Melk kun je door sojadrink vervangen, mits er calcium en vitamine B12 aan toegevoegd is. Van alle zuivelvervangers is sojadrink wat betreft voedingswaarde de beste vervanger. Het lijkt op die van halfvolle melk wat betreft eiwit en energie. Calcium, vitamine B2 en B12 worden vaak toegevoegd en soms ook vitamine D.
Sojadrink heeft een lagere milieu-impact dan melk als het gaat om broeikasgassen (tweederde minder), landgebruik en watergebruik (de helft minder). Het energiegebruik om sojadrink te maken is wat hoger dan van melk.
Qua voedingswaarde scoren sojamelk, amandelmelk en havermelk het beste. Rijstmelk scoort het slechtst, met weinig vitaminen en mineralen en relatief veel calorieën en suikers. Kijkend naar eiwitten steekt sojamelk met kop en schouders boven de andere plantaardige melken uit.
Soja is rijk aan eiwit, onverzadigd vet en bevat ijzer en vitamine B1. Wil je geen of minder koemelk drinken? Dan levert sojadrink met toegevoegd calcium en vitamine B12 een deel van de voedingsstoffen die je normaal uit koemelk haalt.
Vergelijken we de voedingswaarde van sojamelk met die van dierlijke melk, dan valt op dat er weinig verschil zit tussen de twee. De gewone sojamelk van Alpro bevat zelfs minder suiker (2,4 gram), minder vet (1,8 gram) en meer eiwitten (3,8 gram) dan de gemiddelde dierlijke melk.
Als veilige dosis worden twee porties soja per dag gezien. Een portie is: een glas sojamelk (200-250 ml), een kwart blok tahoe, een halve kop tempé/sojabonen/sojavlees, ofwel het equivalent van 8 tot 10 gram soja-eiwit of het equivalent van 25 mg isoflavonen.
Soja helpt ook vet af te breken. Vetten die afgebroken zijn worden gemakkelijker door het lichaam geloosd en een lichaam vrij van vet- en ander afvalstoffen functioneert een stuk beter. Soja verbetert ook de stofwisseling en je zit er snel van vol. Tenslotte is soja een magere proteïne.
De meeste sojaproducten van Alpro zijn arm aan verzadigde vetten, bevatten voldoende onverzadigde vetten, zijn een goede bron van hoogwaardige eiwitten, vitamine B2, B12 en D, en leveren calcium in dezelfde hoeveelheid en met een vergelijkbare biobeschikbaarheid als zuivel.
Soja en isoflavonen
Soja bevat isoflavonen, stoffen die erg lijken op het hormoon oestrogeen dat het lichaam zelf maakt. Isoflavonen worden ook wel plantaardige oestrogenen of fyto-oestrogenen genoemd. Deze fyto-oestrogenen kunnen invloed hebben op vormen van kanker die gevoelig zijn voor hormonen, zoals borstkanker.
De soja die we in Nederland gebruiken, komt vooral uit Zuid-Amerika. Daar zorgt de teelt voor allerlei problemen: er wordt bos voor gekapt, de bodem raakt uitgeput en het water wordt vervuild door bestrijdingsmiddelen en kunstmest. De meeste soja wordt verwerkt in veevoer.
Het vet in melk bevat wel veel verzadigde vetten. Dit vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Eet je magere en halfvolle melkproducten, dan krijg je niet te veel verzadigde vetten binnen.
Het Voedingscentrum raadt aan om halfvolle of magere melk te drinken. Dit advies is gebaseerd op rapporten van de Gezondheidsraad.
Wat betreft voedingsstoffen wijkt amandelmelk af van koemelk en de meest klassieke melkvervanger sojamelk. Amandelmelk bevat minder calorieën en veel minder eiwitten. Het kleine percentage aan vet in de melkvervanger omvat gezond, onverzadigd vet.
Melk drinken tijdens je dieet
Maar welke melk drink je dan best? Als je wil vermageren, kies je beter niet voor volle melk. Deze bevat naast gezonde mineralen immers zeer veel vet. Koemelk drinken is het beste, maar als je deze niet graag lust kun je ook voor halfvolle melk gaan.
Ja. Sojamelk kan warm of koud worden genuttigd, of in gerechten worden verwerkt.
Voor één liter koemelk is maar liefst 700 liter water nodig (Belgisch gemiddelde¹), is 0,9 m2 grond nodig² en wordt tussen de 1,03 en 1,36 kilogram CO2-equivalenten uitgestoten³. Geen enkele soort plantaardige melk scoort zo slecht. Alles bij elkaar opgeteld zijn haver- en sojamelk de meest duurzame soorten.
Een reden om soja uit je dieet te schrappen is dat het phyto-oestrogenen bevat. Ons lichaam beschouwt deze als natuurlijke oestrogenen. Bij mannen kan dit leiden tot een schommelende testosteronspiegel, onvruchtbaarheid, afname van spermacellen en een verhoogde kans op kanker.
Soja kan je natuurlijke hormoonbalans verstoren
Ook bij de gezondheidsrisico's komen die isoflavonen terug. Deze stof kan namelijk ook een negatief effect op je lichaam hebben. Het eten van soja kan je lichaam stimuleren of hinderen om oestrogeen aan te maken. Dit heeft effect op je natuurlijke hormoonbalans.
Te weinig oestrogeen kan vooral in de overgang voorkomen en dit kan een lange lijst van klachten geven: opvliegers, watten in het hoofd, stemmingswisselingen, depressieve klachten, laag libido, botontkalking, pijnlijke gewrichten en slaapproblemen, om er enkele te noemen.
Griekse yoghurt bevat een scala aan gezonde ingrediënten. Deze qua structuur stevige yoghurt is rijk aan vitamine A, B2, B12, de mineralen kalium, calcium, magnesium en fosfaat en eiwitten.
Het probleem: ongefermenteerde soja!
Zo zet Alpro op de verpakking van sojamelk dat het product gefermenteerd is. Maar het blijkt dat niet de sojabonen zijn gefermenteerd, maar het suikerwater dat later is toegevoegd. Hierdoor houd je de nadelige gevolgen van ongefermenteerde sojabonen.
In yoghurt met kokossmaak op basis van soja zit wat meer vet en calorieën dan in gewone magere yoghurt. Bij yoghurtachtige producten op basis van kokosmelk, soja of andere plantaardige ingrediënten is het belangrijk dat er voldoende eiwit in zit en dat er calcium en vitamine B12 is toegevoegd.
Alpro zuivelalternatieven op basis van soja worden geproduceerd volgens een traditioneel productieproces waarbij de basis sojadrink wordt gemaakt van hele sojabonen. Daarbij wordt alleen gebruik gemaakt van water, hitte en een maalproces.
Soja wordt verondersteld veel proteïne te bevatten, weinig calorieën en cholesterol en wordt gepromoot als licht verteerbaar.
Plantaardige ongezoete notenmelk is een koolhydraatarm alternatief (bijvoorbeeld sojamelk of amandelmelk). Ook kokosmelk doet het goed in de low carb keuken.