De uiteindelijk conclusie is dan ook dat ongewervelden, vanwege hun zeer eenvoudige zenuwstelsel, hoogstwaarschijnlijk geen pijn kunnen ervaren. Er kan dus ook geen schade optreden aan hun welzijn.
Insecten hebben geen centraal zenuwstelsel, een voorwaarde om pijn te kunnen voelen. Daarom nemen wetenschappers aan dat insecten in ieder geval niet hetzelfde gevoel hebben als zoogdieren. Onderzoek toont aan dat insecten zich wel bewust zijn van beschadiging van hun lichaam.
De pijnbeleving van insecten is al decennialang een twistpunt onder biologen. Insecten hebben in tegenstelling tot mensen geen centraal zenuwstelsel en kunnen dus simpelweg geen pijn voelen, zeggen sommige onderzoekers. Daar valt tegen in te brengen dat insecten wel degelijk hersenen en zenuwcellen hebben.
Slakken, mosselen en garnalen kunnen ook geen pijn ervaren. En zelfs een kreeft die schreeuwt als hij in kokend water wordt gegooid, voelt geen zier. Het zenuwstelsel van deze ongewervelde dieren is gewoonweg te simpel.
Zenuwstelsel. Regenwormen hebben een hoog ontwikkeld zenuwstelsel, net als andere ongewervelde dieren hebben ze geen hersenen maar een aantal knooppunten waar de zenuwen samenkomen. Een dergelijk knooppunt wordt een ganglion genoemd, meervoud ganglia.
De wormen kunnen op vele verschillende manieren springen. Je moet ze allemaal leren om over deze obstakels te komen! Springen: Als je één keer op Sprong1 drukt, springt de worm vooruit. Terug springen: Als je twee keer snel achter elkaar op Sprong1 drukt, springt de worm naar achteren.
Een goed werkende wormenbak ruikt naar verse bosgrond, met misschien een vleugje koffie of banaan, net wat je als laatste aan je wormen gevoerd hebt. Compostwormen eten je afval op zodra het begint te rotten. Vòòrdat de bacteriën die de stank van rottend fruit veroorzaken zich kunnen ontwikkelen.
Niet alleen zoogdieren zoals wij, maar ook vogels, vissen en mogelijk kreeften. Wie niet kan praten, voelt geen pijn, was lange tijd het adagium in de wetenschappelijke wereld. Tot de jaren 1980 opereerden artsen baby's die nog niet konden praten zonder verdoving.
Neen, slakken kunnen niet gillen. Ze hebben geen stembanden en geen longen. Maar het kan gebeuren dat, door een samenloop van omstandigheden, de lucht die in het slakkenhuis zat, er is uitgeperst door een smalle opening waarbij een fluitend (gillend?) geluid werd veroorzaakt.
Gewervelde dieren zoals honden, katten, vissen en vogels hebben bijvoorbeeld hersenen, maar ook krabben, insecten en inktvissen. Dieren zoals ringwormen, slakken, sponzen, anemonen en kwallen hebben geen hersenen.
Mieren werken op indrukwekkende manieren met elkaar samen en termieten bouwen vanuit het niets geweldige structuren. Nieuw onderzoek levert bewijs dat insecten waarschijnlijk pijn ervaren, net als wij.
Slakken daarentegen zijn wel traag, maar beschikken ook over hersenen en zelfs over een kortetermijngeheugen. Onderzoekers die willen begrijpen hoe de geheugenfunctie werkt, gebruiken zeeslakken soms als proefdieren. Slakken reageren op pijnprikkels en onthouden dit een tijdje.
De vlieg maakt spectaculaire vliegmanoeuvres, past zijn snelheid in een fractie van een seconde aan, weet obstakels te ontwijken, en gaat gevaar moeiteloos uit de weg. Niet zo boeiend, zou je denken… totdat je beseft dat de vlieg dat alles doet met een minuscuul brein van slechts honderdduizend neuronen.
Hebben mieren hersenen? Als je alle hersencellen van 40.000 mieren samenneemt, verkrijg je de grootte van een menselijke brein. De hersenen van een mier tellen immers 250.000 hersencellen terwijl een menselijk brein er 10.000 miljoen telt.
Dan reageren ze geagiteerd. Mieren hebben dus ook gemoedstoestanden, zoals elk dier emoties heeft. Maar het ene dier heeft wel een rijkere schakering en complexere emoties dan het andere.” Het blijft wel de vraag of we die menselijke emoties zomaar kunnen projecteren op een dier als een vis of papegaai.
Insecten hebben nauwelijks of geen slagaders, maar wel een hart. Het lichaam van een insect bevat ook tracheeën: een zeer fijnvertakt stelsel van kleine buisjes met openingen aan de zijkant van het lichaam, dit is het ademhalingssysteem.
Nee. Sommige slakken hebben wel een huisje, maar ze kunnen niet zoals mensen via het slakkenhuis horen. Ongewervelde dieren (wat slakken zijn) hebben namelijk geen zintuigen om te kunnen horen. Wel kunnen ze bepaalde trillingen in de bodem waarnemen, zoals van regen of van naderende voetstappen.
Nee. Slakken maken geen geluid; er bestaat geen knor- of zangslak. In plaats van een geluid, zoals bij de koekoek of tjiftjaf, bootst de naam 'slak' een substantie na of, beter gezegd, het geluid dat zo'n substantie in onze verbeelding zou maken als er geluid in zat, zoals slurpen of slobberen.
Eerder onderzoek van Elwood had al aangetoond dat garnalen en heremietkreeften op pijnprikkels reageren. Dit experiment was zo ontworpen dat het verschil tussen pijn en reflex duidelijk was. Het fenomeen dat een pijnervaring leidt tot een reflex heet nociceptie.
Een verbod op mosselen lijkt ze minder van belang te vinden, omdat ze ten onrechte denkt dat die 'al dood' zijn. Ondanks die misser, ook mosselen kook je levend, weet Oskam het zeker: 'Alle schaal- en schelpdieren leggen dezelfde lijdensweg af' als ze in de pan belanden.
Mocht je graag je hengel uitgooien, dan hebben we slecht nieuws voor je: vissen hebben gevoel. Tenminste: ze ervaren vooral stress, blijkt uit onderzoek. Dankzij het ontbreken van belangrijke hersencellen en de kleine omvang van hun schedel, worden vissen vaak gezien als domme, gevoelloze diertjes.
Wormen zijn nuttig en intelligent
Met de experimenten van Darwin werd aangetoond dat wormen nuttige en intelligente dieren zijn. Regenwormen woelen bijvoorbeeld de grond in jouw tuin om. Ze zorgen voor de afbraak van organisch materiaal waardoor voedingsstoffen vrijkomen.
Hij heeft dan wel veel harten, maar tanden hebben ze niet. Hij eet zijn voedsel met zand en al, waardoor het voedsel door het zand in zijn maag vermalen wordt. Het zand poept hij weer uit. We praten nu wel over een 'hij', maar een regenworm is zowel een man als vrouw!
De regenworm kan wel tot enkele jaren leven en wel tot dertig centimeter lang te worden, maar de meeste wormen halen dit niet. In gevangenschap kan het voorkomen dat de worm wel een leeftijd van zes jaar halen.
Daarvoor is een partner nodig. Als twee wormen willen gaan paren gaan ze naast elkaar liggen, standje 69. Hun lijven scheiden dan slijm af dat uitgroeit tot een slijmkoker die hun lichamen omhult. Nu kan het zaad van de geslachtsopening van de ene worm naar de zaadzakjes van de andere vloeien.