Is het 'de viool' of 'het viool'? Het is 'de viool', want viool is mannelijk en vrouwelijk. Als je het aanwijst is het 'die viool'.
Mannelijke en vrouwelijke woorden hebben allebei het lidwoord de. Helaas kun je vaak niet 'weten' of een de-woord mannelijk of vrouwelijk is. Je moet het opzoeken, bijvoorbeeld op Woordenlijst.org of op deze website. Als een woord het lidwoord het krijgt, is het onzijdig en dus niet vrouwelijk of mannelijk.
Een aantal vrouwelijke woorden is aan de vorm te herkennen: woorden op -de, -te, -heid, -ij, -ing, -ie, -theek, -teit en -nis zijn doorgaans vrouwelijk. Ook de-woorden op -tuur en -schap worden over het algemeen als vrouwelijk beschouwd.
Als een de-woord mannelijk is, staat er in woordenboeken en spellinglijsten een m achter. Bijvoorbeeld: boom, de (m.). Bij vrouwelijke woorden staat er een v achter, bijvoorbeeld: begroting, de (v.). Als er alleen de achter een woord staat, is het mannelijk én vrouwelijk.
Bink. Het Nederlands kent drie woordgeslachten: mannelijk, vrouwelijk en onzijdig. Mannelijke en vrouwelijke woorden krijgen in het enkelvoud het lidwoord de, onzijdige woorden het lidwoord het.
Is het 'de politie' of 'het politie'?
Het is 'de politie', want politie is vrouwelijk.
Andere zijn vrouwelijk, bijvoorbeeld informatie, regering, gunst. Een groot aantal de-woorden kan zowel mannelijk als vrouwelijk zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor stad, vaas, school, deur, taal, groep en jas.
Namen van steden, gemeenten, landen, regio's en werelddelen zijn doorgaans onzijdig.
Om te verwijzen naar het woord tafel is zowel hem, haar als ze correct. Zaaknamen als tafel kunnen zowel mannelijk als vrouwelijk opgevat worden. Andere voorbeelden zijn bloem, lamp, deur, kaars, kaart, kast, klok, pan, sigaret, vork.
Oestrogeen: vrouwelijk hormoon
Oestrogeen is een verzamelnaam van 'vrouwelijke' hormonen. De belangrijkste oestrogenen zijn estriol, estradiol en estron. Oestrogeen speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de vrouwelijke geslachtskenmerken, bij het reguleren van de menstruatiecyclus en bij zwangerschap.
Het-woorden zoals het huis, het licht en het kantoor zijn allemaal onzijdig. De-woorden zijn verdeeld in mannelijke en vrouwelijke woorden. Zo is het woord regering bijvoorbeeld vrouwelijk en het woord kano mannelijk.
Is het 'de auto' of 'het auto'?
Het is 'de auto', want auto is mannelijk. Als je het aanwijst is het 'die auto'.
Plaatsnamen zoals Amsterdam zijn onzijdig. Naar onzijdige woorden (het-woorden) verwijs je niet met haar, maar met zijn. Daarom is Amsterdam en zijn grachten goed. Ook namen van dorpen en landen zijn onzijdig.
Bedrijf is een onzijdig woord. Naar onzijdige woorden verwijzen we in de regel met zijn. In de praktijk wordt naar verzamelnamen zoals bedrijf, bestuur of comité ook geregeld met haar verwezen, ook door standaardtaalsprekers.
Is het 'de slaapkamer' of 'het slaapkamer'?
Het is 'de slaapkamer', want slaapkamer is mannelijk en vrouwelijk. Als je het aanwijst is het 'die slaapkamer'.
Die laatste categorie is makkelijk herkenbaar: alle woorden met het lidwoord het zijn grammaticaal gezien onzijdig. Ook aardrijkskundige namen en namen van bedrijven zijn onzijdig. Dat is niet direct duidelijk, maar blijkt wel als je het een lidwoord voor zet: het oude Amsterdam, het succesvolle Shell, enz.
Zo is het het land Suriname en zijn inwoners (land is een onzijdig woord), maar de gemeente Breda en haar inwoners (het woord gemeente is vrouwelijk).
Namen van steden, landen en werelddelen zijn doorgaans onzijdig. Een aanwijzing hiervoor is dat we voor die namen het lidwoord het kunnen zetten, bijvoorbeeld: Brugge is het Venetië van het Noorden, het Frankrijk van na de oorlog.
Is het 'de gordijn' of 'het gordijn'?
Het is 'het gordijn', want gordijn is onzijdig. Als je het aanwijst is het 'dat gordijn'.
Is het 'de balkon' of 'het balkon'?
Het is 'het balkon', want balkon is onzijdig. Als je het aanwijst is het 'dat balkon'.
Is het 'de dvd' of 'het dvd'?
Het is 'de dvd', want dvd is mannelijk. Als je het aanwijst is het 'die dvd'.