Het is genetisch bepaald hoeveel sproeten iemand heeft en vooral mensen met rood haar hebben veel sproeten. Op zich zijn ze heel onschuldig, maar omdat mensen met sproeten meestal gevoelig zijn voor de zon, is het belangrijk om je huid goed te beschermen met een zonnecrème en hoge beschermingsfactor.
Sproeten zijn erfelijk, dus je hebt ze, of je hebt ze niet. Als je huid al gevoelig is voor sproetjes, dan zal een beetje zonlicht genoeg zijn om nog meer natuurlijke sproetjes naar je gezicht te trekken.
Zelfs op oudere leeftijd kun je nieuwe sproeten ontdekken. Die ontstaan door zonschade: veelvuldige verbranding van de huid op jonge leeftijd. Sproeten zijn niet kwaadaardig en dus niet gevaarlijk voor je gezondheid. Mensen met veel sproeten hebben wel een grotere kans op huidafwijkingen.
Niemand wordt met sproeten geboren
Nee, dat bestaat niet. Niemand heeft bij zijn geboorte sproeten. Die ontstaan later door blootstelling aan de zon. Sproeten zijn ophopingen van melanine, een stofje dat verantwoordelijk is voor de kleur van je ogen, haren en huid.
De meeste mensen krijgen sproeten als kind. Hoeveel sproeten iemand krijgt is genetisch vastgesteld. Heel veel roodharige mensen hebben sproeten, maar ook mensen met een andere haarkleur en/of een donkerder huidskleur kunnen sproeten hebben. Sproeten zijn geen moedervlekken en kunnen dus niet kwaadaardig zijn.
Sproetjes ontstaan rond je derde tot vijfde jaar. Tot de jongvolwassen leeftijd worden het er steeds meer. Vooral mensen met een lichte huidskleur en blond of rood haar hebben sproetjes.
De pigmentcellen geven op die plekken meer pigment af. Of iemand sproeten krijgt hangt af van een aantal factoren zoals erfelijkheid, huidtype en de mate van blootstelling aan zonlicht. Met name mensen met lichte huidtypes hebben vaker sproeten. Hoe meer blootstelling aan zonlicht, hoe meer sproetjes.
Mensen krijgen sproetjes omdat ze op bepaalde plekken op de huid een hoger level van het zogenaamde Melanine-gen MC1R hebben. Klinkt ingewikkeld, maar dit is simpelweg pigment dat verantwoordelijk is voor de kleur van je huid, haar en ogen. Als je een actief MC1R-gen hebt, heb je donker haar en een donkere huid.
Zes procent van de Europeanen is hier drager van, zeggen onderzoekers uit onder meer Leiden en Rotterdam in de Volkskrant. Zij zien er gemiddeld twee jaar ouder uit. Nog eens 30 tot 40 procent heeft het gen met een mildere afwijking.
Heb jij veel sproeten en is je pigment niet zo mooi verdeeld als bij mensen met een donkerder huidtype, dan hoeft dit nog niet te betekenen dat ze eerder of sneller pigmentvlekken ontwikkelen. Sterker nog: het is grotendeels afhankelijk van je eigen omgang met de zon.
Iedereen heeft wel eens van de zeven schoonheden gehoord. Het is echter onbekend wie de zeven schoonheden bedacht heeft. Op internet circuleren er zelfs meerdere varianten van de lijst. Waarbij de V-vormige haargrens, molligheid, bleke huid en scheel kijken (loensende ogen) ook op de lijst staan.
In de zomer ontstaat onder invloed van zonlicht een verhoogd gehalte melanine in de huid. Zomersproeten ontstaan vooral op de aan zonlicht blootgestelde delen van de huid (gelaat). Zomersproeten komen vooral op jonge leeftijd voor. Alleen door zonlicht komen de sproeten tot uiting.
Hoe krijg ik moedervlekken? Soms is een moedervlek al bij de geboorte aanwezig; dit heet een aangeboren moedervlek. De meeste moedervlekken ontstaan tussen uw 3e en 20ste jaar. Hoeveel u in uw leven met onbeschermde huid in de zon heeft gezeten heeft invloed op het aantal moedervlekken dat u heeft of krijgt.
“Als het winter wordt, vervagen ze meestal weer. In de lente komen ze inderdaad weer terug. Dat komt doordat sproeten ontstaan na blootstelling aan de zon. Zodra de huid in aanraking komt met de zon, neemt de aanmaak van pigment in de basale laag van de opperhuid toe en worden sproeten zichtbaar.”
Moedervlekken veranderen in de loop van een leven: ze kunnen dikker worden of lichter van kleur, en zelfs ook weer verdwijnen. Het aantal moedervlekken neemt dus niet toe naarmate we ouder worden, maar we krijgen over het algemeen wel wat meer vlekken.
Gewone moedervlekken zijn zichtbaar als bruine of zwarte vlekjes. Meestal zijn ze vlak, maar ook wel eens verheven of duidelijk bol of hobbelig. Ze kunnen in grootte, vorm of kleur nogal van elkaar verschillen. Kenmerkend is dat de vorm en kleur regelmatig zijn.
Sproeten kunnen worden voorkomen door de huid goed te beschermen tegen de zon (insmeren met zonnebrandcrèmes). Vooral bij kinderen is dat verstandig. Tegenwoordig doet men wat minder paniekerig over de schadelijke effecten van de zon, zonlicht heeft ook vele positieve effecten.
Zomersproetjes ontstaan door de invloed van zonlicht. Zonlicht bevat ultraviolette straling en deze zorgt ervoor dat het melaninegehalte in de huid hoger wordt. De zon zorgt ervoor dat er meer opeenhopingen ontstaan van het stofje melanine en daardoor ontstaan er dus sproeten.
Hoe kunnen we makkelijker nepsproetjes creëren dan met een freckle pen? Ja, een pen die speciaal gemaakt is met dat doel. Deze pennen zijn zo gemaakt dat je heel makkelijk verschillende kleuren sproetjes kan maken. Wel zo natuurlijk.
Zonlicht stimuleert de aanmaak van melanine, het pigment, in je hele huid. Hoe meer melanine de huid aanmaakt, hoe meer de huid verkleurt. Op de plekken in je huid waar er sprake is van hyperpigmentatie heeft dat zonlicht maximaal effect.
Een pigmentvlek is meestal een lichtbruin gekleurde vlek in de huid. Ze zijn regelmatig van vorm, en scherp begrensd. Er zitten geen zwart gekleurde gedeelten in.
Een gezonde moedervlek heeft gelijkmatige grenzen. Dit betekent dat de randen schoon zijn en cirkelvormig of ovaal. Gezonde moedervlekken hebben allemaal dezelfde kleur, meestal bruin. Een ongezonde moedervlek kan zwart zijn of veel verschillende kleuren hebben.
Dat ligt vast in je DNA. En je DNA krijg je niet alleen van je moeder, maar ook van je vader. Moedervlekken zijn van alle tijden. In oude culturen gelooft men dat moedervlekken bij kinderen ontstaan door de onbedwingbare lusten van de vrouw tijdens de zwangerschap.
ABCDE-regel voor melanoom
Border/rand: de vlek of moedervlek heeft een onregelmatige grillige rand. Color/kleur: de vlek of moedervlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren. Diameter: de vlek of moedervlek is groter dan 5 millimeter. Evolving/evolutie: de vlek of moedervlek jeukt, bloedt of verandert.