Sinds begin 2021 gaat de prijslijn steeds steiler omhoog. Tot half april van dit jaar is de stijging ongeveer 120 procent, dus ruimschoots een verdubbeling in ruim een jaar tijd. Op 30 maart 2022 publiceerde ZuivelNL met € 710 per 100 kilogram voor het eerst in de geschiedenis een boternotering boven de € 700.
Alles heeft te maken met de wet van vraag en aanbod. “Er wordt minder melk geproduceerd. Niet alleen bij ons, maar ook in de rest van Europa en andere delen van de wereld”, zegt Debergh. “Voor boeren is het heel duur om extra veevoeder te kopen.
Het wereldwijde tekort aan plantaardige oliën - de basisgrondstof van margarine - is de grootste oorzaak van forse prijsstijgingen.
Hoog op de inflatielijst staan zuivelproducten, zoals boter (34,2 procent), melk , yoghurt en kaas. Voor de productie van al deze voedingsmiddelen is rauwe melk nodig, en de prijs van melk die aan de fabrieken wordt geleverd is de laatste maanden sterk gestegen.
“Vooral de unieke smaak van boter is door consumenten herontdekt”, aldus van Belleghem. Gemiddeld eet een Europeaan slechts 4,5 kilogram boter per jaar. “Dat is een laag niveau en ik zie het eerder licht stijgen dan dalen in de komende jaren.”
We betalen fors meer voor ons eten. Uit een analyse van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat vooral de prijzen van vlees en vis afgelopen maand flink omhoog zijn geschoten.
Door de Russische invasie van Oekraïne worden pasta, brood, groente en ook vlees nog duurder, verwachten experts. Al voor de inval waren de voedselprijzen wereldwijd heel hoog, benadrukt Nadia Menkveld, landbouweconoom bij ABN Amro.
Agro-grondstoffen, energie en transport waren fors in prijs gestegen. Die kosteninflatie kregen ze op dat moment slechts beperkt doorgerekend aan afnemers zoals supermarkten. En dan begint de oorlog en zie je dat heel veel grondstoffen zoals graan, maïs, maar ook kunstmest en zonnebloemolie nog duurder worden.
Boodschappen in de supermarkt zijn sinds september gemiddeld 18,5 procent duurder geworden. De prijsverhogingen verschillen sterk van product tot product. Pasta, brood, melk, kaas, zonnebloem- en olijfolie, babyvoeding en keukenpapier stegen veel meer in prijs.
Dat is een lichte prijsstijging, een jaar geleden was het 95 cent. Dat blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau GfK. Het gaat hier om alle verse melk: van biologisch tot A-merk of huismerk, halfvol of vol. De prijsstijging bedraagt 6,8 procent terwijl de gemiddelde prijsstijging in de supermarkt 4,6 procent is.
Goedkoopste supermarkt 2022
Dat was volgens onderzoek van het televisieprogramma Kassa jarenlang het geval. In 2022 is er een andere winnaar. Jumbo blijkt dit jaar de goedkoopste supermarkt te zijn. Op de tweede plek is Plus geëindigd.
Boodschappen gemiddeld een vijfde duurder: deze producten kennen de hardste prijsstijging. Consumenten zijn nu gemiddeld bijna een vijfde meer kwijt om hun boodschappenkarretje te vullen dan elf maanden geleden. Pasta, brood en zuivel stegen nog meer in prijs dan dat gemiddelde, stelt marktonderzoeker GfK na onderzoek.
Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.
Rusland is de grootste exporteur van graan, rogge en gerst. Vooral landen in het Midden-Oosten en Afrika zijn hier sterk afhankelijk van: het graan dat bijvoorbeeld Turkije en Egypte importeren komt voor ruim 70 procent uit Rusland. Ook Oekraïne is een grote exporteur van graan, maïs en zonnebloemolie.
Zo blijkt dat zwangerschapstests, condooms en 'andere mechanische voorbehoedsmiddelen' (zoals spiraaltjes) gemiddeld 3,2 procent goedkoper werden. Maar ook het beddengoed werd gemiddeld een klein beetje minder duur: 1,3 procent. Producten van papier werden 5,1 procent goedkoper ten opzichte van maart 2021.
Vooral producten die veel energie kosten om te produceren worden duurder. Ook stijgen de prijzen van veel producten waarvan Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland een belangrijke producent zijn. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, gas, graan, hout, nikkel, palladium, aluminium.
Ruwe zonnebloemolie en maïs zijn voor Nederland de belangrijkste producten uit Oekraïne. De invoerwaarde van deze twee producten was in 2021 ongeveer even groot en bij elkaar opgeteld 52,5 procent van de totale invoer uit Oekraïne. Kool- en raapzaad zijn goed voor 17 procent van de invoerwaarde.
De Consumentenbond noteerde in april 2022 de prijzen van 175 A-merk producten bij 12 landelijke supermarktketens. Dirk is het goedkoopst voor A-merken. Die zijn daar 7% goedkoper dan gemiddeld. Spar is de duurste supermarkt.
Vooral spaghetti, papierwaren en boter werden fors duurder. Op basis van de prijzen van 3 000 producten in de winkels van Albert Heijn, Carrefour, Colruyt, Cora, Delhaize, Aldi en Lidl hebben we in juli 2022 een gemiddelde prijsstijging van 11,3 % tegenover een jaar geleden genoteerd.
Net als de meeste producten in de supermarkt, is ook de prijs van brood gestegen ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. In de categorie 'groot brood' gaat het om een stijging van 10,1 procent. Waar je vorig jaar april nog gemiddeld 1,99 euro betaalde voor een kilo brood, is dat nu 2,19 euro.
Prijzen gaan op alle fronten omhoog: grondstoffen, verpakkingen, transport, energie en arbeid zijn duurder geworden. Dat heeft een domino-effect op de voedselprijzen." Prijsstijgingen komen onder andere doordat de kosten fors zijn gestegen. Ook boodschappenbezorger Picnic zegt dat de prijzen enorm fluctueren.
Als je door een Duitse supermarkt loopt, merk je als snel dat veel producten goedkoper zijn dan in Nederland. Dat komt ten eerste doordat de btw in Duitsland lager is.
Zelf noodrantsoen samenstellen
Denk aan water in flessen of pakken, lang houdbare melk, havermout, pinda's, pasta of rijst en ingeblikte groente, fruit, bonen en vis. Voordeel van zo'n noodrantsoen is dat je er voedzame maaltijden mee kunt samenstellen die vrij goed smaken en bij je voorkeur passen.