Het antwoord is simpel: de nicotine in de tabak veroorzaakt het fenomeen roken en afvallen. Door de nicotine neemt niet alleen de eetlust af, het versnelt de stofwisseling. Hierdoor wordt alles wat men eet sneller door het lichaam verwerkt. Daarom gaan roken en afvallen hand in hand.
Men valt dan vaak ook daadwerkelijk weer af, omdat de stofwisseling weer sneller wordt. Het effect van roken op de stofwisseling is echter beperkt. Als de hoeveelheid voedsel gelijk blijft, komen stoppers gemiddeld maar 2 tot 3 kilo aan.
Van minder en gezond eten, minder snoepen en meer bewegen of sporten word je slank. Over het algemeen kun je wel zeggen dat rokers minder vaak snoepen. Bij volwassen rokers, die al jarenlang roken, is de stofwisseling sneller geworden. Dat betekent dat als zij stoppen met roken hun stofwisseling trager wordt.
Oorzaken gewichtstoename
Ten eerste zorgt nicotine ervoor dat de stofwisseling versnelt. Hierdoor wordt uw energieverbruik verhoogd. Daarnaast onderdrukt nicotine de eetlust en het hongergevoel. Die twee factoren zorgen ervoor dat een roker gemiddeld vier kilogram lichter is dan een niet-roker.
Het roken van een sigaret zorgt ongeveer 20 tot 30 minuten voor een verhoging van de stofwisseling met 2 tot 20%. Dit is in calorieën omgerekend 140 tot 200 calorieën per dag. Dat kun je ongeveer vergelijken met een boterham met pindakaas. Als je stopt, mis je deze energie verbranding.
Uit onderzoek is gebleken dat afvallen en stoppen met roken goed samengaan. Dat je maar één slechte gewoonte tegelijk kunt aanpakken is een fabeltje. Uit onderzoek blijkt dat je prima kunt afvallen en stoppen met roken tegelijk. Sterker nog: de twee combineren werkt beter.
Dit lijkt twee oorzaken te hebben. In de eerste plaats leidt nicotine tot verhoging van de stofwisseling en daarmee tot een verhoging van het energieverbruik. Als je stopt met roken gestopt, neemt het energieverbruik af. In de tweede plaats komt gewichtstoename doordat mensen vaak meer gaan eten/snoepen na het stoppen.
Na 24 uur: longen beginnen reinigen, vaak hoest je veel slijm op. Na 48 uur: alle nicotine is uit je lichaam en je smaak- en reukvermogen verbeteren. Na 72: je hebt (als het goed is) meer energie en ademen gaat eenvoudiger.
De nicotine in sigaretten heeft invloed op de stofwisseling. Iemand die rookt heeft een snellere stofwisseling dan iemand die niet rookt. Wanneer je geen nicotine meer binnenkrijgt, verbruikt je lichaam wat minder energie. Wanneer je evenveel blijft eten als toen je nog rookte, word je zwaarder.
Na 1 dag beginnen de longen met het opruimen van slijm en andere resten van het roken. Na 2 dagen is er geen nicotine meer in het lichaam. Na 2 dagen is het smaak- en reukvermogen aanzienlijk verbeterd. Na een paar dagen gaat het ademhalen gemakkelijker, je krijgt meer energie.
Door roken ontstaat schade aan cellen door een toename van vrije radicalen in de huid. Ook collageen en elastine worden beschadigd met als gevolg een slappe huid en rimpels. De meest bekende rimpels bij rokers zijn de zogenaamde rokers lijnen.
Als je rookt, zijn er sporen van nicotine te vinden in je haar, bloed, urine en speeksel. Het kan tot vier dagen na je laatste sigaret in je speeksel worden gedetecteerd en tot een jaar na je laatste sigaret in je haar.
"En als je twintig jaar lang een pakje per dag rookt, dan heb je twintig packyears", legt longarts Dekker uit. "Rook je die twintig jaar twee pakjes per dag, dan heb je veertig packyears. En vanaf twintig packyears beginnen de risico's op kanker te komen."
Omdat ondermeer calorierijke voeding en te weinig beweging en sport overgewicht in de hand werken, zijn gewicht, voeding en fysieke activiteit onlosmakelijk met elkaar verbonden. Roken is daarentegen de oorzaak van net iets meer dan 30% van alle kankers. Het verschil tussen roken en overgewicht is dus niet zo groot…
Veel water drinken en verder hetzelfde blijven eten en drinken, helpt niets. Water is wel een goede keuze om frisdrank en vruchtendranken mee te vervangen. Dat scheelt calorieën en draagt daardoor bij aan afvallen.
Drink veel water
Uw nieren hebben water nodig om nicotine en andere afvalproducten uit te scheiden. Als u zin hebt in een sigaret, kan water drinken u over het moment heen helpen. Water zorgt voor een andere smaak in uw mond. De behoefte aan een sigaret kan daardoor minder worden.
Een koolhydraatarm dieet is zeer effectief om snel af te vallen [2,3]. Uit onderzoek blijkt dat je 2 tot 3 keer sneller afvalt door minder koolhydraten te eten in plaats van minder vetten [4]. Daarnaast is koolhydraatarm eten effectief tegen ongewenst buikvet en een vette lever [5,6].
Volgens onderzoek is stoppen met roken (SMR) blijkt het meest effectief wanneer je meteen stopt. Bij meteen stoppen krijg je waarschijnlijk last van onthoudingsverschijnselen zoals: prikkelbaarheid, rusteloosheid, concentratieproblemen en slapeloosheid.
10 jaar na je stopmoment is je kans op longkanker de helft kleiner en je kans op andere soorten kanker ook veel kleiner. Roken is slecht voor de vruchtbaarheid van vrouwen en mannen. Als je partner of jij rookt, is het moeilijker om zwanger te worden. Als je stopt, verbetert je vruchtbaarheid vaak weer.
Kans op hart- en vaatziekten bij 1 sigaret per dag
Iemand die 1 sigaret per dag rookt, loopt dus nog steeds een veel groter risico om hart- en vaatziekten te krijgen dan een niet-roker. Dit, terwijl hart- en vaatziekten al relatief veel voorkomen bij niet-rokers.
Daarnaast voel je je fit en gezond na het sporten en heb je veel minder behoefte aan sigaretten. Als je na het sporten erge honger hebt, drink dan voldoende en eet bijvoorbeeld een schaaltje yoghurt of een stuk fruit. Zorg ervoor dat je altijd suikervrije kauwgum op zak hebt.
Uit het eerdergenoemde onderzoek van het CBS en het Trimbos-instituut blijkt dat het ook loont om te stoppen met roken als u 50 bent. Als u op uw 50ste stopt, wordt het sterfterisico gehalveerd. De kans dat u voor uw 65ste komt te overlijden wordt 50% minder, dan als u door zou gaan met roken.
Goed om te weten: als je stopt met roken, kan een te lage dosis nicotine de oorzaak van je vermoeidheid zijn. De tabakologen van Tabakstop staan klaar om je meer uitleg te geven. Je kunt ze contacteren op het gratis nummer 0800 111 00.