Met een stoma kun je in principe alles eten en drinken. Je hoeft dus geen speciaal dieet te volgen.
De stoma heeft geen zenuwuiteinden, hierdoor is deze gevoelloos. In de stoma bevinden zich veel kleine bloedvaatjes waardoor de stoma iets kan bloeden bij aanraking. Omdat de stoma geen sluitspier heeft, kan er op elk moment ontlasting, urine of gasvorming komen.
In principe mag u alles doen met uw stoma. Bij tillen moet u er alleen wel op letten dat u niet te zwaar tilt; we adviseren een gewicht van gemiddeld 5 tot maximaal 15 kilo.
Stomapijn kan veroorzaakt worden door een ontsteking, verklevingen of een pijnlijk stomarandje. Het stoma produceert meer en vaak geel/groen vocht. Uw huid rondom het stoma kan rood en gevoelig zijn. Behandeling: maak het stoma vaker schoon met veel water.
Het gaat hier dan om vezelige producten als harde rauwkost, vezelige draderige groenten zoals asperges, bleekselderij, champignons, zuurkool, maïs, fruit met pit en schil, verse ananas, citrusfruit, gedroogde vruchten, kokosproducten, taai en draderig vlees, noten en pinda's, en grove volkorenproducten.
Koffie en vruchtensappen stimuleren de darmen wat een verhoogde stoma productie (meer ontlasting) kan veroorzaken. Frisdranken zorgen vaak voor gasvorming. Door bier kan de ontlasting van de stoma vloeibaarder worden. U kunt gewoon alcohol drinken.
De ontlasting verlaat het lichaam dan via een opening in de buik en wordt opgevangen in speciaal opvangmateriaal. Omdat de stoma geen kringspier heeft, kunt u geen ontlasting en winden tegenhouden.
Complicaties bij een stoma
Een breuk rond de stoma (parastomale hernia). Een uitstulping van de stoma (prolaps). Het zwart worden van de stoma door een verminderde doorbloeding (necrose). Stuwing van de stoma.
Tot wel bijna 50 procent van de mensen die een stoma hebben, ervaart achteruitgang in kwaliteit van leven. Bij mensen die al langer dan 11 jaar een stoma hebben, is het aantal mensen dat hierdoor een mindere kwaliteit van leven ervaart gedaald tot 20 procent.
Doordat er een koolstoffilter in het stomazakje zit, kunnen u en anderen het niet ruiken. U zal uw stoma niet ruiken: de zakjes voor darmstoma's hebben filters die de geur tegenhouden. Maar bij de verzorging merkt u wel dat bepaalde voedingsmiddelen geur afgeven. Denk aan ui, knoflook, koolsoorten en peulvruchten.
Huidplakken kunt u 2 tot 5 dagen laten zitten. Hoelang verschilt per persoon. Overleg met uw stomaverpleegkundige hoeveel dagen u de huidplak kunt laten zitten. Op de huidplak maakt u het opvangzakje vast.
Naast bevuilde kleding of beddengoed, kan de stomaproductie op de huid huidirritatie veroorzaken. Er is al sprake van lekkage als er ontlasting of urine tussen de huidplaat en de huid komt. Dit kan een jeukend tot branderig gevoel geven.
Veel mensen ontwikkelen een soort zesde zintuig voor de verzorging van het stoma. U kunt midden in de nacht wakker worden en voeen dat uw zakje moet worden verwisseld of geleegd. Ondersteun uw lichaam met kussens en probeer eens een kussen tussen uw benen of onder uw rug.
De gemiddelde leeftijd van de stomadragers is 62 jaar (resultaten niet in tabel); 55% van de stomadragers is jonger dan 65 jaar.
Verzorging stoma
Een stoma met een eendelig opvangsysteem dient één keer per dag helemaal vervangen te worden. Bij een stoma met een tweedelig opvangsysteem moet de huidplak 2 à 3 keer per week vervangen worden. Ook dient het zakje dan vervangen te worden.
Doordat u een stoma heeft gehad is een deel van uw darm enige tijd niet in gebruik geweest. Hierdoor is uw ontlasting aan het begin vaak dun en moet u regelmatig naar het toilet. De functie van de darm zal na de operatie vanzelf herstellen. Dit kan een aantal weken duren.
Een stoma heeft een rode kleur. De stoma bestaat uit slijmvlies. Dat voelt vochtig, net als het slijmvlies in je mond. De stoma zelf is gevoelloos, het bevat geen zenuwuiteinden.
Er zijn ongeveer 38.000 mensen met een stoma in Nederland. Jaarlijks komen daar ongeveer 7.000 bij. Verrweg de meeste mensen hebben een colostoma, daarna komt de ileostoma het meest voor.
Stomamateriaal hoort bij het zogenaamde 'restafval' (meestal de grijze) in bijna alle gemeenten. Gebruikt stomamateriaal kan behoorlijk stinken. Daarom wat praktische tips: Hang in de container een pantykous met mottenballen.
Een darmstoma kan tijdelijk of blijvend zijn. Dat is meestal afhankelijk van de reden waarom u een stoma krijgt. De aanleg van een stoma kan namelijk verschillende oorzaken hebben. Een tijdelijke stoma krijgt u meestal om uw dikke of dunne darm rust te geven, bijvoorbeeld bij een ontsteking of na een operatie.
U maakt de stoma en de huid eromheen voorzichtig schoon met vochtige gaasjes. Houd voldoende gaasjes bij de hand; de stoma kan productief worden tijdens de verzorging. Dep daarna de huid rondom goed droog. Vermijd hard wrijven; wees zuinig op uw huid.
Neem kort na de operatie bijvoorbeeld geen grote porties stamppot of een bord nasi. Zo nodig kunt u het eten verspreiden over meerdere kleine porties per dag, bijvoorbeeld 3 hoofdmaaltijden en 3 tussendoortjes. Als u de voeding goed verdraagt, kunt u verder uitbreiden naar maaltijden met veer vezels.
De hoeveelheid ontlasting per 24 uur is verschillend per persoon, gemiddeld verwisselt u het zakje twee à drie keer per dag. Bij dunnere ontlasting moet u het zakje vaker verwisselen of legen. De colostoma kan ook in de nacht ontlasting produceren. Als u nog een endeldarm heeft, kunt u aandrang om te poepen krijgen.
Je kunt gewoon gaan zwemmen, ook in de zee. Alle huidplaten zijn waterbestendig en zijn soms zelfs na het eerste uur zwemmen niet of moeilijker te verwijderen. Zorg er wel voor dat de stoma goed is afgesloten, zodat er geen zand of water bij kan komen. Hiermee voorkom je infecties.