Pesten is grensoverschrijdend gedrag dat je zo kan herkennen: het gebeurt herhaaldelijk, het heeft de intentie te schaden, er is een machtsverhouding en er is een negatieve impact.
Pesten is een vorm van agressie waarbij geprobeerd wordt om iemand steeds pijn te doen. Dat kan zowel offline als online. Bij pesten zijn verschillende mensen betrokken: de pester, de gepeste en de omstanders. De pester heeft vaak een sterkere sociale positie dan degene die gepest wordt.
pesten gebeurt telkens opnieuw tegen dezelfde persoon (stelselmatig), plagen gebeurt af en toe en tussen verschillende personen. bij pesten is er sprake van ongelijkheid (in macht, kracht of sociale status), bij plagen is die ongelijkheid niet of veel minder aanwezig en zijn kinderen ongeveer even sterk.
Bij grensoverschrijdend gedrag brengt iemand een ander schade toe op fysiek, mentaal of emotioneel vlak. Dit uit zich bijvoorbeeld in seksuele intimidatie of zelfs seksueel misbruik, pesterijen, discriminatie of agressie.
Slachtoffers gaan zichzelf door het pesten minder leuk vinden, vertrouwen hun leeftijdsgenoten niet en zijn bang om naar school te gaan. Die gevoelens kunnen leiden tot verder isolement, diepere depressie en nog meer pestgedrag van anderen. Het kan zelfs leiden tot gedachten over zelfmoord.
Gevolgen pesten op latere leeftijd
Gevolgen van pesten kunnen onder andere angst en onzekerheid zijn. Pijnlijke ervaringen zoals je bedreigd, buitengesloten of afgewezen voelen kunnen je lang blijven achtervolgen. Een pestverleden verwerken is iets waar veel mensen hulp voor zoeken.
Oorzaken van pesten
Concurrentiedrang, jaloezie, verveling, of om frustratie af te reageren. De dader is vroeger zelf gepest of bang gepest te worden. Dan probeert hij of zij de aandacht van mogelijke pesters af te leiden door iemand anders te pesten.
Waar ligt de grens? Van Vlimmeren somt voorbeelden op van grensoverschrijdend gedrag: stalken, dreigen, intimideren, manipuleren, seksueel getinte opmerkingen maken én machtsmisbruik.
– Spreek de cliënt of patiënt aan op zijn gedrag: vertel concreet waar je je niet prettig bij voelt. Doe dit met een duidelijke stem en geef een ik-boodschap. Bijvoorbeeld: 'Ik vind het vervelend dat u steeds aan mijn been zit. ' Zorg dat je op gelijke ooghoogte bent met de persoon.
Over waarom een kind gaat pesten is inmiddels veel meer duidelijk. Voor sommige kinderen die pesten is agressie een normale reactie bij een ruzie. Die agressie wordt dan door het slachtoffer ervaren als pesten. Ze kunnen zich vaak slecht inleven in andere kinderen en voelen zich minder verantwoordelijk voor hun daden.
Plagen is op zich onschuldig, het is eigenlijk een vorm van aandacht vragen, zoeken naar interactie met je medemens. Plagen is ook spontaan, niet doordacht of kwetsend bedoeld. Het is eigenlijk een wat bijzondere manier om duidelijk te maken dat je elkaar graag hebt en dat je de ander vertrouwt.
Negeren heeft een grotere impact op werknemers dan pesten. Werknemers die worden genegeerd, zeggen vaker hun baan op dan gepeste werknemers. Bovendien hebben zij meer problemen met hun gezondheid. Toch denken werknemers dat buitensluiting psychisch minder schadelijk is dan pesten.
Fysiek geweld verdient direct sancties en een straf daarmee mag en kan niet gewacht worden om het te behandelen via een pestprotocol want dit is een misdrijf. Misdrijven zijn bijvoorbeeld diefstal, mishandeling en vernieling.
Ongewenst gedrag is gedrag dat als bedreigend, vernederend of intimiderend wordt ervaren. Het kan zich uiten in de vorm van seksuele intimidatie, discriminatie, pesten, agressie en geweld. Een werkgever dient beleid te voeren om ongewenst gedrag tegen te gaan.
Volgens het CBS zijn er jaarlijks 100.000 slachtoffers van aanranding, verkrachting en/of misbruik. Hiervan is 90% vrouw en 10% man. Wordt fysieke seksuele intimidatie zoals ongewenste aanrakingen meegeteld, dan ligt het aantal slachtoffers nog veel hoger.
Het Sensoa Vlaggensysteem is een in Vlaanderen ontwikkelde methodiek om seksueel gedrag in te schatten en gepast te reageren. Aan de hand van 6 criteria kan je seksueel gedrag indelen in 4 categorieën, van oké naar helemaal niet oké. Ze zijn aangeduid met verschillende kleuren vlaggen.
Dat bepaal jij zelf. Meestal gaat het om pesten, ongewenst seksueel gedrag of geweld, maar eigenlijk komt elke vorm van ongewenst gedrag in aanmerking: intimidatie, stalking, discriminatie, etc.
Alcohol, drugs en groepsdruk kunnen een rol spelen bij seksueel grensoverschrijdend gedrag. Drugs en alcohol zorgen ervoor dat grenzen nog onduidelijker worden. Zowel het herkennen van grenzen bij een ander, als het aangeven van je grenzen wordt moeilijker. Ditzelfde geldt voor groepsdruk.
Bijvoorbeeld ongewenste aanrakingen, zoenen tegen iemands wil, aanranding en verkrachting. Maar ook online ongewenst gedrag, zoals ongewenst versturen van seksueel getinte appjes, het tegen de wil van iemand doorsturen van seksueel getint beeldmateriaal en sextortion (iemand daarmee chanteren).”
Ze kiezen een zwak slachtoffer en voelen zich machtig. Dit kan ook zijn omdat ze jaloers zijn op de ander, en hen daarom naar beneden halen. Een pester is onzeker.
Sociale vaardigheden: Kinderen die minder prosociaal gedrag laten zien, hebben meer kans om gepest te worden. Kinderen die bijvoorbeeld goed kunnen onderhandelen, anderen helpen en steunen, zijn minder vaak het doelwit van pesters.