Elke blikseminslag is nu eenmaal uniek! Bij naderend onweer kun je meren, plassen en zee het best vermijden.
Het lijkt een klassiek fabeltje, maar het is toch echt waar: vermijd contact met stromend water. Slaat de bliksem dichtbij in, dan zoekt de stroom een uitweg langs leidingen. Dus niet alleen een douche en een bad kunnen gevaarlijk zijn, of kranen in het algemeen, maar ook radiatoren.
Ook binnenshuis moet je je voorzorgen nemen, want ook in huis gluurt het gevaar om de hoek. Trek alle stekkers van elektrische apparaten uit het stopcontact. Ontkoppel de telefoonaansluiting en de aansluitingen van de computer en de tv.Trek ook de stekker van het waterbed of het elektrische deken uit.
Ook door metalen voorwerpen (dit kan zelfs een mobiele telefoon zijn) verplaatst de elektrische lading van onweer zich erg snel. Vermijd deze dus om bliksemschade te voorkomen.
Meestal 's middags of 's avonds
Die warme lucht stijgt op en vormt een wolk. Er ontstaan hagelstenen, die tegen elkaar aan schuren en voor statische elektriciteit zorgen. Af en toe overleeft zo'n bui de nacht en ontweert het 's ochtends."
Blikseminslag kan leiden tot schade aan je woning of apparaten in huis. Als de bliksem thuis inslaat kan er brand ontstaan. Het is daarom belangrijk om je woning te beveiligen met rookmelders. De meeste schades worden veroorzaakt door overspanning (inductie).
In een huis ben je ook redelijk veilig, mits je niet in de buurt van koperen leidingen of elektrische kabels bent. Ook schijnt douchen en badderen een afrader te zijn. De kans dat je geraakt wordt door de bliksem is gemiddeld 1 op 2 miljoen.
Centraal Afrika en Florida tellen de meeste bliksems. Dat blijkt uit satellietmetingen van de NASA, die wereldwijd in kaart zijn gebracht. Door de warmte stijgt de lucht daar sterk waardoor gemakkelijk buien ontstaan.
- Sluit ramen en deuren en blijf ook weg van de ramen, ook al ben je gefascineerd door het prachtige klank -en lichtspel. Het licht van de bliksem is namelijk bijzonder fel en een nabije inslag kan verblinden.
In een open veld languit op je buik liggen
Als de bliksem vlakbij inslaat loop je namelijk het risico dat je in de wegvloeiende bliksemstroom ligt. Ga in plaats van liggen juist op je hurken zitten, met je voeten tegen elkaar aan.
Vrijwel alle dingen geleiden stroom beter dan lucht dat doet. Daarom zal de bliksem bij voorkeur via bijvoorbeeld bomen en hoge gebouwen stromen. Ook ijzeren hekwerken zijn goede geleiders. De blikseminslag veroorzaakt echter ook een gevaar door het potentiaalverschil in de grond.
In Groenland onweert het vrijwel nooit. En op de Zuidpool zijn gebieden waar het echt nog nooit heeft geonweerd. In ons land onweert het gemiddeld op 25 tot 30 dagen per jaar. Een onweersdag wordt dan gedefinieerd als een dag waarop men het tenminste 1 maal hoort donderen.
Blijf bij ramen weg
Hoewel de bliksem dus niet door ramen heen kan gaan is het wel aan te raden om niet te dicht bij ramen in de buurt te gaan staan. Dat heeft meer te maken met de lichtintensiteit van een bliksemflits die dichtbij inslaat dan met het directe gevaar.
In veel vakantielanden is het onweer veel heviger dan in Nederland. Dat is geen probleem wanneer je in een auto zit, want dan ben je goed beschermd tegen blikseminslag. De carrosserie van de auto werkt als een soort kooi van Faraday: de elektrische ontlading wordt bij een inslag rond de inzittenden afgebogen.
Meestal rapporteert de waarnemer dat een vuurbal is gezien nadat de bliksem de grond raakte. De vuurbal heeft een levensduur van enkele seconden tot enkele minuten. Gemiddeld duurt een bolbliksem een seconde of vijftien. De vuurbal is zo groot als een tennisbal, maar kan ook de vorm van een strandbal aannemen.
▸ Het onweert vaker 's middags of 's avonds. "Dat komt doordat de lucht gedurende de dag vaak opwarmt en het 's ochtends nog niet warm genoeg is om onweer te veroorzaken", zegt de woordvoerder van Weerplaza.
Maar ook zeer lage maxima kunnen voorkomen. Juli is gemiddeld de natste maand van het jaar, samen met mei, juni en augustus is juli ook een van de meest onweerachtige maanden.
Als een boom naast je huis wordt geraakt kan de spanning via de leidingen in de grond, zich naar je huis verplaatsen en slaat door op je elektrische apparaten. Als bliksem thuis inslaat kan er brand ontstaan, muren kunnen scheuren of inzakken.
Blikseminslag bij mensen komt niet veel voor, maar de gevolgen zijn ernstig. Soms heeft het de dood tot gevolg. Opgelopen letsels door bliksemschichten zijn afhankelijk van de sterkte en het pad van de stroom door het lichaam, te herkennen aan de ingangspoort en de uitgangspoort van de bliksem.
Je telt het aantal seconden tussen flits en donder en deelt dit door drie. De uitkomst is ongeveer de afstand in kilometers. Tel je 10 seconden of minder, dan is de bui gevaarlijk dichtbij en zoek je beter een veilige schuilplaats.
Voor iedere seconde die tussen de flits en de klap zit, geldt dat er 343 meter tussen jou en het onweer zit. Zit er drie seconden tussen de bliksemschicht en het gedonder, is het onweer dus zo'n kilometer bij je vandaan. Als je het aantal seconden deelt door drie, weet je op welke afstand het onweer zich bevindt.
Blijf weg van de ramen (Het licht van de bliksem is bijzonder fel en een nabije inslag kan u verblinden.) Blijf uit de buurt van stromend water in de woning. Ga zeker niet douchen. Ga niet aan de open haard staan.
Niet dat de kans dat uw juist precies op die plek getroffen groter is, maar áls het gebeurt, zijn dit de zwakste plekken in huis en is de kans dat u getroffen wordt door bliksem, versplinterd hout, steenbrokken of glas het grootst.
Code oranje is van toepassing wanneer er sprake is van verspreide rukwinden tussen 101 en 130 km/u, of 91 en 120 km/u bij bebladerde bomen. Code oranje kan maximaal 24 uur van tevoren (en soms korter, afhankelijk van de onzekerheid) worden uitgegeven als er minstens 65% kans is dat aan de criteria ervoor wordt voldaan.