Een wild zwijn kan bijna een meter hoog springen en over hekken van ruim 1,5 meter klimmen, zodat een hek van minimaal 1 meter 20 hoog moet worden geplaatst.
Het wild zwijn (Sus scrofa) wordt ook wel everzwijn genoemd maar ook zwart wild of borstelwild. Een mannetje heet ook wel keiler, het vrouwtje zeug en een groep noemt men rotte of rot. Hij heeft een gedrongen romp en een langwerpige kop met een afgeplatte, sterke snuit.
Hij wordt met gemak ingehaald door het jachtluipaard, dat tot 100 kilometer per uur kan halen. Maar ook het edelhert (67 km/u), de haas (65 km/u) en zelfs het everzwijn (55 km/u) zouden de Jamaicaan verslaan in een wedstrijdje sprinten. Ook de zwemmers van het dierenrijk doen het beter dan die van ons.
Overdag houden wilde zwijnen zich doorgaans schuil in hun nest (leger), dat zich meestal in dichte dekking bevindt. De aanwezigheid van wilde zwijnen kan best worden vastgesteld aan de hand van loopsporen, zoelplekken waar ze hun modderbad nemen, schuurbomen, wroetsporen en uitwerpselen.
Bekend is dat wilde zwijnen goed kunnen zwemmen. Boerma: "In Overijssel zijn in het verleden overigens wel vaker wilde zwijnen gespot." Voor wilde zwijnen geldt dat buiten de leefgebieden een nulstand wordt nagestreefd. Dit betekent dat de soort in andere gebieden niet mag voorkomen.
Eigenlijk waren de wilde zwijnen overdag actief, echter door de dreiging van de jacht hebben zij hun activiteiten in de schemering en 's nachts verplaats. Wilde zwijnen verbergen zich voor de mensen en zijn in principe ongevaarlijk.
In Nederland zijn enkele leefgebieden aangewezen voor wilde zwijnen zoals de Veluwe en Nationaal Park De Meinweg. Voor overige gebieden geldt een provinciaal 'nulstandbeleid' wat betekent dat er formeel geen enkel wild zwijn mag leven.
Wilde zwijnen kunnen met hun enorme lichaam en scherpe snijtanden – genaamd geweren – behoorlijk bedreigend en agressief overkomen. Van nature zijn het echter vreedzame dieren die mensen eerder uit de weg zullen gaan. Wilde zwijnen leven in groepen, ook wel rotte genoemd, tot wel dertig dieren.
De beste manier om te ontkomen is de hoogte opzoeken: in een boom klimmen of op een auto gaan staan. Everzwijnen kunnen niet klimmen. Als je nergens in kan klimmen, kan je het dier proberen te verjagen door in de handen te klappen. Probeer intussen de afstand tussen u en het everzwijn langzaam te vergroten.
Toch krijgen ze nog ongeveer twee maanden moedermelk. Pas in hun tweede jaar zijn ze volgroeid. Wilde zwijnen kunnen tot 10 jaar oud worden. Als ze in gevangenschap leven, kunnen ze zelfs tot 20 jaar oud worden.
Ja, wild zwijn kun je eten. Wild zwijn procureur bijvoorbeeld kan bijzonder smakelijk zijn, evenals het rugfilet en wild zwijn wat in wildstoof met hertenvlees en kruiden is verwerkt. Belangrijk aandachtspunt is dat u enkel wild zwijn eet wat u koopt bij een slagerij.
Wilde zwijnen zijn intelligente, sterke dieren. Een wild zwijn kan een niet-elektrische afrastering makkelijk met de kop kapotmaken. Als u echt een efficiënte afrastering wilt die het wilde zwijn op een afstand houdt, dan is een elektrische afrastering een goede oplossing.
Als ze op zoek zijn naar zaden woelen ze niet diep, maar ruiken ze knollen of bodemdieren dan woelen ze een bodem om tot een diepte van wel vijftig centimeter.
Een wild zwijn kan bijna een meter hoog springen en over hekken van ruim 1,5 meter klimmen, zodat een hek van minimaal 1 meter 20 hoog moet worden geplaatst.
Het meest toegepaste lokvoer voor wilde zwijnen in Nederland is maïs, uitgestrooid op de voerplek.
Wroeten langs de wegen
Maar waarom wroeten zwijnen dan vooral langs wegen en fietspaden? Dit heeft te maken met het feit dat het hier meestal wat vochtiger is dan op andere plekken. Dit komt doordat regenwater over de verharde laag naar de bermen afstroomt. Vocht betekent een betere vegetatie en dichter wortelstelsel.
In 2019 waren er nog 4800 wilde zwijnen en afgelopen zomer dus al 10.000. De enorme toename komt vooral door de grote hoeveelheid voedsel in de bossen. Er gingen de afgelopen jaren nauwelijks zwijnen dood van de honger en ze konden zich optimaal voortplanten.
Zwijnen en wilde varkens zijn intelligente en sterke dieren: zij beuken met gemak een niet elektrische afrastering omver of drukken met hun neus hekken omver. Door te kiezen voor elektrisch schrikdraad, met voldoende voltage, is dat gegeven verleden tijd.
Wat sommigen gemakkelijk afdoen als triviaal grommen en gillen, blijkt een goed ontwikkeld communicatiesysteem. Wilde zwijnen zijn sociale dieren en hebben een zeer gevarieerd repertoire ontwikkeld om mee te communiceren.
Maak zo min mogelijk geluid (fluister dus) en maak geen wilde bewegingen. Ook kun je beter geen parfum of sterke geur bij je dragen, want dieren hebben meestal een veel beter reukvermogen dan wij. Ben je net een imposant edelhert aan het bekijken, gaat je smartphone af.
Wilde zwijnen zijn alleseters; omnivoren dus. Ze eten o.a. eikels, kastanjes, wortels en knollen, maar ook wormen, larven en soms staan er zelfs knaagdieren op het menu. Ze wroeten daarbij vaak in de bodem, op zoek naar alles wat eetbaar is.
Op de Veluwe leven volgens faunabeheer Gelderland bijna 6000 wilde zwijnen. Door de zachter winters van de laatste jaren is er voldoende voedsel te vinden en kon de populatie flink groeien. Best bijzonder voor een dichtbevolkt land als Nederland.
Bij vrijwel alle ontmoetingen met een everzwijn kan je een aanval vermijden door rustig te blijven en weg te wandelen. Zorg ervoor dat het everzwijn je kan zien en/of horen (bijvoorbeeld door rustig te praten). Weglopen is geen goed idee.
Wil je zelf zwijnen spotten dan doe je dat het best in op de Veluwe en in de Meinweg in Limburg. Dit zijn de enige twee plekken waar ze vrij mogen rondlopen. In Noord-Brabant, Gelderland en enkele ander gebieden in Nederland zijn ook zwijnen te vinden.
Sprint: het everzwijn verslaat Usain Bolt
Zelfs het edelhert (67 km/u), de haas (65 km/u) en het everzwijn (55 km/u) doen het beter dan deze topatleet. En voor nog straffere snelheden zoeken we hogere sferen op: de slechtvalk kan bij het duiken naar zijn prooi snelheden halen van meer dan 300 km/u.