Dit komt simpelweg door het feit dat alle vissen, behalve haaien, geen oogleden hebben.Ze kunnen hun ogen dus niet dichtdoen of knipperen.
Hoe zie je aan de vis dat deze slaapt? De meeste vissen hebben geen oogleden, dus het is moeilijk te zien wanneer ze slapen. Sommige vissen hebben wel oogleden, maar deze dienen niet om het oog te beschermen tijdens het slapen. Vissen slapen dus eigenlijk altijd met de ogen open.
Vissen slapen niet met hun ogen dicht maar met hun halve hersenhelft die in slaap gaat. Motorieke functies blijven aan staan maar de vis wordt wel wat slomer. Elk schokje of licht kan er voor zorgen dat de vis weer wakker schrikt. De vissen gaan lager en rustiger zwemmen als ze gaan slapen.
Vissen die in donkere holen leven of blind geboren zijn (zoals de Mexicaanse Typhliasina pearsei) lijken nooit te slapen. Volgens de onderzoekers hebben deze soorten geen slaap nodig omdat ze geen visuele prikkels krijgen, waardoor hun hersenen dus ook niet veel zintuiglijke informatie hoeven te verwerken.
Ze kunnen vooral de kleuren zien die in hun natuurlijke omgeving veel voorkomen. Sommige diepzeevissen zien alleen blauw licht, andere soorten ook groen, rood en ultraviolet. Op het eerste gezicht lijken vissenogen heel anders dan de onze. Tamelijk plat, glad en zonder oogleden.
Ook deze kleine gaatjes spelen een belangrijke rol in hoe vissen horen. Via deze gaatjes, die in contact staan met een gevoelige zenuw, kan de vis trillingen uit het water opvangen. Vissen kunnen dus op twee en soms zelfs drie manieren 'horen', je zou bijna kunnen zeggen dat ze één groot oor vormen.
Mocht je graag je hengel uitgooien, dan hebben we slecht nieuws voor je: vissen hebben gevoel. Tenminste: ze ervaren vooral stress, blijkt uit onderzoek. Dankzij het ontbreken van belangrijke hersencellen en de kleine omvang van hun schedel, worden vissen vaak gezien als domme, gevoelloze diertjes.
In principe kunnen alle vissen met tanden bijten. In Nederland gaat het bijvoorbeeld om de snoekbaars, snoek en meerval. "Die laatste heeft heel kleine tandjes, die zie en voel je bijna niet." De tanden van snoekbaarzen en snoeken zijn wat groter.
Vissen kunnen daarom ook niet overdag slapen als het licht is. In het donker hoeven vissen hun ogen niet dicht te doen, omdat er onder water geen licht is.
We beginnen ffies flauw, maar ga je ook vissen in het donker, dan heb je meer vistijd dan wanneer je alleen overdag vist. Dit geldt al helemaal voor 's winters als de dagen korter zijn. 's Ochtend en 's avonds in het donker naar je werk, daglicht zie je niet, maar vissen kan gewoon.
Zoet water
Veel zoetwater vissen leven gemiddeld 1 tot 3 jaar. Enkele van de meest populaire met een korte levensduur zijn guppies en regenboogvissen. Andere vissen kunnen 3 tot 5 jaar leven met de juiste zorg en voeding.
U hoeft niet bang te zijn, harde geluiden en praten schrikken vissen niet per se af. Het zijn vooral de geluiden (trillingen) onder water die de vissen afschrikt. En hoogstwaarschijnlijk heeft uzelf die trillingen veroorzaakt.
Een vis kan hooguit tien minuten leven buiten water. Dus langer dan dat is het zeker niet. Maar doorgaans zal hij vrijwel meteen sterven als hij levend door een vogel wordt ingeslikt.
Een nieuwe studie van de University of Liverpool komt tot de conclusie dat de veel gehoorde uitspraak van vissers dat "vissen geen pijn voelen", niet klopt. Vissen voelen hoogstwaarschijnlijk wel pijn, en dat op een gelijkaardige manier als zoogdieren en dus ook mensen, zegt de studie.
Zo slaapt de grote bruine vleermuis het langst van alle dieren – maar liefst twintig uur per cyclus van 24 uur. Maar dat is niet omdat dit dier dat nodig heeft.
Er zijn dieren die nooit helemaal slapen. Dolfijnen slapen door één hersenhelft uit te schakelen, anders zouden ze verdrinken. Om het uur laten ze de andere kant slapen. Olifanten slapen het minst aantal uren van alle zoogdieren.
Door het kleine wateroppervlakte en het stilstaande water krijgen vissen snel zuurstoftekort. Dit is te herkennen aan de vissen die naar boven gaan, omdat het water bovenin extra zuurstof bevat. Maar wanneer de vis geen kracht meer heeft door het zuurstoftekort zal de vis op de bodem gaan liggen.
Vis op grote wateren en in diepe waterlagen. Vis niet specifiek op vissoorten die van nature slecht tegen de warmte kunnen. Ga niet op het warmste moment van de dag vissen; een vis in de brandende zon uit het water halen is onder geen enkele omstandigheid een goed idee.
Door hoge temperaturen vermindert de kwaliteit en daalt het zuurstofgehalte van het water in sloten, plassen en vijvers. Tegen de warmte zijn de meeste vissen niet goed bestand, zeker als ze wat jonger zijn, aldus de woordvoerder. ,,En door de warme temperatuur krijg je meer algengroei en kroos.
Ze kunnen kreunen, grommen, kwaken, donderen, sissen, fluiten, schreeuwen en huilen. Ze ratelen met hun botten en knarsen met hun tanden. Vissen hebben geen stembanden. Ze gebruiken allerlei andere delen van hun lichaam om geluid te produceren, zoals het laten trillen van spieren tegen de zwemblaas.
Lange tijd was de heersende gedachte dat we ons daar vooral geen zorgen over hoeven te maken, want vissen zouden niets voelen. Althans, niet zoiets menselijks als 'pijn'. Maar daar komt de wetenschap nu op terug. Uit steeds meer onderzoek blijkt namelijk dat vissen wel degelijk een vorm van pijn kunnen ervaren.
'Bij angst of stress hebben vissen geen herkenbare mimiek, ze schreeuwen niet, en ze zijn ook nog moeilijk individueel te onderscheiden. Dat beïnvloedt ons denken', aldus de hoogleraar organismale dierfysiologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In de dierenwelzijnsdiscussie bungelen vissen roemloos onderaan.
Gelukkig voelen vissen geen pijn op de manier zoals mensen dat doen. Dat zegt een team van internationale neurobiologen, gedragsecologen en viswetenschappers. De onderzoekers concluderen dat vissen niet de neuro-fysiologische capaciteit hebben voor het bewustzijn van pijn. Vissen lijden dus niet aan pijn.
Het geheugen van een vis
Die blijken veel beter te zijn dan de meeste mensen denken. Je hoort weleens dat vissen een geheugen van 2 seconden hebben, maar niets is minder waar: hun langetermijngeheugen is goed ontwikkeld. Ook kunnen ze nieuwe dingen leren.
Een vis die niet lekker in zijn vissenvel zit, zweeft bijvoorbeeld net boven de bodem en beweegt weinig. Het zou ook kunnen dat hij net heel dicht onder de oppervlakte blijft hangen, of verkleurt. Die verkleuring kan wijzen op stress.