Ontsluiting is het opengaan van je baarmoedermond, zodat je kindje geboren kan worden. Dit gaat centimeter voor centimeter en bij 10 cm heb je volledige ontsluiting. Om ontsluiting te krijgen heb je weeën nodig. Een wee is een samentrekking van de baarmoederspieren.
Het ontsluiten duurt gemiddeld voor een eerste bevalling tussen de 10 en 16 uur, maar dat verschilt natuurlijk heel erg per vrouw.
In geval van een thuisbevalling bellen we bij 5-6 centimeter ontsluiting de kraamverzorgster die ons komt ondersteunen bij de bevalling. Ga je poliklinisch bevallen dan gaan we bij 5-6 centimeter ontsluiting richting het ziekenhuis. De eerste vijf centimeter zijn voor de meeste vrouwen goed te doen.
De weeën beginnen echt behoorlijk pijn te doen, ze duren langer en komen meestal om de 3 minuten. Als je weeën hebt die om de 3 minuten komen, 1 tot 1½ minuut aanhouden en flink pijn doen, dan vordert de ontsluiting gemiddeld met 1 cm. per uur.
Bij een eerste bevalling duurt het gemiddeld 1 centimeter per uur voordat je 10 centimeter en dus volledige ontsluiting hebt. Als dit veel langer duurt dan normaal, dan spreken we van een niet-vorderende ontsluiting.
De pijn tijdens de bevalling neemt meestal toe als de ontsluiting vordering laat zien. Het is in deze fase vaak te voelen in de onderbuik, de onderrug of soms richting de bovenbenen. Ook de pijn tijdens het persen verschilt per persoon. De meesten vinden het een opluchting en prettig om actief aan het werk te gaan.
Een ruggenprik kan gegeven worden vanaf 2 of 3 centimeter ontsluiting en werkt door tot aan de persfase.
Persen (de uitdrijving)
Dit kan liggend (op je zij of rug) op bed, maar ook op een baarkruk, handen en kniën, staand of in een bevallingsbad. Bij een eerste kindje duurt het persen gemiddeld een uur en mag maximaal 2 uur duren. Bij een volgend kindje gaat dit meestal een stuk sneller en mag dit maximaal 1 uur duren.
Er zijn wat verschillen tussen een natuurlijke en een ingeleide bevalling. Vaak is de ingeleide bevalling een stuk heviger en pijnlijker. Maar de pijn en intensiteit hangt wel weer af van de reactie op het hormoon dat wordt toegediend, waardoor de reactie op de weeën voor iedereen anders is.
Recent onderzoek toont aan dat medisch ingrijpen zoals het inleiden van een bevalling of een keizersnede, invloed heeft op de gezondheid van het kind. De gevolgen hiervan zijn direct terug te zien in de eerste 28 dagen na de bevalling, maar ook nog tot de leeftijd van 5 jaar.
Als je baarmoedermond er klaar voor is, dit noemen we rijp zijn, en je hebt al minimaal 1 cm ontsluiting dan kunnen we strippen. Dit houdt in dat we met 1 vinger in de baarmoedermond de vliezen aan de binnenkant van de baarmoedermond een beetje los woelen.
Je hebt zelf invloed op de hoeveelheid oxytocine die je lichaam aanmaakt. Als je ontspannen bent, je veilig voelt en je over kunt geven aan hetgeen er gebeurt maakt je lijf meer oxytocine aan. Hierdoor krijg je betere weeën en ontsluit je sneller.
Voor je kan bevallen, moet je baarmoedermond oprekken tot 10 centimeter doorsnede. Er worden drie stadia van ontsluiting onderscheiden. Als je al deze stadia hebt doorlopen, heb je volledige ontsluiting. Hierna begint de volgende fase van je bevalling: de uitdrijvingsfase.
"Een vaginale geboorte is niet voor alle vrouwen geschikt. We moeten af van het automatisme van de vaginale bevalling", zegt kersvers hoogleraar gynaecologie Bas Veersema in "Nieuwe Feiten" op Radio 1. "Het lichaam van een vrouw is eigenlijk steeds minder geschikt geworden om een kind te baren".
Heb je echt een razendsnelle bevalling, dan wordt dat een stortbevalling genoemd. Het hele baringsproces duurt dan vier uur of korter. Dat klinkt als een droom, maar er zitten ook wat mogelijke nadelen aan.
Het is goed om te weten dat je zelf als zwangere vrouw mag bepalen of je gestript wil worden of niet. Het besluit doe je altijd samen met een verloskundige nadat je de 41 weken zwangerschap voorbij bent. De voornaamste reden dat vrouwen voor strippen kiezen, is omdat ze liever niet de 42 weken zwangerschap passeren.
Bewegen is altijd goed, zowel in de zwangerschap als tijdens de bevalling. Tijdens de bevalling kan bewegen er zelfs voor zorgen dat de bevalling sneller gaat. Ga om de bevalling op te wekken wandelen, fietsen of zet een feel good muziekje op en ga lekker dansen. Ook heel goed voor de gelukshormonen!
In zeer zeldzame gevallen kan de bevalling worden ingeleid voor het 'persoonlijk comfort', met andere woorden: op verzoek van de patiënte, om niet-medische redenen. Zwangerschapsuitputting, angst dat de gynaecoloog-verloskundige of vroedvrouw er op de dag zelf niet zal zijn, familiale problemen enz.
Persen tijdens uitdrijvingsfase
Pas wanneer je 10 centimeter ontsluiting hebt is de baarmoedermond volledig open en klaar voor de geboorte van je baby. Dit wordt ook wel de uitdrijvingsfase genoemd.
Meestal wordt de pijn erger als de ontsluiting toeneemt. De pijn is vooral onder in de buik aanwezig en voelt soms ook als rugpijn. Ook tijdens het persen kan de pijn verschillen. Sommige vrouwen vinden het prettig als ze mee mogen persen, bij andere doet persen juist het meeste pijn.
De meeste vrouwen ervaren pijn in de onderbuik, onderrug en in de bovenbenen. Tijdens het persen kan ook je vagina pijn doen.
Met de epidurale verdoving zorgen we ervoor dat je de weeën nog voelt maar geen pijn meer hebt. Het is mogelijk dat je helemaal geen pijn meer hebt tijdens de ontsluitingsfase of tijdens het persen. Soms kunnen je benen slap worden of krijg je een tintelend gevoel in je buikhuid of benen.
Meestal neemt de pijn toe naarmate de ontsluiting vordert. De pijn zit vooral onder in de buik en wordt soms als rugpijn gevoeld. Ook de pijn tijdens het persen verschilt: soms is het een opluchting om mee te mogen persen, soms doet persen juist het meeste pijn.