Na het verpoppen, zoeken ze een weg naar buiten om naar de volgende boom te vliegen. Letterzetters zijn geen al te goede vliegers en tasten dus enkel bomen in de nabije omgeving aan.
Zodra de larven uitkomen, kunnen ze andere bomen aantasten. Om de opmars van de letterzetter te beheersen, is het daarom belangrijk dat aangetaste bomen zo snel mogelijk worden verwijderd. Daarom geldt het advies om aangetaste bomen te kappen, en te verwijderen of te ontschorsen.
De letterzetter is een kleine bastkever die onder de schors van de sparren leeft. Hij komt voor in heel Europe, met name op de fijnsparren. De letterzetter graaft kleine gangetjes onder de schors van de boom. Wanneer je het schors eraf haalt lijkt het alsof er een heel boekwerk is geschreven op de stam van de boom.
Door de Letterzetter aangetaste bomen zijn te herkennen aan: aanwezigheid van bruingelig boormeel op de stam, geelbruin verkleurde boomkronen, naaldverlies, spechtenactiviteit en het afvallen van de bast. De aantastingen kunnen mogelijk verward worden met die van de Koperetser Pityogenes chalcographus.
Op het menu. De letterzetter is een veelvraat die zich rond eet met verzwakte naaldbomen. Sparren waaronder de fijnspar, lariks, douglasspar en gewone zilverspar zijn zijn lievelingskost. Eens de letterzetter zijn tanden in een spar zet, treft hij de boom meestal dodelijk.
Zoals reeds beschreven, zijn het de larven van een boktor die voor schade zorgen. De boktor legt zijn eitjes in houten constructies, waar de larve zich vervolgens mee voedt. Dit gaat gepaard met het graven van gangen door houten constructies. U herkent deze gangen aan de kleine gaatjes die u in het hout aantreft.
Snelle verspreiding
De letterzetter is een kleine kever die eitjes legt in de bast van bomen, voornamelijk van fijnsparren. De larven vreten gangen in een symmetrisch patroon onder de bast. Daar komt de naam letterzetter vandaan. De larven vliegen uit als kever en gaan op zoek naar nieuwe bomen.
Het bruin worden en voortijdig afvallen van naalden van Pinus-soorten wordt dennenschot genoemd (In het Engels wordt dat 'Needle-cast' genoemd) en wordt veroorzaakt door een schimmel: Lophodermium.
Onze boom, de fijnspar, herkennen we aan de rechte, onvertakte stam en aan de 1 à 2 cm lange, groenblijvende, scherpe en prikkende naalden, die in doorsnede vierkant zijn en rondom de twijg groeien.
Ze komen wijdverspreid voor in loofbossen, tuinen en boomgaarden. Meikevers hebben een duidelijke voorkeur voor zomereik, beuk, haagbeuk en fruitbomen. Ook op kunstmatige lichtbronnen komen ze af. Overdag zijn meikevers niet actief en rusten ze op boomtakken uit.
De letterrover neemt een letter (klinker) over. Schrijf de woorden op.
De kevers leven van de sapstroom in de levende boom, bij sterven of kappen van de boom zullen de kevers zich daarom verwijderen. Er zijn ook schorskeversoorten die in stengels en wortels van kruidachtige planten of in zaden leven.
Sap van sparren, waaronder de Nordmann-spar, is giftig voor hond en kat. Ook oppassen met de naalden: deze zijn scherp waardoor deze gaatjes in de slokdarm kunnen veroorzaken. Laat huisdieren niet van het water drinken waarin de afgezaagde stam van de kerstboom staat. Dit water bevat het giftige boomsap.
De fijnspar (Picea abies, synoniem: Picea excelsa) komt voor in Noord- en Oost-Europa en in grote delen van Azië. De fijnspar kan 40 m hoog worden en wordt doorgaans 100 tot 150 jaar oud. Er zijn bomen bekend die 220 jaar oud zijn. De schors van de Fijnspar heeft een roodachtige kleur.
Zodra je de stam doorzaagt, is de boom dood. Je kunt de boom dan ook wel beschouwen als een stuk hout. ,,Leg je hout met een kant in het water, dan zuigt 'ie water op”, zegt Starre. ,,Met een kerstboom zal dat ook wel wat gebeuren, maar het het gaat erom of het water de naalden bereikt.
De leeftijd varieert van 254 tot 489 jaar. Slechts enkele van de leeftijden in de tabel zijn geteld met de jaarringen van de boom, de meeste leeftijden zijn volgens mij geciteerd, geschat of gewoon verzonnen.
Check zeker om de dag even of de kerstboom nog genoeg water heeft. Vooral de eerste dagen drinken de bomen veel water. Daarna zal het steeds iets minder worden, maar het is wel belangrijk dat je dat goed bijhoudt. Zo niet, dan droogt de boom uit en zullen de naalden uitvallen.
Kevers zijn gevleugelde insecten waarvan de voorvleugels twee harde schilden vormen. Afhankelijk van de keversoort voeden ze zich met planten, hout of vlees. Bij deze kevers vormen de hout- en bladetende soorten een bedreiging voor je tuin.
Boktor kan je herkennen aan de kleine gaatjes in het hout. Dit zijn de uitvliegopeningen en het begin van een heel gangenstelsel in het hout. Deze gaatjes zijn ovaalvormig en enkele millimeters groot. De gaatjes zie je pas als de larve van de boktor voldoende hout hebben gegeten om een volwassen boktor te worden.
Boktorren kunt u herkennen doordat ze geluid maken in de houten balken in de kap van uw woning. Terwijl ze zich gedurende een aantal jaren een weg door het hout banen, kunt u hun geknaag horen. Dit geluid is in de zomer eerder waarneembaar dan in de winter.
Houtworm maakt geluid
Hoor je – vooral op warme dagen – een knagend, raspend of zelfs ietwat smakkend geluid uit het hout komen? Dit geluid kan wijzen op de larven van houtworm of memel in hout. Het zijn de actieve larven, en niet de volgroeide houtwormkevers, die het geluid maken.
“De leeuwenwelpen zagen namelijk nog nooit eerder een kerstboom en beginnen al snel met de bomen te stoeien en hun scherpe klauwen in de stammen te zetten. Voor de kamelen zijn de bomen dan weer een traktatie; zij eten de takken helemaal kaal.”
De naalden van de kerstboom zijn giftig voor uw hond of kat. Bij inname kunnen de naalden de slokdarm en darmwand beschadigen en zelfs perforeren. Ook naalden die in de waterbak terecht komen kunnen het drinkwater vergiftigen.
Kerstbomen zijn heel gezond. Naaldbomen bevatten bijvoorbeeld veel vitamine C. Je kunt er thee van maken of hoestsiroop. Als je je kerstboom wilt opeten, is het wel belangrijk om zeker te weten dat je een onbespoten (biologische) boom hebt.