De vijgenboom op stam moet één keer per jaar gesnoeid worden. De beste periode om de vijg te snoeien is van eind november tot januari. Dan is al het blad van de boom gevallen. Snoei al het dode hout van de vijg weg en zorg dat de gewenste vorm in de boom blijft.
Een vijgenboom snoei je bij voorkeur tijdens de rustperiode. Deze periode loopt in ons klimaat van november tot februari. Het snoeihout kun je goed gebruiken voor het maken van stekken van de vijg. Het sap van vijgen kan irriteren op de huid dus pas hiervoor op.
Een vijg is na twee jaar zo'n 70cm hoog en groeit vrij hard. Wil je hem klein houden en wil je veel vruchten, zet hem dan vooral in een kleine pot en snoei hem goed. Het voordeel is dan ook nog eens dat je vijgenboom extra veel vijgenvruchten gaat aanmaken.
Plant een vijgenboom (Ficus carica) het liefste op een wat drogere plek. In de zomer zal dan wel wat water nodig zijn, maar in de winter verdrinkt hij niet, en dat is erg belangrijk. Zorg ook dat de plek goed beschut en warm is, zodat de vruchten goed afrijpen en de vijg in de winter niet het gure weer meemaakt.
Kweek de vijg in vrij arme grond, bemesting is nauwelijks nodig. In rijke grond zal de vijg te snel groeien, de lange, zachte scheuten die dan ontstaan zijn gevoelig voor vorst. Een groei van ongeveer 30 cm per jaar is voldoende.
Vijgen (Ficus carica) zijn warmteminnende planten die (te) sterk kunnen groeien en hierdoor geen vruchten geven. Op korte scheuten aan de gesteltakken ontstaan volgend seizoen de vruchten. Lange scheuten geven geven veel bladeren en geven geen of weinig vruchten.
Het rijpen van suikerhoudende vruchten kost de vijgenboom heel wat energie. Daarom is het aanbevolen om de boom van april tot en met augustus om de twee weken te bemesten. Een evenwichtige meststof is doorslaggevend - de voedingsstoffen bevorderen de vruchtvorming en het rijpingsproces van de vijgen.
In het algemeen is het aan te raden om de langste takken jaarlijks terug te knippen en zelfs te halveren. Zo zorg je ervoor dat de groei van de vijgenboom niet alleen aan de toppen van de takken plaatsvindt, maar ook dichter bij de stam.
Zodra de temperaturen echt omlaag gaan, kan je niet rijpe vijgen beter verwijderen. Dit zorgt ervoor dat de vijg niet onnodig energie steekt in de groei van vijgen, die toch niet meer rijp kunnen worden.
Bemesting van een vijgenboom
Geef een vijg in pot een gemiddelde hoeveelheid organische, samengestelde meststof speciaal voor fruit. In het voorjaar (maart) en eventueel nog een keer een kleinere hoeveelheid in de zomer. Je kunt een vijg tevens ook bemesten met koemest en kalk.
De vijgenboom staat graag in de volle zon of halfschaduw, het liefst op een beschutte plek tegen een muur bijvoorbeeld. De boom kan zowel in een pot als in de volle grond goed overleven. In de volle grond kan de vijgenboom prima tegen vorst.
Een vijgenboom kan tot 10 m hoog worden. Door middel van snoei is de boom/ struik ook kleiner te houden. Hij groeit hier meer als brede struik dan als boom. De vijgenboom kan gemakkelijk vermeerderd worden.
Zowel de pitten als het vruchtvlees van vijgen zijn eetbaar. Hele verse vijgen kun je zelfs met schil en al opeten. Omdat vijgen zo zoet zijn, is het lekker om ze te combineren met gerechten met een meer pittige smaak.
Een vijgenboom is goed winterhard. Zakt de temperatuur naar -10 c. , dan heeft de vijg winterbescherming nodig. Een vijgenboom die in de volle grond staat, kan worden afgedekt met rietmatten of met een aantal lagen vliesdoek. Staat de vijg in een pot, plaats dan een winterhoes om de plant.
Dit moet voorkomen dat de vijgenboom 'natte voeten' krijgt; iets dat de vijgenboom niet goed verdraagt. In het begin moest ik de vijgenboom veel water geven. Dit heb ik dan ook gedaan. Mochten de onderste bladeren van de vijgenboom een gele rand krijgen, dan stond de boom te nat, aldus de verkoper.
Zijn onrijpe vijgen eetbaar
Onrijpe vijgen zijn gelukkig ook eetbaar. Er zijn alleen wat extra handelingen nodig om het witte sap te neutraliseren. Werk daarom in de keuken ook met handschoenen.
Vijgen zijn rijp wanneer ze zachter aanvoelen en donkerder of net geler worden. De onderkant van de vruchten wordt groter en kan lichtjes barsten. Vijgen bewaren een paar dagen in de koelkast, maar heel eerlijk? Ze zijn natuurlijk het lekkerst als je ze vers eet.
Snijd de vruchten in de lengte in kwarten. Pel de vruchten, trek de schil van boven (het dunne gedeelte) naar beneden van de vrucht af. Het binnenste van de vrucht laat nu los en je hebt mooie partjes vijgenvruchtvlees.
Verse vijgen bewaar je in de koelkast. Eet de vijgen snel op wanneer je ze eenmaal hebt gekocht. Ze blijven maximaal 5 dagen goed in de koelkast. Verse vijgen kun je ook invriezen.
Vijgen zijn ontzettend gezond en hebben allerlei voordelen voor je lichaam. Bedenk je dat vijgen bomvol vitamines en mineralen zitten. Vooral het vitamine B complex is goed vertegenwoordigd. Ook vitamine A, C en K komen voor in de vijg evenals de mineralen kalium, magensium, zink, calcium, koper, mangaan en ijzer.
Bij eenhuizige vijgenbomen bloeien eerst de vrouwelijke bloemen, die de (zwangere) vijgenwesp aantrekt. Dit vrouwtje is nog geen 24 uur daarvoor uit een andere syconium gevlogen, en heeft daarbij pollen van de mannelijke bloemen meegenomen, waarmee ze de vrouwelijke bloemen bevrucht.
Kijk het even aan en grijp voor eind mei niet in, anders gaat de boom bloeden. Heb je tussen mei en augustus geen uitlopers aan de stam en niet uit de grond, dan is je boom dood.
Over het algemeen kan je van een buiten groeiende vijg best in december, als je de boom snoeit, stekken nemen. Stukken tak van twee jarig hout plant je voor tweederde in de grond. Maar ook in maart kan je stekken. Over het algemeen wordt dit met vijgen die als kuipplanten gedaan.
Ik voer gedroogde vijgen als extra aan al mijn vogels. Vooral de vruchtenduiven (die in de natuur voornamelijk van ficus soorten leven) lusten het graag. Voordat ik het geef, laat ik de gedroogde vruchten in water weken zodat die zachter worden en meer volume/textuur krijgen.
Hoeveel graden vorst vijgenbomen precies kunnen verdragen is moeilijk te zeggen. Het is afhankelijk van een aantal omstandigheden. Indien deze omstandigheden optimaal zijn ondervinden de vijgen, bij een nachtvorst, tot -23 graden Celcius, geen enkel probleem.