Normen zijn afgeleid van waarden. De waarde is bijvoorbeeld respect, de afgeleide norm kan dan zijn: je moet wel beleefd zijn. Normen zijn geboden, normen zijn objectief.
Om jouw eigen gedragsregels vorm te geven is het dus van belang om te weten wat jouw waarden zijn. De 10 meestvoorkomende waarden wereldwijd zijn: vrijheid, eerlijkheid, respect, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid, gelijkheid, vrede, vriendelijkheid, liefde, en veiligheid.
Een bekende waarde: respect
Bij de waarde respect kun je onder andere aan de volgende normen denken: Niet pesten of discrimineren. De ander aankijken en laten uitpraten tijdens een gesprek. Je roddelt niet over elkaar.
Een voorbeeld van een norm is “Je houdt de deur open voor degene die achter jou aan komt”. De achterliggende waarde is dan Beleefdheid. Meer voorbeelden van normen en waarden die met elkaar verbonden zijn zie je hieronder.
Waarden zijn bepaalde dingen die iemand of een groep mensen belangrijk vinden. Zo heb je bijvoorbeeld eerlijkheid, vrijheid of rechtvaardigheid als waarden. Waarden kunnen bestaan voor een hele samenleving, maar ook voor één individu. Je hebt twee verschillende soorten waarden: instrumentele en intrinsieke waarden.
Respect betekent aanzien, eerbied of waardering, die men heeft voor (of ontvangt van) iemand of iets vanwege zijn kwaliteiten, prestaties of vaardigheden. Het woord betekent oorspronkelijk omzien naar, en vandaar rekening houden met.
Respect is waardering hebben voor iemand, om wie hij of zij is, of om wat deze persoon doet. Wanneer mensen onderling respect tonen dan kun je spreken van een gelijkwaardige verhouding. Bepaald gezag en bepaalde functies “krijgen van nature” respect denk aan de politie, denk aan jouw werkgever.
Waarden zijn de idealen, motieven of achterliggende ideeën die in een samenleving of groep als nastrevenswaardig en waardevol worden beschouwd. Normen zijn de concrete richtlijnen voor het handelen, hoe men zich hoort te gedragen. Op die manier sturen normen ons sociaal handelen.
Dat zijn regels of afspraken die je voor jezelf of met een groep mensen hebt. Voorbeelden: • Bij de waarde eerlijk zijn, hoort de norm dat je niet liegt. Bij de waarde veiligheid, hoort de norm dat je een ander niet uitlacht. Bij de waarde gezondheid, hoort de norm dat je gezond eet en voldoende beweegt.
Door te luisteren laat je merken dat je de ander opmerkt, waardoor die zichzelf beter kan zien en accepteren. 'Een van de meest oprechte vormen van respect is daadwerkelijk luisteren naar wat een ander te zeggen heeft,' aldus auteur en activist Bryant McGill. Luisteren erkent en respecteert de ander.
Waarden zijn algemene principes die als richtinggevend voor een bepaalde praktijk worden gezien. Waarden geven dus richting aan het handelen. Morele waarden in de gezondheidszorg zijn bijvoorbeeld eerlijkheid, weldoen, vertrouwen, privacy, respect voor autonomie, niet-schaden en rechtvaardigheid.
Behoefte aan erkenning
Ieder mens heeft behoefte aan waardering, erkenning en respect. Wie respect geeft, geeft waardering. Wie respect ontvangt, ontvangt erkenning. Erkenning in wie je bent n jouw recht om jezelf te zijn.
Een valkuil bij deze kernkwaliteit is bijvoorbeeld 'rebels'. Jouw uitdaging kan dan 'respectvol' zijn. Gedrag dat voor jou een uitdaging is, is een goede aanvulling op jouw kernkwaliteit.
Respect op de werkvloer in het team
Een team waarin alle collega's en de leidinggevende zorgvuldig met elkaar omgaan, elkaar steunen, waarderen en serieus nemen, presteert beter. Collega's gaan met plezier naar hun werk en zijn gemotiveerd. Zij geven hun volledig aandacht aan hun werk en werken goed samen.
Respect begint bij onszelf. Het is een aangeboren eigenschap en houding die ons eigen is. Wanneer we zelf respect hebben, gaan we dit sowieso ook uiten naar anderen toe. Pas als jij het hebt, kan je het geven.
Respect tonen is een manier om iemand je eer te bewijzen. Het is een eigenschap die iedereen blij maakt. Merk maar op wat er met je gebeurt als iemand respect toont voor jou. Als je respect toont, dwing je op jouw beurt ook weer respect af.
Zowel onverschilligheid als paternalisme of zelfgenoegzaamheid zijn dus het tegenovergestelde van respect.
Respect hebben voor iets of iemand betekent, dat dat iets of die iemand 'er mag zijn'. Het is dus eigenlijk iets of iemand erkenning geven. Je gunt het/hem een plaats. Dat hoeft dus niet te betekenen, dat je het eens bent met die persoon of met die mening, maar wel, dat die mening er mag zijn.
Onder 'respectvol gedrag' verstaan we de bereidheid en het vermogen om een ander te behandelen zoals je zelf ook graag behandeld wil worden, dat wil zeggen: de ander de ruimte te geven zoals je die ook graag voor jezelf ziet, bereid zijn in je gedrag rekening te houden met de ander en bereid zijn rekening te houden met ...
Voorbeelden van normen: 1. Als de lift opengaat, wacht je even totdat iedereen eruit gestapt is alvorens zelf binnen te gaan. Mogelijke waarde(n): geduld, respect, beleefdheid…
Waarden zijn de achterliggende idealen die als waardevol worden aangeduid; dingen die je belangrijk vindt, als persoon of als groep. Het is een veel gebezigde term tegenwoordig. Het lijkt als fundament te dienen van onze samenleving, maar feit is dat een ieder er andere normen en waarden op na houdt.