Met een botscan kunnen eventuele goedaardige (bijvoorbeeld artrose (ook wel gewrichtsslijtage genoemd), ontstekingen of botbreuken) of kwaadaardige aandoeningen (zoals metastasen/uitzaaiingen en tumoren) van bot en gewricht opgespoord worden.
We doen een botscan als we vermoeden dat u een afwijking aan uw botten of gewrichten heeft. Dat kan een bottumor zijn, of een uitzaaiing van kanker in de botten van bijvoorbeeld prostaatkanker, borstkanker of longkanker. Een belangrijke reden om dan een botscan te doen, is om het stadium van kanker vast te stellen.
Om de aandoening toch te kunnen vaststellen kan je arts je botten onderzoeken. Een botscan laat het duidelijkst zien of je SAPHO hebt. Om de botstructuur zichtbaar te maken, krijg je een stof ingespoten die licht radioactief is. Zo kan je arts afwijkingen aan je skelet duidelijker zien.
De straling wordt opgevangen met een 'gammacamera', waardoor een beeld van het skelet ontstaat. Als er grotere botactiviteit is wordt meer straling opgevangen en ontstaan er donkere plekken op de botfoto (ofwel het scintigram). Deze kunnen bijvoorbeeld wijzen op oude breuken, slijtage of uitzaaiingen.
Het verschil is dus dat bij artrose de laag kraakbeen af neemt tussen de gewrichten en dat bij osteoporose de botdichtheid afneemt in het bot zelf.
Voor het stellen van de diagnose artrose, kan over het algemeen worden volstaan met een lichamelijk onderzoek. Hierbij let de arts op de pijn en de beperkingen bij het bewegen van het gewricht, de stand van het gewricht, drukpijn, en of het gewricht opgezet en warm is. Ook extreme vermoeidheid kan op artrose wijzen.
De uitslag van de botscan is niet meteen na het onderzoek beschikbaar. Je krijgt deze op een later tijdstip van de behandeld arts.
Op het linker beeld is de witte vlek bij de rode pijl afkomstig van botoedeem dat samengaat met plaatselijke ontsteking. Als deze toestand blijft voortduren wordt dit chronisch, en komt men tot het middelste beeld waar de rode pijlen de aanwezige synovitis laten zien.
PET-CT-scan
Je krijgt in 1 keer een PET-scan en een CT-scan. Zo is goed te zien waar in het lichaam de kankercellen precies zitten. Met de CT-scan wordt duidelijk of er uitzaaiingen in andere botten zitten. Met de PET-scan kan de arts uitzaaiingen op andere plekken van het lichaam opsporen.
De ernst van artrose wordt met een MRI scan goed zichtbaar. Hierdoor krijgt de behandelend specialist een nauwkeurige diagnose waarmee een gericht behandelplan kan worden gestart. Op een MRI van Privatescan zijn de botten, gewrichten, kraakbeen, banden en pezen en omliggende weefselstructuren te zien.
Vaak krijgen we bij pijnklachten van een gewricht de vraag om een röntgenfoto te laten maken om de 'slijtage' aan te tonen. Een foto maken is echter zelden nodig. Artrose is op een röntgenfoto namelijk niet altijd te zien.
Wat is een botscintigrafie? Een botscan of -scintigrafie is een isotopisch onderzoek en is op hetzelfde principe gebaseerd als de PET-scan. Er wordt dus een zwakke radioactieve stof (isotoop) in het lichaam gespoten. Die stof hecht zich vast in zones met verhoogde stofwisseling, zoals tumoren en botmetastasen.
De werking van beide apparaten berust deels op hetzelfde principe: met behulp van een computer kunnen dwarsdoorsneden van het menselijk lichaam worden gemaakt. De CT-scan maakt gebruik van röntgenstraling om deze dwarsdoorsneden te maken, terwijl bij een MRI-scan de patiënt in een groot magneetveld ligt.
De botscan (ook wel iDXA Total Bodyscan genoemd) moet niet verwisseld worden met een MRI scan. Een MRI scan wordt gemaakt om de weke delen van het lichaam te kunnen zien (bv. om een hernia te kunnen constateren).
Op de plaatsen waar de concentratie opgehoopte tracer hoger is, hot spots genoemd, is waarschijnlijk sprake van verhoogde botopbouw. Deze botopbouw komt meestal voor wanneer er sprake is van herstel na botletsel. Ook plekken met lage concentratie tracer (cold spots) worden zichtbaar.
Het is niet altijd nodig om een goedaardige bottumor direct te behandelen. De tumor groeit namelijk meestal langzaam. Vaak heeft iemand ook geen klachten. We controleren u wel regelmatig.
Is het onderzoek gevaarlijk? Nee, je kunt gerust zijn. De gebruikte radioactieve stoffen zijn in de streng gecontroleerde toegediende dosis niet schadelijk. De hoeveelheid straling komt overeen met een klassiek radiografisch onderzoek.
Bij een PET/CT-scan worden eventuele ontstekingen of kanker in beeld gebracht. Uw organen en weefsels worden op twee manieren in beeld gebracht: PET-scan: hierbij wordt een radioactieve stof in een bloedvat in uw arm gespoten. Deze stof gaat naar de eventuele zieke organen en weefsels toe.
Het is voor u en voor onze medewerkers prettig wanneer u kleding aan hebt waarin u zich makkelijk kunt bewegen en die u makkelijk aan en uit kunt trekken. Over het algemeen hoeft u zich niet uit of om te kleden voor het onderzoek. Alleen sieraden, piercings, bh-beugels, ritsen of knopen moeten soms uit of af.
Bij een botdichtheidsmeting wordt met behulp van röntgenstraling gemeten hoeveel kalk je botten bevatten (botdichtheid). Een van de belangrijkste redenen om dit onderzoek te verrichten is dan ook om vast te stellen of je last hebt van osteoporose (botontkalking).
Het onderzoek naar hoe sterk uw botten zijn, gebeurt in het ziekenhuis. Een speciaal röntgenapparaat meet dit. U heeft botontkalking als uw botten veel minder sterk zijn dan bij andere mensen van uw leeftijd. Botontkalking is niet te zien op een gewone röntgenfoto.
Klachten zijn pijn en stijfheid in het gewricht, vooral bij het opstaan. Artrose ontstaat meestal in de heup, knie of duim. Bewegen helpt tegen de pijn. Pijnstillers kunnen klachten verminderen.
Bloedonderzoek. Bloedonderzoek is niet nodig om de diagnose artrose te stellen. Je arts laat soms wel bloed prikken vooral om andere aandoeningen, zoals reumatoïde artritis of ijzerstapelingsziekte (hemochromatose) zo veel mogelijk uit te sluiten.
U kunt beginnende reuma herkennen aan de volgende symptomen: Pijn aan een gewricht: als het gewricht niet dik is, en er vooral bij het bewegen en belasten van uw gewrichten pijn is, kan er sprake zijn van artrose. Als de gewrichten duidelijk dik zijn, hebben mensen vaak pijn in rust die wat beter gaat na bewegen.