Hetzelfde gebeurt als extra vierge olijfolie wordt verhit tot zo'n 180 graden, waardoor het het zogenoemde rookpunt bereikt en dus als het ware aanbrandt. Het rookpunt van andere olijfoliën ligt op zo'n 240 graden. Vermoedelijk is dat omdat deze na de eerste persing nog bewerkt zijn, waardoor ze hitte beter verdragen.
Gewone olijfolie en vierge olijfolie zijn heel geschikt voor bakken en braden. Extra vierge olijfolie wordt koud gebruikt voor pasta, salade, vinaigrettes, tapenades en koude sauzen. Extra vierge olijfolie is minder geschikt voor verhitten bij hele hoge temperaturen voor langere tijd.
Onderzoek heeft aangetoond dat wanneer olijfolie gedurende lange tijd hoger dan 200°C verhit wordt, er inderdaad PAK's gevormd worden (3). Op zich is dit niet verwonderlijk, gezien de rooktemperatuur van olijfolie tussen de 185°C (voor (extra) vierge olijfolie) en 205°C (voor geraffineerde olijfolie) ligt.
Bakken in zonnebloemolie
Dat het rookpunt van zonnebloemolie op 227 graden Celsius zit is een voordeel ten opzichte van olijfolie. Toch wordt olijfolie aangeraden. Dit komt vooral door het feit dat zonnebloemolie relatief veel meervoudige onverzadigde vetten kent wanneer je dit vergelijkt met olijfolie.
Extra vierge olijfolie is minder geschikt voor verhitten bij hele hoge temperaturen voor langere tijd. De smaak gaat grotendeels verloren na verhitting. Ook kan deze olie boven de 180 graden ontbinden en kunnen ongezonde stoffen ontstaan. Zorg er bij de bereiding voor dat de olie niet begint te roken of te dampen.
Pas op met het verhitten van olie
Deze worden PAK's genoemd: polycyclische aromatische koolwaterstoffen. Bak, braad, wok of frituur bij voorkeur in gewone (goedkope) olijfolie, arachideolie, zonnebloemolie of maïsolie. Lijnzaadolie en extra vierge olijfolie kun je beter niet verhitten.
Het verhaal dat je olijfolie beter niet kunt verhitten doet al jaren de ronde, maar in principe is het een fabeltje. Tot 207 graden Celsius kan het namelijk prima en is het zelfs gezond(er). Je kunt zelfs prima frituren met (extra vierge) olijfolie!
Gebruik geschikte vloeibare margarines, bak- en braadproducten of oliën. Voorbeelden van oliën geschikt om in te bakken zijn: arachideolie, olijfolie, maïsolie, rijstolie, slaolie, soja-olie, zonnebloemolie, koolzaadolie en roerbakolie.
Andere oliesoorten (zoals gewone olijfolie, geraffineerde zonnebloemolie (verkrijgbaar in iedere supermarkt), arachideolie en maïsolie) hebben een rookpunt dat boven 175 graden Celcius ligt en kun je dus beter gebruiken om te frituren.
In gewone olijfolie kunt u rustig bakken en braden. Maar extra vierge olijfolie kunt u beter alleen gebruiken voor koude gerechten. Wanneer u 'extra vierge' olijfolie verhit, verbranden er stoffen die in de olie zitten. Dit is ongezond en op de lange termijn zelfs kankerverwekkend.
Waarom is olijfolie gezond? Extra vergine olijfolie staat bekend als een gezonde olie vanwege de voedingsstoffen die erin zitten. Voor onze extra vergine olijfolie gebruiken we bewust onrijpe olijven of olijven die vroegrijp zijn. Deze bevatten doorgaans meer gezonde voedingsstoffen dan volrijpe olijven.
