Na het zuiver aanvaarden van de erfenis heeft u recht op alle bezittingen van de overledene. Maar u bent ook aansprakelijk voor alle schulden. Zelfs als die schulden bij elkaar meer bedragen dan de bezittingen (negatieve nalatenschap). U moet dan met uw eigen vermogen de overgebleven schulden betalen.
Als er meer schulden in de erfenis zitten dan bezittingen (baten), is er sprake van een negatieve nalatenschap. U erft dan schuld. Wilt u dit voorkomen, dan kunt u de erfenis beneficiair aanvaarden. U accepteert dan de erfenis alleen als deze positief is.
Alle verplichtingen die bestaan op het moment van overlijden zullen door de erfgenamen moeten worden voldaan, als zij zuiver aanvaarden. Het gaat hier onder andere over belastingschulden, schadeclaims, leningen die moeten worden terugbetaald en bijvoorbeeld openstaande energienota's.
Bij een erfenis kan je niet alleen geld, spullen of een woning erven, je kan ook schulden erven.
Als er meer schulden zijn dan vermogen, worden de schulden daarom ook via het wettelijk erfrecht verdeeld. Een echtgenoot of geregistreerd partner erft eerst de schulden, en daarna erven de kinderen - als die er zijn - de schulden.
Na het zuiver aanvaarden van de erfenis heeft u recht op alle bezittingen van de overledene. Maar u bent ook aansprakelijk voor alle schulden. Zelfs als die schulden bij elkaar meer bedragen dan de bezittingen (negatieve nalatenschap). U moet dan met uw eigen vermogen de overgebleven schulden betalen.
Als de activa de passiva overtreffen, zal de erfgenaam alleen het deel van de activa erven, dat overblijft na betaling van de schuldeisers. Als de schulden daarentegen de activa overtreffen, gaan de overblijvende schulden niet over op de erfgenaam, die bijgevolg helemaal niets zal erven.
U bent niet aansprakelijk voor de schulden van uw broer bij zijn overlijden, behalve wanneer u erfgenaam bent en u de erfenis en schulden aanvaardt. Als u de erfenis niet aanvaardt, hebt u niets met de schulden van doen. U kunt het huis niet kwijt raken door schulden van uw broer.
De enige manier om iemand te onterven is dit te laten opnemen in een testament. Een kind kan echter niet de inhoud van het testament van zijn ouder bepalen. Maar hoe kun je je dan wel laten onterven? De enige oplossing is het verwerpen van de erfenis.
Je kan als nabestaande inlichtingen inwinnen bij het BKR>>>. BKR is een instantie die kredietregistraties bijhoudt. Hierdoor zie je in ieder geval alle actuele geregistreerde schulden. Heeft de overledene een woning, dan kan je ook bij het Kadaster opvragen of er een hypotheek op rust.
Degene die de opdracht geeft voor de uitvaart is verantwoordelijk voor de betaling. Als er genoeg geld in de nalatenschap is, kan de rekening daarvan worden betaald.
Als er geen erfgenamen bekend zijn komt de erfenis terecht bij het Rijksvastgoedbedrijf van de overheid. Zij gaan onderzoeken of de erfenis kan worden afgewikkeld. Als er geen erfgenomen worden gevonden gaat de erfenis naar de consignatiekas. Rechthebbenden kunnen binnen 20 jaar aanspraak maken op de erfenis.
Wanneer iemand overlijdt, zijn de erfgenamen verantwoordelijk voor het leeghalen van het huis en de bijkomende kosten. Wanneer er geen sprake is van een testament, staat in de wet beschreven dat alleen de echtgenoot, geregistreerd partner en bloedverwanten erven.
Als u de erfenis wilt verwerpen, dan legt u een schriftelijke verklaring af bij de rechtbank. Dit kunt u ook met een volmacht via uw notaris regelen. Dan hoeft u niet zelf naar de rechtbank. Voor een verklaring bij de rechtbank betaalt u 132 euro griffierecht (tarief 2021).
Zo betekent verwerpen eigenlijk dat je nergens meer recht op hebt. Niet op geld, maar ook niet op spullen uit het huis of zelfs oude foto's. Wil je toch graag nog iets overnemen uit de erfenis, dan ben je hiervoor afhankelijk van de andere erfgenamen. Je kan hen vragen of je iets uit de erfenis mag kopen.
Dit zijn ten eerste de schulden die de overledene nog had toen hij overleed. Bijvoorbeeld een telefoonrekening die nog niet was betaald toen hij overleed. Ook de kosten die voor de uitvaart worden gemaakt, horen tot de schulden van de nalatenschap.
U kunt uw kind echter nooit voor 100% onterven. Dit komt omdat een kind altijd aanspraak kan maken op de legitieme portie. Dat is de helft van het deel waar uw kind normaal gesproken ontvangt. Een testament heeft geen invloed op de legitieme portie.
Een onterfd kind heeft geen recht op goederen, maar alleen op geld. Het onterfde kind heeft dus geen recht op het huis of de inboedel.
Legitieme portie
U kunt uw kind niet helemaal onterven. Uw kind houdt het recht op een deel van uw erfenis. Dit deel heet de legitieme portie. Het is de helft van wat uw kind zou hebben gekregen zonder testament.
Het verwerpen van een erfenis gaat via de rechtbank. Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2022).
Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn. Daar zit een volgorde in. De eerste groep zijn je echtgenoot en je kinderen. Heb je die niet, dan je ouders en broers en zussen.
Een erfgenaam kan de begrafeniskosten betalen en zich hierna verhalen op de rest van de erfgenamen. De wet schrijft immers voor dat iedere erfgenaam moet bijdragen in de betaling van de schulden en de lasten van de nalatenschap, ieder naar evenredigheid van wat hij daaruit ontvangt.
3 maanden. In de wet staat niet hoe snel u een erfenis moet verwerpen. U heeft vanaf het overlijden in ieder geval 3 maanden tijd om over uw keuze na te denken. Daarna kan een 'belanghebbende' de kantonrechter vragen u een termijn te geven om een keuze te maken.
Dankzij de nieuwe privacywet AVG kunt u voortaan gratis zien of iemand in uw omgeving schulden heeft. Gegevens van het Bureau Kredietregistratie (BKR) zijn vanaf nu zonder kosten op te vragen. Alle schulden van meer dan 250 euro moeten worden bijgehouden door het BKR.
Voorwaarden kwijtschelding schuld
Om (gedeeltelijke) kwijtschelding van uw schuld te krijgen, moet u aan bepaalde voorwaarden voldoen. Uw inkomen was bijvoorbeeld minimaal 3 jaar niet hoger dan 90% of 95% van de bijstandsnorm. Het UWV heeft een overzicht met voorwaarden voor kwijtschelding van uw schuld.