Het lichaam laat de pigmentcellen in de huid verdwijnen. In de loop van jaren kan hierdoor de gehele moedervlek langzaam vervagen. Het is volkomen onschuldig. Slechts zelden is dit een aanwijzing voor het ontstaan van de huidziekte vitiligo.
Meestal verdwijnen moedervlekken niet spontaan. Een uitzondering zijn de zogenaamde halo naevi. Bij halo naevi ontstaat er een witte vlek rondom de moedervlek. Het afweersysteem in de huid maakt hier een vergissing, en valt in plaats van bacteriën en virussen een lichaamseigen cel aan, namelijk de pigmentcel.
Er bestaan geen zalfjes of andere middeltjes waardoor moedervlekken weggaan. De volgende dingen kunt u wel zelf doen om de kans op een kwaadaardige moedervlek te verkleinen: Zorg dat u niet te veel in de zon bent. Voorkom dat u verbrandt door de zon.
Dat is niet meteen reden tot zorgen. Soms jeukt de huid rondom een moedervlek en kunt u niets anders doen dan eraan krabben. Door het krabben kan de moedervlek opengaan en een beetje gaan bloeden.
Hoe zien moedervlekken eruit ? We zien op de huid bruine of zwarte vlekjes, meestal vlak, maar ook wel eens verheven of duidelijk bol, hobbelig of deels gesteeld. Er bestaan ook lichte, bijna huidkleurige moedervlekken; deze zijn meestal wat boller van vorm.
Voor de puberteit komt het melanoom uiterst zelden voor. Daarna kan het op elke leeftijd ontstaan, maar meestal bij mensen die tussen de 30 en 60 jaar oud zijn. Het aantal patiënten met een melanoom is de laatste vijftien jaar sterk toegenomen, mogelijk vanwege een toegenomen blootstelling aan ultraviolette straling.
Een melanoom op tijd herkennen is belangrijk. Meestal verschijnt er plotseling een lichtbruine, donkerbruine of rode vlek op je huid die snel groeit. Deze vlek lijkt in het begin vaak op een moedervlek, maar valt vaak op door een snelle groei, een grillige vorm of meerdere kleuren.
Een moedervlek is een opeenhoping van pigmentvormende cellen in de huid. De meeste pigmentcellen – die onze huid beschermen tegen uv-straling – zijn gelijkmatig over de huid verspreid, maar door een onschuldige stoornis hopen ze zich op met een vlekje als resultaat.
ABCDE-regel voor melanoom
Border/rand: de vlek of moedervlek heeft een onregelmatige grillige rand. Color/kleur: de vlek of moedervlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren. Diameter: de vlek of moedervlek is groter dan 5 millimeter. Evolving/evolutie: de vlek of moedervlek jeukt, bloedt of verandert.
Let op atypische moedervlekken
Een (moeder)vlek is verdacht als deze een of meer van de volgende eigenschappen heeft: Asymmetrie: de vlek is niet symmetrisch in kleur of vorm. Border: de vlek heeft een onregelmatige, grillige rand. Color: de vlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren.
De arts maakt een sneetje in de huid en snijdt de moedervlek voorzichtig weg. De arts snijdt ongeveer 2 millimeter extra huid om de moedervlek weg. Vaak hecht de arts de wond. De hechtingen kunnen na 5 tot 14 dagen worden verwijderd, afhankelijk van waar de wond zit (gezicht, been, rug).
Huidkanker komt het meest voor op plekken van het lichaam die veel in de zon komen zoals het gezicht, de romp, de handen, de armen en de benen. Elk soort huidkanker ziet er anders uit. Plaveiselcelcarcinoom en basaalcelcarcinoom zijn vaak bobbeltjes met een lichtere kleur, bijvoorbeeld bleekroze of rozerood.
Moedervlekken kunnen van bij je geboorte aanwezig zijn of pas later verschijnen. Ze ontstaan bijna nooit na de leeftijd van 40 jaar. De vlekjes ondergaan in de loop van de jaren veranderingen. Dat gebeurt zeer traag.
Diameter (doorsnede)Moedervlekken tot 6 mm zijn meestal onschuldig, een moedervlek groter dan 6 mm in doorsnee is een reden om op te letten. De grootte alleen is echter niet genoeg om op te varen.
Gewone moedervlekken zijn zichtbaar als bruine of zwarte vlekjes. Meestal zijn ze vlak, maar ook wel eens verheven of duidelijk bol of hobbelig. Ze kunnen in grootte, vorm of kleur nogal van elkaar verschillen. Kenmerkend is dat de vorm en kleur regelmatig zijn.
Wat is de overleving van melanoom? Gemiddeld zijn 10 jaar na de diagnose nog 90 van de 100 mensen in leven. Let op: dit zijn gemiddelde cijfers voor alle mensen met deze soort kanker. Jouw vooruitzichten kunnen anders zijn dan het gemiddelde.
Nacontroles na de diagnose melanoom
Men dient te blijven opletten op het ontstaan van nieuwe melanomen op andere plaatsen. Ook kan een uitzaaiing naar de lymfeklieren na enige tijd nog optreden. U zult 5 of 10 jaar lang (dit is afhankelijk van dikte van het melanoom) onder controle blijven bij uw huidarts.
Er bestaan nog geen officiële richtlijnen hoe vaak medische controle plaats zou moeten vinden. De controlefrequentie hangt af van de genoemde risicofactoren. Veelgebruikte controleschema's zijn halfjaarlijks of jaarlijks. Er bestaat een methode om via zelfonderzoek verdachte moedervlekken op te sporen.
Sommige mensen beginnen al vanaf hun kinderleeftijd moedervlekken te krijgen, weer anderen krijgen moedervlekken pas op latere volwassen leeftijd. Het krijgen van meer moedervlekken is niet persé een symptoom van kwaadaardigheid. Je hebt niet altijd een verhoogde kans op het krijgen van een melanoom.
Een moedervlek is een ophoping van bruine kleurstof in de huid. Het is normaal om moedervlekken te hebben. Iedereen heeft ze. Een normale moedervlek hoeft niet behandeld te worden.
Bij de vroegdiagnostiek van melanomen inspecteert de huisarts de huidafwijking op kenmerken die op maligniteit kunnen wijzen. Hierbij komen veel kenmerken uit de klinische diagnostiek van AN aan bod, die men echter anders moet wegen: Asymmetrie: grilligheid van vorm pleit voor een melanoom.
Onrustige moedervlekken Een onrustige moedervlek is onregelmatiger van vorm en kleur, dat wil zeggen verschillende tinten bruin naast elkaar in dezelfde moedervlek. Vaak is er ook sprake van een roodachtige verkleuring, meestal in de rand.
Melanomen kunnen overal op de huid voorkomen, maar zij ontstaan het vaakst op delen van de huid die aan zonlicht worden blootgesteld. Bij vrouwen komen melanomen vaker voor op de benen; bij mannen vooral op de rug.