De afkorting lp staat voor long play. De meeste lp's moeten op 33⅓ toeren per minuut worden afgespeeld. Andere platenformaten zijn singles en ep's. Elke grammofoonplaat heeft per zijde één doorlopende groef bestaande uit de inloop, daarna de opname en aan het eind de uitloop.
De maten van de LP's zijn 12 inch, ofwel diagonaal 300 millimeter. Om de LP plaat komt met een papieren LP binnenhoes. De binnenhoezen beschermen de vinylplaten tegen beschadigingen en vuil. De afmetingen van een LP binnenhoes voor albums zijn 305 millimeter (lengte) bij 305 millimeter (breed).
Het is je vast weleens opgevallen dat de meeste albums nog altijd tien tot twaalf tracks bevatten. Dat komt omdat er op een LP simpelweg niet meer dan twaalf nummers passen.
Een mini-lp is een vinyl-lp die een doorsnee heeft van 10 inch in plaats van 12 inch. Deze term is achteraf bedacht. Aanvankelijk gebruikte de platenindustrie voor dit formaat zowel de termen long play (LP) als extended play (EP).
Met de komst van de elektromotor in de jaren 30 schakelt men over op 78 toeren (of eigenlijk 77 79), omdat dit zowel bij 50 hertz als 60 hertz is te reproduceren, en deze snelheid bovendien stabiel is bij het gebruik van de oude veerwerkmotoren.
De afkorting lp staat voor long play. De meeste lp's moeten op 33⅓ toeren per minuut worden afgespeeld. Andere platenformaten zijn singles en ep's. Elke grammofoonplaat heeft per zijde één doorlopende groef bestaande uit de inloop, daarna de opname en aan het eind de uitloop.
In de jaren '70 loopt de prijs van een LP uiteen van ƒ5,- tot ƒ25,- en heden ten dage zien we vergelijkbare verschillen in prijs tussen de CD's van 'Het Kruidvat' en die van de reguliere platenindustrie.
Een 12-inch is een vinylsingle op elpeeformaat, waarop aan elke kant doorgaans één nummer geperst staat.
Vinyl. Singles waren oorspronkelijk altijd grammofoonplaten, gemaakt van vinyl. Deze vinylplaten zijn doorgaans tweezijdig afspeelbaar en hebben een afmeting van 7 inch (ongeveer 18 cm). Ze kunnen worden afgespeeld op platenspelers (pick-ups) en draaien dan meestal op een snelheid van 45 toeren (rpm).
Een ep duurt in principe nooit langer dan 50 minuten en bevat doorgaans niet meer dan acht à negen nummers. Een album duurt in de regel minimaal 35 minuten en kan zelfs een lengte van in totaal meerdere uren hebben (bijvoorbeeld verspreid over meerdere geluidsdragers).
Waarom klinken 45 toeren platen beter? Wanneer je platenspeler op 45 toeren staat ingesteld draait hij sneller rond dan bij 33-1/3 RPM. Dit betekent dat in dezelfde tijd dat een 33-1/3 RPM plaat één ronde heeft gemaakt, de 45 toeren plaat al 1,35 keer rond is geweest.
De afkorting EP staat voor Extended Play. Dat betekent dat zo'n release meer tracks bevat dan een single (waar vaak 2 à 3 nummers op staan), maar te weinig om een album (of LP) genoemd te worden. Frank Bloemen: "De maximale speelduur van een EP varieert van 25 tot 30 minuten, vergelijkbaar met 4 tot 5 tracks."
De groef in de plaat kun je vergelijken met een golfachtig pad of een kronkelende weg. Als je de naald op de plaat zet, volgt die de groef. Daardoor gaat de naald trillen en dat wordt omgezet in een elektrisch stroompje. Dit stroompje wordt versterkt en zorgt dat de muziek uit je speakers komt.
Een 10-inch wordt ook wel mini-lp genoemd. Dit is een plaat met een diameter van 10 inches. Een 12-inch is een plaat met een diameter van 12 inch en is net zo groot als een elpee. Een 12 inch wordt op 45 toeren afgespeeld.
Je LP/CD/MD blijft zolang goed als dat je mediummateriaal + afspeelapparatuur meegaat. Vinyl staat bekend om zijn lange materiaalvastheid. Bij normale opslag is het echt niet zo dat je platen na een 50 jaar krom getrokken zijn en verkruimelen als je ze beetpakt.
Dit staat vaak op de plaathoes; soms op de achterzijde en bij een klaphoes vaak op de rug (de smalle gesloten zijde). Met het cat. no. kun je vaak zien of je plaat een origineel of een heruitgave is.
Elke platenmaatschappij heeft zo zijn eigen codes die in de ruimte tussen de uitloopgroef en het label gekrast of geperst staan om aan te geven welke persing het betreft en er staan vaak codes op de hoes.
Ze worden meestal gekocht door verstokte fans die al het officiële materiaal van hun favoriete artiest reeds hebben. Vaak herken je bootlegs van een kilometer afstand aan het knullige artwork.
Een 12” lp wordt meestal op 33 rpm afgespeeld en een 7” single op 45 rpm.
Dennis van Tetering: “Een digitale drager klinkt beter dan vinyl. Wat je fijner vindt klinken is smaak, het kan namelijk allemaal goed klinken. Een cd als drager heeft een betere weergave van het top-midden en top-hoog spectrum. Vinyl is juist beter in het lage spectrum.
Bij HD vinyl vindt het leeuwendeel van het proces in de computer plaats: het perfectioneren van het 3D printmodel. “Afstanden van de groeven, corrigeren van fouten, optimaliseren van de frequenties – het vindt allemaal plaats vóór het fysieke printen,” zo legt Loibi uit.
1. Wu-Tang Clan - Once Upon A Time In Shaolin LP (2015) - €1.750.000. Om muziek weer te verheffen tot kunstvorm hebben de rappers van de Wu-Tang Clan één exemplaar gemaakt van dit album. De plaat, waarvan slechts één exemplaar werd geproduceerd, werd verkocht via Paddle8 op 24 november 2015 voor $2.000.
De productiekosten zijn gestegen, stellen platenmaatschappijen. Pvc, de grondstof voor platen, is veel prijziger geworden. Bijvoorbeeld door de populariteit van vinylvloeren, die gemaakt worden van dezelfde grondstof. Ook karton, waar platenhoezen van worden gemaakt, is schaarser en daarom duurder geworden.