Een moedervlek mag niet van kleur of kleursamenstelling veranderen. Bij een melanoom zien we vaak verschillende tinten, bruin, zwart, wit, blauw of rood. Wanneer de vlek groter wordt dan 6 mm in doorsnee is het vaak verdacht. Dit is echter een erg arbitraire grens.
Een oppervlakkig spreidend melanoom groeit meestal niet diep in de huid. Het kan best groot worden. Meestal heeft het melanoom een bruine kleur. Soms is het wit-roze van kleur.
Een melanoom kan ook ontstaan uit een moedervlek die je al hebt. De moedervlek kan dan plotseling groter worden, van kleur of vorm veranderen of gaan jeuken of bloeden. Soms is een melanoom wit-roze van kleur. Dan heet het amelanotisch melanoom.
ABCDE-regel voor melanoom
Border/rand: de vlek of moedervlek heeft een onregelmatige grillige rand. Color/kleur: de vlek of moedervlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren. Diameter: de vlek of moedervlek is groter dan 5 millimeter. Evolving/evolutie: de vlek of moedervlek jeukt, bloedt of verandert.
Een uitzaaiing van een melanoom gaat meestal via de lymfebanen in de huid. De lymfebanen komen uit in de lymfeklieren. Wanneer in een lymfeklier een uitzaaiing zit, is deze meestal te voelen als een stevig bolletje onder de huid dat ongeveer 2 tot 3 centimeter groot is.
Controleer op ruwe bultjes, wondjes en bruine plekken
nieuw ontstane rood-roze bultjes, soms met een ruwe korst erop. wondjes die niet goed genezen. bruine moedervlekken of bultjes die van vorm veranderen of meerdere kleuren krijgen (zoals bruin, zwart, rood, paars, blauw)
Bij de vroegdiagnostiek van melanomen inspecteert de huisarts de huidafwijking op kenmerken die op maligniteit kunnen wijzen. Hierbij komen veel kenmerken uit de klinische diagnostiek van AN aan bod, die men echter anders moet wegen: Asymmetrie: grilligheid van vorm pleit voor een melanoom.
Een melanoom kan ontstaan uit een bestaande moedervlek of plotseling uit pigmentcellen in een voorheen 'gave' huid. Een melanoom komt steeds vaker voor, vooral bij mensen met een blanke huid. In Nederland worden per jaar bijna 3000 nieuwe melanomen (ongeveer 10% van alle gevallen van huidkanker) ontdekt.
Via de lymfevaten komen de kankercellen in de lymfeklieren. Van een uitzaaiing in een lymfeklier merkt u in het begin niets. Het duurt maanden tot jaren voordat de lymfeklier zo groot is dat u deze kunt voelen. U voelt dan een stevig bolletje onder de huid van ongeveer 1 tot 2 centimeter groot.
Dit is de meest voorkomende vorm van het melanoom. In ongeveer 75% van alle gevallen van melanoom betreft het de superficieel spreidende vorm. Zoals de naam al zegt groeit deze vorm eerst in horizontale richting voordat het de diepte in gaat. Dit groeiproces kan maanden tot enkele jaren duren.
Uit studies is gebleken dat hoe dunner het melanoom is hoe beter de overlevingskansen zijn. Over het algemeen geldt dat melanomen met een Breslow dikte van kleiner dan 1 mm een betere prognose hebben dan melanomen met een dikte van 3 mm of groter.
Bij het amelanotisch melanoom hebben de kwaadaardig pigmentcellen het vermogen verloren om pigment te maken. Hierdoor ontstaat er geen zwart of donkerbruin maar een rood of rozerood gezwelletje.
Wat is de overleving van melanoom? Gemiddeld zijn 10 jaar na de diagnose nog 90 van de 100 mensen in leven. Let op: dit zijn gemiddelde cijfers voor alle mensen met deze soort kanker. Jouw vooruitzichten kunnen anders zijn dan het gemiddelde.
Symptomen. De meest voorkomende aanwijzing voor huidkanker is een verandering op uw huid, zoals een ruw plekje dat niet weggaat, een wondje dat niet geneest of een verandering in de kleur of grootte van een al bestaande huidafwijking, zoals een moedervlek. Niet alle vormen van huidkanker zien er hetzelfde uit.
Melanomen kunnen overal op de huid voorkomen, maar zij ontstaan het vaakst op delen van de huid die aan zonlicht worden blootgesteld. Bij vrouwen komen melanomen vaker voor op de benen; bij mannen vooral op de rug.
Vaak verdwijnen ze na een tot drie weken weer vanzelf, volgens het Huidfonds.
Mogelijke klachten bij uitzaaiingen zijn: botpijn, misselijkheid, hoofdpijn, benauwdheid en vermoeidheid. Bij uitzaaiingen zijn er behandelingen mogelijk die uw leven verlengen en klachten verminderen, bijvoorbeeld bestraling tegen pijn.
Een vlek is verdacht als u een of meerdere van onderstaande eigenschappen vaststelt: Asymmetrie: ontstaan van of evolueren naar een asymmetrische vorm, waarbij de ene helft van het letsel niet meer het spiegelbeeld is van de andere helft.
Hoewel kwaadaardige melanomen over het algemeen meer voorkomen bij oudere mensen (in 2019 was in België de gemiddelde leeftijd bij diagnose bij vrouwen 58 jaar, bij mannen 62 jaar), is maligne melanoom bij vrouwen tussen 15 en 29 jaar de meest voorkomende kwaadaardige tumor.
Voor de puberteit komt het melanoom uiterst zelden voor. Daarna kan het op elke leeftijd ontstaan, maar meestal bij mensen die tussen de 30 en 60 jaar oud zijn. Het aantal patiënten met een melanoom is de laatste vijftien jaar sterk toegenomen, mogelijk vanwege een toegenomen blootstelling aan ultraviolette straling.
Het voelt ruw aan. De bult wordt langzaam groter en kan een grote bult worden. Soms doet de bult pijn, maar meestal niet. Het kan er ook uitzien als een kleine wond die langzaam groter wordt.
Deze pigmentcellen kunnen soms veranderen in kankercellen. Dit kan zowel gebeuren met de pigmentcellen die samen een moedervlek vormen als met pigmentvlekken die los liggen in de huid. In het eerste geval gaat een langer bestaande moedervlek veranderen in een melanoom.
Hoe herken ik een kwaadaardige moedervlek ? De moedervlek mag niet a-symmetrisch groeien; d.w.z de ene helft ziet er anders uit dan de andere helft van de vlek. Een moedervlek mag niet van kleur of kleursamenstelling veranderen. Bij een melanoom zien we vaak verschillende tinten, bruin, zwart, wit, blauw of rood.
In het kort. Twijfelt uw huisarts of uw moedervlek goedaardig is? De huisarts kan dan zelf een moedervlek verwijderen. Eerst krijgt u een injectie om de huid te verdoven.
Sommige moedervlekken worden wat dikker en dan ook vaak wat lichter van kleur. Andere moedervlekken veranderen nauwelijks. Veel moedervlekken worden op oudere leeftijd langzaam wat lichter van kleur. Onder invloed van zonlicht, maar ook tijdens een zwangerschap, kunnen moedervlekken donkerder van kleur worden.