Mensen die korte nachten hebben in de week hebben er alle baat bij om in het weekend wat langer te blijven liggen. Recent Zweeds onderzoek bewijst dat bijslapen wel degelijk een gunstig effect heeft en zelfs gezondheidsrisico's, verbonden aan een slaaptekort, verkleint.
Eus van Someren, slaaponderzoeker van het Nederlands Herseninstituut legt uit aan Nemo Kennislink: 'Uitslapen heeft geen zin, het is voor je stofwisseling juist belangrijk om elke dag rond hetzelfde tijdstip op te staan. Veel mensen zijn gebrand op die acht uur slaap per nacht.
Uit onderzoek van Neurology is gebleken dat mensen die meer dan acht uur per nacht slapen 71% meer kans lopen op hart- en vaatziekten. Het te lang in bed liggen zorgt ervoor dat je je spieren minder gebruikt, waardoor je lichaam ze maar gaat afbreken.
Volwassenen hebben voldoende aan 6 tot 8 uur slaap per nacht. Bij ouderen verdwijnt meestal de behoefte aan lange slaap: hun slaappatroon verandert. 's Nachts slapen ze korter, terwijl ze overdag indutten. Het lijkt alsof oudere mensen meer slapen dan volwassenen, maar aan de totale slaapduur verandert weinig.
Naar de huisarts
De onderzoekers raden aan om elke nacht 6 tot 8 uur te slapen. Als je meer dan 9 uur per nacht slaapt, adviseren de onderzoekers om naar de huisarts te gaan voor een algemene gezondheidscheck. Voor deze studie is het slaapgedrag van 166.000 mensen uit 21 landen onderzocht.
Maar wat is nou het meeste ideale uur om te gaan slapen? Het optimale slaapritme loopt van 10 uur 's avond tot 6 uur 's morgens. Ons bioritme volgt en loopt gelijk aan het opgaan en ondergaan van de zon. Het beste en meest ideale tijdskader om te gaan slapen tussen 8 en 10 uur 's avonds.
Het maximum ligt vermoedelijk ergens tussen de 20 en 23 uur. Dan word je onvermijdelijk wakker omdat je dorst hebt of moet plassen. Dat zijn in elk geval de recordtijden die mensen zelf rapporteren na een aantal nachten doorhalen. En je ziet het bij het Kleine Levin Syndroom, ook wel Sleeping Beauty Syndrome genoemd.
De meeste deskundigen raden een slaaptijd tussen 7 en 9 uur per nacht aan. Sommige mensen voelen zich na 7 uur al uitgeslapen, andere hebben wat meer nodig. Langer dan 9 uur slapen per nacht wordt door de wetenschap en slaapexperts beschouwd als te veel voor een volwassene.
'Wanneer je twee uur slaapt zit je op het juiste moment van het circadiane ritme. In de eerste periode van dat ritme kom je in een diepe slaap terecht, en daarin breek je adenosine het snelst af. Na twee uur slaap heb je al meer dan 50 procent afgebroken.
De extra uren die je creëert door 's nachts hooguit 3 à 4 uur te slapen zijn extra waardevol. Het is namelijk geen lastige opgave om deze tijd nuttig te besteden. Omdat je veel vroeger dan normaal bent opgestaan en haast als enige wakker bent, kun je volledig ongestoord je gang gaan.
Zo heeft een baby van 0 tot 3 maanden 14 tot 17 uur slaap nodig. Een tiener zal genoeg hebben aan 8 tot 10 uur. Ben je een volwassene tussen de 26 en 64 jaar? Dan weet je dat 7 tot 9 uur goed voor je is.
Wie voldoende heeft geslapen, maar zich op de dag nog slaperig voelt kan last hebben van hypersomnie. De medische omschrijving van deze slaapstoornis is: dagelijks terugkerende en meerdere perioden van slaperigheid. Het vervelende van deze stoornis is dat het een behoorlijke invloed kan hebben op het dagelijks leven.
