Bovenste plank(en)
Op de bovenste plank van de koelkast is het, ten opzichte van de lagere planken, iets warmer. Hier kun je producten bewaren zoals kaas, yoghurt, vleeswaren en open potjes. Zet de open potjes vooraan op de plank, zo weet je wat je hebt staan!
Temperatuur
De meeste koelkasten hebben de mogelijkheid om zelf de temperatuur in te stellen. Ideaal is is 4 graden Celsius. Maar dan nog verschilt het iets per zone. De koudste plek is onderin, het plankje bovenin en de vakken in de deur zijn relatief de warmste plekken.
Waarom moet je voedsel altijd afdekken? Zwietering: ,,Een van de redenen dat je je eten altijd moet afdekken is omdat bacteriën overal in de koelkast zitten. Verschillende producten kunnen elkaar besmetten. Door je voedsel af te dekken zorg je ervoor dat bacteriën niet onderling over kunnen springen.”
Even de koelkast in en je kunt het de dag erna weer opwarmen. Helaas dekt aluminiumfolie niet voldoende af en kan er alsnog een hoop zuurstof bij het eten komen. Dit zorgt ervoor dat bacteriën groeien. Hierdoor is je eten de volgende dag niet lekkerder én kan het net zo snel bederven als onafgedekt in de koelkast.
Eten dat nog niet is afgekoeld zorgt ervoor dat de temperatuur in de koelkast stijgt. Hierdoor wordt de kans op te veel bacteriën vergroot en gaat de kwaliteit van de andere producten in je koelkast achteruit. Laat je warme eten dus een half uurtje afkoelen op het aanrecht en zet het dan alsnog koud.
Vruchtgroenten zoals tomaat, paprika, komkommer, aubergine, courgette en avocado kun je beter buiten de koelkast bewaren. In de koelkast bederven ze sneller door de kou. Groente als komkommer en paprika zijn in de supermarkt vaak verpakt in plastic folie.
Komkommers drogen uit in de koelkast. De schil beschadigt waardoor ze sneller bederven. Bewaar ze daarom op een koele plaats in de keuken, de kelder of de berging. Laat de komkommer in zijn folie zitten.
Dit verschilt uiteraard voor elke koelkast, basisklasse koelkasten gaan gemiddeld 6 tot 7 jaar mee. Duurdere koelkasten gaan gemiddeld 2 keer zo lang mee en houden het vaak wel 15 jaar vol.
Zone 1 is het minst koud. Daar kan het zo'n 3°C tot 4°C warmer zijn dan de ingestelde temperatuur. Dit is de juiste plaats voor producten in pot, dranken, gebak, kaas, boter en eieren. Zone 2 is het koudste deel van de koelkast en de beste plek voor de bederfelijkste waren of producten die bacteriegevoelig zijn.
“Hoe hoger de stand, hoe lager de temperatuur” is een veelgehoorde uitleg. Heeft de draaiknop bijvoorbeeld 7 standen, dan wordt de koelkast het koudst wanneer je de thermostaat instelt op stand 7.
Rauwe producten moeten gescheiden blijven van bereide producten. Dat is vooral belangrijk bij vlees en vis. Rauwe producten zet je onderin de koelkast, boven de groentelades, daar is het het koudst. Doe je eten in afgesloten bakjes of trommels om het te beschermen tegen uitdrogen, bacteriën en andere stoffen.
Melk en andere zuivelproducten kun je het beste op de een na laagste plank bewaren en op de laagste plank horen vlees, vis en andere rauwe producten. Op de bovenste plank kun je het beste de dingen bewaren die niet meer gekookt hoeven te worden, denk hierbij aan restjes.
Vlees bewaart het best als je koelkast op 4 °C staat. Het schap onderaan de koelkast, boven de groentelades, is het meest fris. Leg daar je vlees(waren). Plaats nooit rauwe producten boven bereide producten.
Om temperatuurschommelingen te vermijden raden wij de supermarkten aan eieren niet in de koeling te bewaren. Door die temperatuurschommelingen zou er immers condens op de eischaal kunnen ontstaan waardoor bacteriën er zich gemakkelijker op kunnen ontwikkelen en door de poreuze schaal het ei kunnen binnendringen.
Tropische vruchten, zoals ananassen, mango's, meloen en bananen, vormen echter een uitzondering. Deze kunnen niet goed tegen de kou en kun je daarom beter buiten de koelkast in een schaal leggen. Bewaar je deze wel in de koelkast, dan vlakt de smaak af en kunnen ze sneller gaan rotten.
Banaan en andere exotische fruitsoorten hebben last van zogenaamd koudebederf. Als ze bij een temperatuur onder de 7 °C bewaard worden gaan de cellen kapot, verliezen ze vocht en zijn ze gevoelig voor rotten. Als ze in de koelkast bewaard worden, vlakken ze af in smaak.
In de koelkast: Ja, wie bananen op de goede manier wil bewaren, kan ze rustig in de koelkast leggen. Dat moeten dan wel rijpe vruchten zijn omdat ze in zo'n koele omgeving niet meer verder rijpen.
De komkommer staat bekend als een echte zomergroente en, toeval of niet, deze groente kan niet goed tegen de kou. Bewaar komkommers daarom niet te koud. Dit wil zeggen dat je komkommers niet in de koelkast maar liever in de berging of de kelder bewaart.
Eieren in de koelkast: langer vers
De koude temperatuur remt ook de groei van bacteriën. Ziekmakers zoals salmonella krijgen zo minder kans. Eieren bewaar je daarom het beste in de koelkast op 4 °C. Als je ze in het doosje bewaart, drogen ze niet uit en blijven ze langer goed.
Warm eten in je koelkast? Volgens Schlunegger kan je koelkast de warmte van het eten gewoon aan. Om de andere producten in je koelkast vers te houden, kun je deze even aan de kant schuiven zodat ze het warme eten niet raken. Om je warme eten nog sneller te laten afkoelen, kun je het in kleine porties verpakken.
Even afkoelen
Volgens het Voedingscentrum moet je de maaltijd altijd even laten afkoelen voordat je het in de koelkast zet. Hierdoor hoeft de koelkast minder hard te werken om het eten te koelen en worden de producten eromheen minder aangetast.
Bederfelijk eten dat langer dan 2 uur buiten de koelkast is geweest, is niet meer te vertrouwen, ook al verhit je het daarna goed. Ziekmakers gaan dood als je het eten goed verhit, maar er zijn ziekmakers die gifstoffen aanmaken, vooral bij kamertemperatuur.