Een verhaal kan meerdere thema's bevatten, zeker wanneer je deze tweede betekenis aanhoudt. Niet alleen kan het bijvoorbeeld twee centrale thema's tegelijk behandelen, maar het thema van een verhaal verschilt ook afhankelijk van de interpretatie van de lezer.
Elk persoon kan een ander thema zien in een boek en boeken kunnen ook meerdere thema's hebben. Wat blijft is dat het thema meerdere keren in het boek naar voren komt. Heel erg vroeger was het heel duidelijk wat het onderwerp van een boek was. Een voorbeeld is Klucht van de koe van Bredero.
De onderwerpen of het onderwerp van een verhaal kun je vaak in één woord aangeven, bijvoorbeeld liefde, vriendschap, reizen of oorlog [ook dit wordt vaak wel thema genoemd]. Als je nauwkeuriger wilt vertellen waar een verhaal over gaat en dus het thema van het boek wilt beschrijven, heb je meer woorden nodig.
Het thema van een literair werk is datgene — een indruk, een gezichtspunt, een levensvisie — wat als grote lijn in het werk naar voren komt. Dat thema kan expliciet worden genoemd en uitgedragen, en dan valt het te vergelijken met een boodschap.
Motief en thema niet hetzelfde
Denk dan aan een herinnering van vroeger. Wanneer je in het boek dan terugleest dat een personage zo heerlijk op een bankje zit, dan kan dat het motief zijn om terug te denken aan het thema: die herinnering van vroeger. Het is dus goed om deze twee van elkaar te onderscheiden.
Veel voorkomende literaire thema's zijn bijv. een onvervulde liefde, het opgroeien tot volwassenheid, de dood of de vergankelijkheid e.d. Het thema zou je de herformulering van het grondmotief van een literair werk kunnen noemen.
In enge zin is motief een term uit de verhaalanalyse die geen zelfstandige categorie van verhaalelementen aanduidt, maar een containerbegrip is: een verhaalmotief kan een beeldspraak zijn, een uitspraak van een personage of een zin van de verteller, een handeling, een gedachte of nog een ander structuurelement.
De boodschap van een verhaal
In sommige werken is het thema een boodschap of moraal van het verhaal. In sommige verhalen komt zo'n boodschap expliciet naar voren om de lezer een 'les' te leren.
Wat is het meervoud van thema? Het meervoud van thema is 'thema's'. Eén thema, twee thema's.
Het verschil tussen een stuk tekst of artikel en een verhaal wordt gemaakt door het gebruik van narratieve elementen, ook wel de kenmerken van een verhaal genoemd. Deze zijn: Ieder verhaal heeft een duidelijk begin en eind.Het verhaal gaat over een hoofdpersonage.
Maar wat is een goed verhaal? Dat draait om drie kwaliteiten: inzicht, inspiratie en verbinding. Ze komen in al onze trainingen aan de orde, maar soms heeft een kwaliteit de meeste aandacht nodig. Vaak wil je met je verhaal je publiek tot inzichten brengen en overtuigen.
Een genre is een structurele kwestie, terwijl het thema een inhoudelijke kwestie is. Het thema is het antwoord op de vraag 'Waar gaat het over? '. Een genre is een categorie en een thema een onderwerp.
Een thema is een stelling of meer in het algemeen een onderwerp van denken, schrijven en spreken. Thema heet ook de grondgedachte van een kunstwerk of muziekstuk. In het onderwijs is een thema een vertaaloefening bestaande uit losse zinnen, van eigen in vreemde taal of omgekeerd.
Het onderwerp van Saving Private Ryan is bijvoorbeeld oorlog, maar de vraag die de film stelt is specifieker: Wat is de rol van opoffering in een oorlog?Deze vraag en het antwoord dat de film uiteindelijk geeft, vormen samen het thema.
Een motief in literatuur is een herhaaldelijk terugkerend element. We herkennen het omdat het ook in andere verhalen voorkomt (bijv. driehoeksverhoudingen, generatieconflicten) of omdat het binnen hetzelfde verhaal meermalen voorkomt (bijv. een voorwerp, een lied, een kleur, een bepaalde handeling, een gevoel).
Motto Soms bevatten romans een motto: dit staat dan in de vorm van een klein tekstfragment voor in het boek (een citaat uit een gedicht, een andere roman of een songtekst). Een schrijver neemt een motto natuurlijk niet zomaar op; hij of zij vindt deze woorden toepasselijk en veelzeggend voor zijn eigen verhaal.
De genres waarin de literatuur wordt opgedeeld zijn zeer talrijk. Men onderscheidt in de praktijk hoofdgenres (lyriek, epiek, dramatiek), subgenres (roman, novelle, verhaal, sonnet, kwatrijn e.d.) en historisch bepaalde genres (dageraadslied, ridderroman, klassiek blijspel e.d.).
Een onderwerp is wat een artikel of zoiets spreekt over. Zo als iets over de bomen is, dan dat de onderwerp is. Een thema moet door de hele ding gaan, als een thesis door een iets gaat dat je moet schrijven.
thema (zn) : aangelegenheid, boodschap, gegeven, inhoud, issue, item, kwestie, punt, stof, thematiek, topic, vraag. thema (zn) : materie, onderwerp, vraagstuk.
De meeste teksten hebben de indeling: inleiding, kern en slot. De inleiding en het slot bestaan meestal beide uit maar één alinea. De kern bestaat daarentegen uit een aantal alinea's. In de alinea's worden alle deelonderwerpen besproken.
Kenmerken van een verhaal
Het bevat een hoofdpersoon, een verhaallijn waarbij de hoofdpersoon een ontwikkeling doormaakt als gevolg van een dilemma, conflict of worsteling en bevat tegenstanders en medestanders. Het brengt gebeurtenissen met elkaar in verband. Het is authentiek. Het is persoonlijk.
Ook kan een motief een hele zin of een voorwerp zijn, zoals een glas of spiegel. Door motieven ontstaat er een patroon in het verhaal. Een motto is een citaat, spreuk of dichtregel voor in het boek, waarmee de auteur vaak de bedoeling van een boek aanduidt. Lang niet alle boeken hebben een motto.
Het thema is de aankleding, verpakking van het beredeneerde aanbod en zorgt voor verbinding met passende inhouden van deze doelen in een betekenisvolle context. Het is dus belangrijk om vanuit de doelen de activiteiten te bepalen. Maak daarbij gebruik van bronnen die je kunnen ondersteunen voor de verdere invulling.