Hoeveel uur slaap een volwassenen nodig heeft: 7-9 uur
Een volwassenen heeft minimaal 7 tot 9 uur slaap per nacht nodig. Naarmate je ouder wordt neemt de kwaliteit van je slaap af. Volwassenen brengen minder uren in diepe slaap door en worden 's nachts sneller wakker.
Straffer nog: mensen die in de weekends langer doorslapen en dan wél acht uur of meer halen per nacht, hebben zelfs geen verhoogd sterfterisico in vergelijking met zij die consequent van zes of zeven uurtjes nachtrust genieten. Daarmee tonen de onderzoekers aan dat uitslapen je lichaam wel degelijk deugd doet.
Volgens onderzoek van het Nederlands Slaapinstituut is dit niet waar, je rust niet uit als je wakker in bed ligt. Het is bekend dat het lichaam hersteld tijdens de slaap en elke slaapfase van de slaapcyclus heeft een eigen functie.
Bij een slaaptekort van bijvoorbeeld 1 uur, neem je een powernap met een lengte van 90 minuten. Waarom geen uur? Omdat je dan nog midden in je slaapcyclus zit. Elke volle slaapcyclus van lichte naar diepe en terug naar lichte slaap duurt 90 minuten.
Emeritus hoogleraar in psychofysiologie aan de Universiteit van Amsterdam Gerard Kerkhof vertelde aan de Volkskrant dat het daarom zeker nuttig om even te slapen, ook al is het maar een paar uur. Bij voorkeur tussen acht en tien uur in de avond.
Lichamelijke gevolgen
De gevolgen van een nacht niet slapen op het lichamelijke niveau zijn erg afhankelijk van je bezigheden gedurende de nacht. Als je veel gestaan of gedanst hebt dan zul je vermoeidheid voelen in je benen en rug. Zitten kan spanningen veroorzaken in de rug, schouders en nek.
Korte powernaps verlagen het stressniveau en verhogen de productiviteit. Een langer dutje van een uur herstelt je hersencapaciteit zodat je beter in staat bent om nieuwe informatie op te slaan. Slaap werkt beter en langer dan caffeïne, dus die kop koffie als alternatief kun je ook wegwuiven.
Je herkent het vast wel dat je na een lange nacht slaap erg moe opstaat en haast niet vooruit te branden bent. Teveel slapen maakt slaperig! Belangrijk is de kwaliteit van je slapen. Niet iedereen heeft dezelfde aantal uren slaap nodig, maar gemiddeld heeft een volwassenen tussen de 6 en 9 uur slaap nodig.
Teveel slaap betekent dat je te lang in bed ligt, en alles met het woord je 'te' is niet gezond. Je bent passief, voelt je passief, gebruikt je spieren niet waardoor je lichaam ze maar gaat afbreken, je doorbloeding verslechterd en je algehele conditie gaat achteruit.
Slaapproblemen verhogen het risico op depressie en angststoornissen en kunnen bijdragen aan een slechter beloop van deze stoornissen, blijk uit Nederlands onderzoek. Slaap is één van de factoren die een sterke invloed kan hebben op depressie en angststoornissen.
Mensen die een hele nacht wakker blijven presteren nogal altijd beter dan personen die elke nacht minder dan zes uur slapen. Dit hebben wetenschappers van de universiteit van Pennsylvania ontdekt. De wetenschappers lieten proefpersonen twee weken lang vier, zes of acht uur per nacht slapen.
Altijd moe wakker worden heeft vaak te maken met een gebrek aan kwalitatief goede slaap. Dat komt in veel gevallen door stress, waardoor het niet lukt om je voor het slapen gaan echt goed te ontspannen. Ruim daarom meer tijd voor ontspanning in, bijvoorbeeld in de vorm van yoga of meditatie.
U voelt zich moe, kunt zich minder concentreren of bent wat prikkelbaar. Maar als het slaapgebrek langer aanhoudt, bouwt u een slaapschuld op. Dat resulteert in een chronisch slaaptekort. Dat is moeilijk te herstellen, maar moet wel ernstig genomen worden.