Speltproducten hoog in FODMAP's? Speltbrood gemaakt met behulp van de traditionele zuurdesem methode moet volgens Monash laag zijn in FODMAP's zijn en is daarom geschikt tijdens het volgen van het FODMAP dieet (eliminatiefase).
Er wordt aangeraden glutenvrije producten te gebruiken. Bij het FODMAP-arme dieet wordt dan ook aangeraden om glutenvrij brood te eten. Tarwe, rogge en gerst worden vermeden, maar wel wordt geadviseerd spelt te gebruiken; dat is verwarrend, omdat spelt gluten bevat.
Voordelen van speltbrood
Sommige mensen met het prikkelbare darm syndroom (PDS) kunnen speltgranen makkelijker verdragen dan tarwegranen. Dit zou komen doordat spelt minder fructanen bevat; dit is de voedingsstof waar mensen met PDS klachten van kunnen krijgen.
Speltbrood niet glutenvrij!
Speltbrood wordt gebakken van het oergraan spelt (Triticum Spelta), welke nauw verwant is aan het huidige broodtarwe (Triticum Aestivum). De eiwitten van deze twee graanrassen lijken dus erg op elkaar. Om die reden kunnen veel mensen met een allergie voor tarwe ook geen spelt verdragen.
Dit brood is gemaakt van 50% speltmeel en 50% speltbloem, dus 100% spelt. Spelt kenmerkt zich door een geheel eigen smaak die licht “notig” aandoet. Spelt heeft een hoge voedingswaarde. Mensen met een graan intolerantie reageren vaak goed op dit brood.
Speltbrood en tarwebrood zijn even gezond. In spelt en tarwe zitten ongeveer evenveel koolhydraten, eiwitten, mineralen, vitamines en vezels. Ook speltbrood is verkrijgbaar in de varianten wit, bruin en volkoren. Volkoren is het gezondst.
In speltbrood zitten 30 tot 60% meer mineralen dan in andere graansoorten. Het bevat zink (stimuleert een gezonde uitstraling van huid, haar en nagels), koper (helpt tegen osteoporose), magnesium (werkt ontstressend) en fosfor (voor sterke botten en tanden). Helpt bij afvallen door een sterk verzadigd gevoel.
Speltbrood wordt gebakken van het graan spelt oftewel oerspelt (Triticum spelta). Het is een gecultiveerde voorloper en dus familie van de huidige broodtarwe (Triticum aestivum). De meeste huidige speltrassen die gebruikt worden voor speltbrood zijn een kruising tussen deze Triticum spelta en Triticum aestivum.
Glutenvrij brood kan gemaakt zijn van graansoorten die van nature glutenvrij zijn, zoals boekweit, rijst, haver, quinoa, gierst, amaranth (kiwicha), teff, tapioca, sorghum of maïs (let op: 'gewoon' maïsbrood bevat meestal ook meel gemaakt van tarwe). Ook soja-, kastanje- en kikkererwtenmeel zijn glutenvrij.
Speltbrood dat van volkoren speltmeel is gemaakt, bevat de meeste vezels. Een gemiddeld volkorenbrood (van tarwe) bevat 6,7 gram vezels. Zitten er ook nog zaden en pitten door of op, dan valt het vaak wat hoger uit.
Zo is PUUR: Een PUUR speltbrood Een speltbrood wat uitsluitend zuiver speltgraan bevat, een traditioneel oergraan. Het bevat o.a. speltbloem, speltvlokken, gebroken spelt, speltmout en een gedroogd desem op basis van volkorenspelt.
Spelt bevat gluten. Glutenintolerantie komt regelmatig voor, ook onder mensen die nergens last van hebben. Het kan leiden tot buikpijn, diarree en een verlaagde weerstand.
Eet je dus 8 sneetjes speltbrood of meer op een dag en daarnaast nog pasta, rijst of aardappels en wat snoep en snacks, dan zal het afvallen niet zo snel gaan. Het voordeel van spelt is wel dat het meer eiwitten en vetten bevat, hierdoor verzadigt het veel beter en heb je aan minder sneetjes genoeg.
Spelt vs tarwe
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat zowel spelt als tarwe afstammen van emmertarwe. Dit betekent dat er genetisch geen verschil is. De hoeveelheid vezels, zetmeel, gluten en voedingswaarden zijn ongeveer hetzelfde. Omdat de verschillen zo minimaal zijn, is spelt dus niet gezonder dan tarwe.
Albert Heijn - AH Stevig Speltbrood is gemaakt van 100% speltmeel en zit boordevol vitaminen en mineralen.
Is speltbrood glutenvrij of toch niet? Spelt is dus een gezond graan en speltbrood past goed in een gezond voedingspatroon, maar is spelt ook glutenvrij? Helaas niet. Spelt bevat weliswaar minder gluten dan tarwe, maar het is absoluut niet glutenvrij!
Een hele simpele broodvervanger is groente met een gekookt ei en een handje nootjes. Snijd een paprika in reepjes, wat plakjes komkommer, een paar worteltjes, prak een avocado met 2 eitjes door elkaar met wat zout en kruiden. Zo maar een paar ideetjes om een gezonde en vullende lunch te maken zonder brood.
Mensen met coeliakie kunnen, in plaats van gewoon brood, glutenvrij brood eten. Glutenvrij brood kan gemaakt zijn van graansoorten die van nature glutenvrij zijn zoals: boekweit, rijst, haver, quinoa, gierst, amarant (kiwicha), teff, tapioca, sorghum of maïs.
Haver is van nature glutenvrij. Maar in de Europese wetgeving via de Verordening EG Nr. 828/2014 staat dat haver een glutenbevattende graansoort is. Dat is opmerkelijk omdat haver van nature geen gluten bevat.
In vergelijking met een sneetje koolhydraatarm brood van 5 tot 7 gram per snee, bevat speltbrood teveel koolhydraten. Echter, speltbrood past prima (net als goed volkorenbrood) in een koolhydraatbeperkt eetpatroon.
Volkorenbrood is de meest gezonde keuze omdat het de meeste vezels en andere gunstige voedingsstoffen bevat. Brood wordt gemaakt van graan, meestal tarwe. Bij het maken van witbrood wordt alleen de kern van de graankorrel gebruikt. Voor volkorenmeel wordt de hele graankorrel vermalen.
Speltpasta lijkt qua voedingswaarde veel op volkorenmeel.
Oergranen bevatten een ander soort gluten. Hierdoor kunnen sommige mensen spelt producten beter verdragen dan volkoren producten. Het is echter niet zo dat speltpasta altijd een gezondere keuze is dan volkorenpasta.
Dat komt mede omdat tarwe meer opbrengst levert per hectare dan andere granen. Dat betekent dat je voor dezelfde hoeveelheid spelt een groter teeltoppervlakte nodig hebt. Daarbij komt dat de speltkorrel anders is dan de tarwekorrel. De speltkorrel moet eerst nog gepeld worden.
Wil je brood eten, maar toch licht verteerbaar voedsel binnenkrijgen? Laat dan roggebrood, croissants, krentenbrood en volkorenbrood links liggen. Eet speltbrood of witbrood, de laatste is ook goed verteerbaar maar minder gezond. Andere lekkere, maagsparende opties: beschuitjes, crackers, liga en ontbijtkoek.
Een brood van spelt bevat niet minder koolhydraten dan een tarwebrood. De hoeveelheid is met elkaar vergelijkbaar. Speltbrood is dus in basis niét koolhydraatarm, zoals soms gedacht wordt.