Veel mensen denken dat de Poolster de helderste ster aan de nachtelijke hemel is. Dat is echter niet het geval. De Poolster is weliswaar gemakkelijk met het blote oog zichtbaar, maar er zijn tientallen sterren die een grotere schijnbare helderheid hebben.
De Poolster is de voorste ster van het pannetje van de Kleine Beer. De Kleine Beer kun je vinden door vanaf de buitenste sterren van het pannetje van de Grote Beer een lijn te trekken. Verleng deze lijn vijf keer en je komt bij de Poolster uit. Zo kun je dus de Poolster vinden en dus ook het noorden.
Er bestaat dan ook een handig trucje om de Poolster te vinden. Je gebruikt daarvoor de 2 “laatste” sterren uit de pan van de Grote Beer, Dubhe en Merak. Spring van Merak naar Dubhe en doe dit ongeveer 5 maal opnieuw in één rechte lijn. Zo kom je altijd nagenoeg in de Poolster terecht.
Starend naar de hemel kun je hem eigenlijk niet missen: de Poolster. Gigantisch lichtgevend en het is de ster die het noorden aangeeft. Je kan de Poolster spotten door De Grote Beer te zoeken en een lijntje van de twee buitenste sterren van de pan naar boven te trekken.
De ster met de grootste schijnbare helderheid (afgezien van de zon!) is Sirius, de hoofdster in het sterrenbeeld Grote Hond. Sirius is vooral in de wintermaanden goed zichtbaar. Hij staat linksonder het opvallende wintersterrenbeeld Orion.
Vanuit de aarde gezien staat Jupiter nu ongeveer "achter" de zon. Saturnus wordt in de tweede helft van april 's ochtends zichtbaar laag boven de zuidoostelijke horizon. In de avond van 2 april 2022 kan je bij helder weer heel goed het asgrauwe schijnsel van de maansikkel zien.
Het knipperen doet iedere ster die laag aan de horizon staat. Dat komt door de rotzooi in de dampkring van de aarde. Hoe lager een ster staat (optisch), hoe langer de weg van zijn licht door de dampkring, hoe meer rotzooi dat licht moet passeren en hoe meer verstrooiing van dat licht.
Als een lichtstraal door die trillende lucht gaat, wordt het licht ietwat gebroken. Het resultaat is een fonkelende ster. Het licht van een ster die laag boven de horizon staat, moet een langere weg door de dampkring afleggen. Daarom zullen die sterren meer flikkeren.
De sterren die het snelst lijken te bewegen, dus de sterren met de grootste eigenbeweging, zijn voornamelijk sterren die dichtbij staan. De levensverwachting van een mens is te kort om zelfs deze sterren te kunnen zien bewegen, maar ze doen het wel degelijk.
Wanneer je naar het noorden kijkt, dan is het oosten aan je rechterhand en het westen aan je linker. Kijk je naar het zuiden, dan is het oosten aan je linkerkant en het westen aan je rechter.
Het meest eenvoudige kompas is een apparaatje met een draaibaar wijzertje. Het wijzertje wijst altijd naar het noorden. Dat komt doordat het wijzertje een magneet is die zich richt naar het magneetveld van de aarde. Je kunt tegenwoordig ook een kompas-app op je smartphone gebruiken.
Houd je blik op de hemel gericht
Ook vanavond tussen 22.00 en 23.00 uur heb je al een goede kans om een vallende ster te spotten. Bovendien komen de objecten op dat tijdstip scherend door de dampkring. Dat betekent dat de meteoren lange sporen achterlaten.
Grote Beer (Ursa Major, afkorting UMa) is een sterrenbeeld aan de noorderhemel, tussen rechte klimming 8u05m en 14u27m en tussen declinatie 28° en 73°. Op de breedte van de Benelux is het grotendeels circumpolair en gaat dus nooit onder.
Een ster die vlak bij de Poolster staat, beschrijft in de loop van een etmaal een klein cirkeltje, en zal dus altijd boven de horizon blijven. Sterren die op grotere afstand van de Poolster staan beschrijven grotere cirkels. Gedurende een deel van hun schijnbare dagelijkse beweging staan ze onder de horizon.
Grote Beer omvat de Steelpan. Het sterrenbeeld Grote Beer is goed te zien, zelfs in gebieden met lichtvervuiling, en je vindt het sterrenbeeld het makkelijkst door eerst de Steelpan op te zoeken, die uit zeven heldere sterren bestaat.
Polaris alpha Ursae Minoris (2100 n. Chr.)
De Poolster is een wittig gele ster die met een lichtsterkte van 2500 keer de zon tussen een 'gewone' reuzenster en een superreus inzit. Zijn diameter van 45 keer de zon is voor een wat zwaardere reus niet heel veel, dit wijst erop dat hij in een overgangsfase zit.
Het licht dat een ster uitstraalt, doet er een flinke poos over om de aarde te bereiken. Het licht van een ster die 10 miljoen kilometer wegstaat, is een heel jaar onderweg voor het de aarde bereikt. Dus als wij een ster zien, kan het licht van deze ster al jaren onderweg zijn.
Over Algol. Op dit moment kun je de ster Algol 's nachts zien knipperen. Elke 69 uur daalt zijn helderheid tot slechts 30 procent van zijn normale niveau, en tien uur later is hij weer op vol vermogen. De naam Algol betekent 'demon' in het Oudarabisch en zijn gedrag houdt astronomen al bezig sinds de oudheid.
Satelliet(en)
Satellieten zijn op een heldere nacht vaak te zien als een bewegend “sterretje”, een puntje met de helderheid van een ster. Ze bewegen langzaam (veel langzamer dan meteoren) en zijn vaak minutenlang te volgen. De helderheid kan lange tijd constant zijn, maar ook variëren.
7 september 2022
De heldere 'ster' die je op grote afstand linksboven de maan ziet, is de planeet Saturnus.
Vanavond is een mooie, nauwe samenstand zichtbaar van de maan en de planeet Jupiter, op kleine afstand boven de maan. Rond 21.45 uur staan de twee hemellichamen vrij hoog boven de zuidelijke horizon. Vandaag het maximum van de Tauriden, een meteorenzwerm met het vluchtpunt in het sterrenbeeld Stier.
Planetoïde kan ons volgend jaar al treffen
Op 6 mei 2022 om 8.36 uur kan de hel losbarsten. Planetoïde 2009 JF1 is een van de vijf gigantische ruimtestenen die astronomen nauwlettend in de gaten houden. Zou daar ni zo zeer met lachen. Er is nu al een zonnestorm die de aarde bereikt.