Dat maakt olijfolie júist interessant om in te bakken, omdat het meer gezonde onverzadigde vetzuren bevat dan bijvoorbeeld boter (waarin vanaf 177 graden al paks kunnen ontstaan). Anders ligt dat met olijfolie van eerste persing, extra vierge olie. Daarin kunnen paks al vanaf 160 graden ontstaan.
Oliën die geschikt zijn om te bakken, zijn oliën die verhit kunnen worden tot 180 ºC. Dat zijn o.a. arachideolie, olijfolie, sojaolie, zonnebloemolie. Arachideolie wordt gemaakt uit pinda's en werd door de Inca's al toegepast. In de Chinese keuken wordt voornamelijk arachideolie gebruikt.
Minimum tot 185°C en soms 210°C, (zie Extra vierge olijfolie, bakken en braden, mag dit?) kan deze verbranden. In tegenstelling tot wat velen denken ligt het rookpunt van olijfolie dus een stuk hoger dan boter (177°C°).
Arachideolie. Arachideolie of pindaolie kun je in elke supermarkt kopen en is de ideale olie om in te frituren. Het heeft namelijk het hoogste rookpunt van alle soorten olie in dit lijstje.
Dep de kipfilets vlak voor het bereiden met keukenpapier droog. Zet de koekenpan op een laag vuur en doe een scheut Croma Mild met Olijfolie in de pan. Laat de Croma smelten en lichtbruin kleuren. Zet het vuur hoog, blijf er even bij en leg - zodra de Croma mooi bruin wordt - de kipfilets in de pan.
Lekker mals met olijfolie
Laat je biefstuk eerst op kamertemperatuur komen. Als het te koud is, gaat het vlees smoren in plaats van bakken. Smeer de biefstuk in met een dun laagje olijfolie. Gebruik hiervoor 'Olijfolie Iedere Dag', deze kan namelijk lekker hoog verhit worden, zonder te verbranden.
Zorg dat de grillpan goed heet is. Smeer de burgers aan beide kanten in met een beetje olijfolie. Ongeveer 1 minuut rondom bruin bakken op hoog vuur. Vervolgens ongeveer 8 minuten zachtjes laten braden op laag vuur.
Het grootste verschil tussen beiden is dat 'vierge' olijfolie een zuurgraad mag hebben van 3% en 'extra vierge' een van maximaal 1 %. Olijfolie of pure olijfolie is een mengsel van geraffineerde en ongeraffineerde olijfolie.
Bij bakken, wokken en braden wordt de temperatuur van de pan en de olie tussen 180 tot 230 °C. Niet alle oliën kunnen die temperatuur verdragen. Als oliën niet helemaal zuiver zijn hebben ze een lager 'rookpunt.
Onder meer deze Australische studie toont aan dat extra vierge olijfolie de meest veilige en gezonde olie is om mee te bakken en braden. Ook bij wat langere verhitting blijft extra vierge olijfolie gezond (ook hier te lezen). Maar gebruik wel een premium extra virgin olijfolie en niets van mindere kwaliteit.
Olijfolie kun je goed als vervanger van zonnebloemolie gebruiken. Voor het bakken en braden van bijvoorbeeld vlees of groenten raden we de gewone of Mild Olijfolie aan. Ook bij het bakken van een taart of cake kan olijfolie worden gebruikt, maar dit blijft niet onopgemerkt door de sterkere smaak van olijfolie.
8. De winnaar is Monini GranFruttato Selezione Speciale Olio Extra Vergine di Oliva. Die is algemeen verkrijgbaar voor €9,32. De testers beoordeelden deze olie met een 7,3 en vonden hem Italiaans, niet scherp maar mild pittig en de smaak bleef lekker lang hangen.
De winnaar: Kokosolie is de gezondste keuze voor frituren
Uit onderzoek blijkt dat zelfs na 8 uur continu frituren bij 180°C de kwaliteit niet afneemt (2). Meer dan 90% van de vetzuren in kokosolie zijn verzadigd, waardoor het zeer goed tegen verhitting kan.