatie en aangaan van (vriendschaps)relaties. Moeite met praktische zaken zoals aankleden, eten, omgaan met geld.
Er zijn honderden verschillende soorten handicaps, zoals cerebrale parese, syndroom van Down of autisme. Vaak worden deze onderverdeeld in 'lichamelijke' en 'verstandelijke' handicaps.
Niet iedereen kan even slim zijn. Naast heel slimme mensen bestaan er ook mensen die laag scoren op een IQ-test.
90 – 110: normaal. 80 – 89: beneden gemiddeld. 70 – 79: laag begaafd/moeilijk lerend. 50 – 69: lichte verstandelijke beperking.
Een gemiddeld intelligentieniveau ligt tussen de 90 en 110. Bij een IQ tot 120 spreekt men van een bovengemiddeld intelligentieniveau en bij een IQ tot 130, spreekt men van een begaafd intelligentieniveau. Een hoogbegaafd kind heeft een IQ dat hoger is dan 130.