Hoewel water zelf de aarde niet kan verlaten, concludeerden onderzoekers dat hydrogen (waterstof) dat wel kan en doet. Even om op te frissen: water bestaat uit waterstofmoleculen en zuurstofmoleculen, oftewel H20.
Op aarde bevindt zich een grote hoeveelheid water. Die hoeveelheid verandert niet: er komt niets bij en er gaat niets af. En dat is al miljoenen jaren zo. Wel verandert dat water steeds van toestand.
In de grote waterkringloop verdampt het water in zeeën en rivieren door de warmte van de zon. De waterdamp komt in de lucht en vormt een wolk. Als er genoeg damp in een wolk zit, gaat het regenen en valt het water weer terug op de aarde.
Omdat de totale hoeveelheid water op aarde niet verandert, kan het water dus nooit opraken. Dat is anders dan bij olie of gas dat in de aardbodem zit.
Gek genoeg weet niemand precies waar al dat water vandaan komt. Water bestaat uit waterstof (H) en zuurstof (O) – twee elementen die veel voorkomen in het heelal. Maar de aarde is ruim 4,5 miljard jaar geleden samengeklonterd uit kleinere hemellichamen, en daarbij kwam enorm veel warmte vrij.
De aarde is zo'n 4,5 miljard jaar geleden ontstaan, tegelijkertijd met de zon en de rest van het zonnestelsel. De oudste fossiele aanwijzingen voor het bestaan van leven zijn 3,5 miljard jaar oud. Pas zo'n 600 miljoen jaar geleden maakt het aardse leven voor het eerst een snelle ontwikkeling door.
Ongeveer 70% van het aardoppervlak is bedekt met water. Maar water bevindt zich ook in de lucht als damp en onder de grond in watervoerende lagen als grondwater. De totale watervoorraad op aarde is 1400 miljoen km3 ( 1 m3 water is gelijk aan 1.000 liter water.)
Op dit moment wordt de hoeveelheid water geschat op 1,35 miljard km3. Een onderzoek dat in 2014 werd gepubliceerd, stelde dat er een mogelijkheid is dat er een waterreservoir bestaat diep in de korst van de aarde. Dat reservoir zou meer water bevatten dan alle oceanen bij elkaar.
Hoeveel water is er op aarde en hoeveel hiervan is beschikbaar voor mensen? Er is op aarde ongeveer 1385 miljoen kubieke kilometer water. 97,5% van het water is zout water dat zich vooral in oceanen bevindt. Slechts 2,5% van al het water bestaat uit zoet water dat gebruikt kan worden door planten, dieren en mensen.
Ook als de droogte lang duurt, is er in het algemeen geen probleem met de drinkwatervoorziening. Er zijn grote voorraden en die worden continu aangevuld. De natuur en landbouw hebben veel water nodig. Vergeleken daarmee is wat we nodig hebben voor drinkwater maar erg weinig.
Volgens naturalisten is het eerste leven, in de vorm van eencellige bacteriën, in water ontstaan. Diep onder de grond is water gevonden dat 2 miljard jaar oud zou zijn, met sporen van organische stoffen.
Ongeveer 365,5 miljoen km² van het aardoppervlak (71%) is met water bedekt tegen 144,5 miljoen km² (29%) land.
Er zit ongeveer 22 miljoen kubieke kilometer water in de grond. Ter vergelijking, in de oceanen zit niet meer dan 100 duizend kubieke kilometer water. Zou al het water boven de grond gepompt worden, dan zou er overal 180 meter water staan.
Het einde van de zon
Dat gebeurt over ongeveer 5 miljard jaar, als de zon is opgebrand. Een ster die geen waterstof en helium meer heeft om aan fusie-energie te komen zal in intensiteit afnemen maar heel erg opzwellen. De zon zal naar schatting zo groot opgeblazen worden dat de aarde erdoor wordt verzwolgen.
De meeste steden voeren regenwater in aparte buizen af en op sommige plekken gaat het nog via het riool. Als het regenwater apart wordt afgevoerd, stroomt het terug naar de rivieren. Via het riool wordt het water eerst gefilterd, waarna het ook terugstroomt in de rivieren.
Een deel van het water is door het uitgassen van magma ontstaan, dat uit het binnenste van de Aarde komt. Een andere factor die voor het water op Aarde zorgde was de inslag van kometen, transneptunische objecten of waterrijke planetoïden (protoplaneten) die van buiten de planetoïdengordels op de Aarde terechtkwamen.
Kan hier het water ook opraken? Gelukkig hoeven wij ons in Nederland, ook bij een tijdelijk watertekort op tropische dagen, geen zorgen te maken over de drinkwatervoorraad. Het water dat vandaag uit de kraan komt is honderden, soms wel duizenden jaren geleden gevallen als regen.
Amper 3 op de 10 Congolezen hebben zuiver drinkwater, nochtans is Congo het land met het meeste water in Afrika. Congo bestaat 60 jaar als onafhankelijk land. Een van de grote problemen van vandaag is het tekort aan drinkwater.
Als je meer dan 8 tot 10 liter water drinkt, dan komen je nieren in de problemen. Je nieren kunnen maximaal 0,7 tot 1 liter water per uur verwerken. Als je te veel drinkt, kunnen je nieren de enorme hoeveelheid water niet aan. Daardoor ontstaat een tekort aan natrium in je bloed: dan heb je een watervergiftiging.
Je kan 30 à 40 dagen leven zonder eten, maar gemiddeld slechts 3 dagen zonder water. Dit hangt ook van conditie (leeftijd, diarree…) en omgevingsfactoren af (temperatuur…). Uitdroging wordt in het ziekenhuis door verpleegkundigen getest door te knijpen in een huidplooi.
In de zomer heeft Nederland vaker te maken met droge periodes, doordat er dan meer water verdampt dan dat er neerslag valt. Maar momenteel staat 2022 volgens het KNMI wel in de top-5 van droogste jaren sinds het begin van de metingen in 1901.
Uit onderzoek van drinkwaterbedrijf Dunea en het Hoogheemraadschap van Rijnland blijkt dat, als we net zoveel water blijven gebruiken als we nu doen, er in 2050 in de delta West-Nederland, waar onder andere Den Haag, Leiden en Alphen aan den Rijn toe behoren, niet genoeg drinkwater beschikbaar is.
Zoals elk jaar houden Rijkswaterstaat, waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies en betrokken ministeries de watertoestand sinds maart in de gaten. Sinds 13 juli 2022 is opgeschaald naar het niveau dreigend watertekort (niveau 1). Vanaf vandaag geldt een nationaal feitelijk watertekort (niveau 2).
Dat is 1.370 liter per dag. Waterschaarste: jaarlijks aanbod per persoon minder dan 1.000 kubieke meter (1 miljoen liter). Dat is 2.740 liter per dag. Waterstress: jaarlijks wateraanbod per persoon minder dan 1.700 kubieke meter (1,7 miljoen liter).
Van die vier miljard mensen merkt een groot deel direct de gevolgen van die waterschaarste. Vooral in Mexico, West-VS, Noord- en Zuid-Afrika, Zuid-Europa, Midden-Oosten, India, China en Australië is er regelmatig een direct tekort aan drinkwater of komen industrie en boeren in de problemen.