Gelukkig zijn deze zorgen voor niks: uit onderzoek is namelijk gebleken dat je helemaal geen warme winterjas, mooie tussenjas of een zomerjas zoals een smart parka aan hoeft te hebben om wel of niet ziek te worden. Kou heeft namelijk in eerste instantie niets te maken met het feit dat je ziek wordt.
“Wie bij kou slecht gekleed gaat, heeft over het algemeen een wat verminderde weerstand omdat het lichaam alle zeilen bij moet zetten om warm te blijven”, legt Wilschut uit. De tweede verklaring zit iets ingewikkelder in elkaar. Wilschut: “In de luchtwegen, waar ziekmakende virussen binnendringen, liggen bloedvaten.
Koud weer en verkoudheid
Veel mensen denken ook dat je door koud weer ziek kan worden. Ook dit is een fabel. Zolang er geen ziektekiemen in je buurt zijn, blijf je gezond. Of je nu nat haar hebt, of een droge bos.
Griep wordt niet veroorzaakt door kou of regen, maar door het influenzavirus. In de winter is de luchtvochtigheid vooral bij koud weer veel lager dan in de zomer. Je slijmvliezen drogen uit en daardoor kan een virus makkelijker je lichaam binnendringen. Daarnaast blijven virussen langer in leven in droge lucht.
Verkoudheidsvirussen verspreiden zich gemakkelijk via vochtdruppeltjes in de uitgeademde lucht die door anderen weer worden ingeademd. Dit gebeurt vooral als mensen dicht op elkaar zitten in slecht geventileerde ruimtes (bijvoorbeeld in de bus, tram of trein, op kantoor, op school of in een kinderdagverblijf).
De ziekteverschijnselen bij COVID-19 ('corona') lijken vaak op die van griep: verkoudheidsklachten, hoesten, benauwdheid, koorts. Maar COVID-19 wordt veroorzaakt door het coronavirus SARS-CoV-2, terwijl griep wordt veroorzaakt door een influenzavirus.
Volgens voormalig huisarts Ted van Essen zoeken mensen graag een verklaring voor hun griep en grijpen dan terug op volkswijsheden. Maar verkoudheid en griep zijn niet het gevolg van blootstelling aan koude lucht. Het is het gevolg van een virus. Dat wordt bevestigd door de bekende viroloog Ab Osterhaus.
Als het lichaam sterk afkoelt, vernauwen de bloedvaten in het slijmvlies van neus en keel zich, waardoor daar minder bloed naartoe stroomt. Door die verminderde doorbloeding gaat de weerstand ook achteruit. Hierdoor kunnen de slijmvliezen in neus en keel gevoeliger worden voor een infectie.
Tocht: niet zo onschuldig als het lijkt
Bekende gevolgen van langdurig op de tocht zitten, zijn stijve schouders of een stijve nek. Soms wordt dit toegeschreven aan een muisarm en komen mensen er later pas achter dat de werkelijke oorzaak de tochtstroom op kantoor is.
Deze lage relatieve luchtvochtigheid merk je ook doordat dingen statisch worden en je krijgt last van droge, handen, lippen en een droge mond. Buiten krijg je door de kou vaak een druipneus, dit zorgt er juist voor dat je neus vochtig blijft en dit beschermt je tegen het verkoudheidsvirus.
Een verkoudheidsvirus verspreidt zich via hele kleine vochtdruppels in de lucht die mensen in- en uitademen. Volgens de KNO-vereniging worden mensen sneller besmet als ze dicht bij elkaar zitten in slecht geventileerde ruimtes, bijvoorbeeld in de bus of de tram. Het virus kan ook via de handen worden overgedragen.
Er zijn diverse redenen waarom koliek vaker voorkomt in de winter. Bijvoorbeeld minder grazen, te koud water en minder trainingstijd kunnen de kans op koliek vergroten. Groene voorjaarsweiden leveren gras met een hoog vochtgehalte.
Volgens de kou-expert kan het ervaren van (extreem) lage temperaturen je immuunsysteem versterken. Je lichaam maakt meer witte bloedlichaampjes aan, wat je weerstand verhoogt. En hoe beter je immuunsysteem werkt, hoe minder snel je ziek wordt.
Griepsymptomen zonder koorts is geen echte griep, maar in de meeste gevallen een verkoudheid. Griep treedt op in epidemieën. Het griepseizoen begint vaak in de late herfst of het begin van de winter.
Koude en vochtige lucht kan de longen prikkelen. Je kunt je daar op kleden of, in overleg met je arts, je medicijnen meer of minder gebruiken.
Bij verkoudheid zijn de slijmvliezen in uw neus en keel ontstoken. U kunt klachten krijgen als een verstopte neus, niezen, hoesten, keelpijn, heesheid en oorpijn. Verkoudheid ontstaat door een virus. Soms is corona de oorzaak van verkoudheid.
De 'koude' periode van het jaar gaat ook vaak gepaard met stijve spieren. Dit komt enerzijds omdat mensen minder bewegen, maar ook kou heeft effect op uw spieren. Zo kunnen ook nek- en schouderklachten bij koud weer plotseling opspelen.
U kunt verkouden worden door tocht of kou.
Toch is het niet uitgesloten dat ook koude en luchtvochtigheid een rol spelen bij luchtweginfecties. Mogelijk maakt de koude onze slijmvliezen kwetsbaarder voor virussen, waardoor we sneller een infectie oppikken. Maar dan nog is er een virus nodig om verkouden te worden.
Een van de oorzaken van hoofdpijn is de vernauwing van de bloedvaten in je hersenen. Koud weer kan ervoor zorgen dat je bloedvaten versmallen waardoor je bloedstroom vertraagtd - met het gevolg dat je met bonkende hoofdpijn in bed belandt. Ook kan migraine toeslaan bij de veranderingen van het weer.
Langdurige verkoudheidsklachten worden vaak veroorzaakt door beschadigingen aan het neusslijmvlies of de luchtwegen, bijvoorbeeld door roken. Chronische verkoudheid wordt behandeld door de klachten bestrijden of door onderliggende oorzaak aan te pakken.
Bij snuiten bouw je kortdurend druk op in de neus, waardoor het slijm inclusief virus en bacteriën in de neusbijholtes terecht kan komen. Dit zorgt voor ontstekingen. Als je snuit, druk dan een neusgat dicht en snuit vooral niet te hard.
Een bekend grootmoedersmiddel tegen een verstopte neus bij verkoudheden is het gebruik van rauwe uien. Een halve ui op het nachtkastje tijdens het slapen zou de neus ontstoppen en toelaten om vrijer te ademen (1). De ui zou ook de duur van verkoudheden inkorten.
paracetamol. Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend. Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.