Melk is een vloeistof (een emulsie van vetdruppels in water) die door vrouwelijke zoogdieren wordt geproduceerd die net een nakomeling hebben gebaard, en die als voedsel dient voor die nakomeling. Melk bestaat uit water, vetten, eiwitten, lactose en zouten.
Melk bestaat voor ongeveer 87% uit water. De belangrijkste voedingstoffen zijn vet, eiwit en lactose of melksuiker. Daarnaast bevat melk ook voedingsstoffen in kleinere hoeveelheden, zoals vitamines en mineralen. Een voorbeeld van een belangrijk mineraal is calcium(Ca).
Waterverbruik. Om een koe 1 liter melk te laten produceren is er 1050 liter water nodig.
De hoeveelheid eiwitten en fosfaat die melk bevat zorgen voor verzuring in het lichaam. Het lichaam zal het zuur vervolgens neutraliseren door calcium uit de botten te onttrekken. Melk drinken kan dus ook leiden tot een tekort aan calcium, dat uiteindelijk kan leiden tot botmineraaldichtheid afname.
Magere melk bestaat voor het grootste gedeelte (bijna 90%) uit water. Toch zit er in die andere 10% een hoop interessante stoffen. Zo bevat de drank vitamine B2, B3, B12 en D, en daarnaast eiwitten, calcium, fosfor, jodium en kalium.
Een glas volle melk bevat bijvoorbeeld evenveel calorieën als een glas frisdrank. Maar in tegenstelling tot een glas frisdrank, brengt een glas volle melk belangrijke voedingsstoffen aan, zoals hoogwaardige eiwitten, calcium en de vitaminen B2 en B12.
De raad adviseert om tussen de 250 en 500 ml melk per dag te consumeren, als bijdrage aan de inname van calcium, vitamine B2 en B12. Let op: deze aanbevolen hoeveelheid gaat over melk in vloeibare vorm. Het equivalent in bijvoorbeeld yoghurt of kaas vind je in dit overzicht.
Melk en melkproducten zijn ook een makkelijke en belangrijke bron van calcium. Meer dan de helft van de Belgen neemt minder calcium in via de voeding dan wordt aanbevolen. Volgens de Hoge Gezondheidsraad gebruiken we best 250 tot 500 ml melk en melkproducten (bv. yoghurt of kaas) per dag.
Met je dagelijkse portie zuivel verklein je het risico op darmkanker. Melk en melkproducten zoals 30+ kaas, yoghurt en karnemelk leveren daarnaast veel goede voedingsstoffen. Ze bevatten eiwit en zijn een bron van de vitamines B2, B12 en calcium.
Melk drinken tijdens je dieet
Melk bevat niet alleen belangrijke mineralen, het helpt ook om te vermageren. Uit Israëlisch onderzoek blijkt dat mensen die dagelijks 350 ml melk drinken, sneller afvallen dan mensen die weinig zuivel opnemen. Het is dus een aanrader om melk te drinken tijdens je dieet.
Een olifant kan meer dan 200 liter water per dag drinken. Dat doet hij door 5 tot 10 liter water per keer in zijn slurf op te zuigen en vervolgens in zijn bek te spuiten.
Door water te drinken, voorzien koeien zich in 80 tot 90% van de dagelijkse waterbehoefte; koeien consumeren voor elke geproduceerde kilo melk 4 à 4,5 liter water. In het algemeen drinken koeien alleen korte tijden (7 tot 12 maal daags); ze drinken dan 10 à 20 liter water.
Kaas heeft een hogere klimaatbelasting dan eieren en is ongeveer even milieubelastend als kippen- of varkensvlees. Dat komt doordat 1 kilo kaas zo'n 6 tot 10 liter melk kost om te maken. De klimaatimpact van vleesvervangers van zuivel kun je ook vergelijken met kip en varkensvlees.
Nee, het is niet erg om 3 of 4 liter per dag te drinken. Je nieren kunnen maximaal 0,7 tot 1 liter water per uur verwerken. Je kan dus over een hele dag gemakkelijk 3 of 4 liter water drinken. Het is wel belangrijk om verschillende drinkmomenten te hebben zodat je nieren het kunnen verwerken.
Het drinken van verse melk, zonder ziek te worden, dateert van ongeveer 7500 jaar geleden. En de benodigde tolerantie tegen de melksuiker lactose ontstond niet in noordelijke streken, maar ergens tussen de Balkan en Centraal-Europa.
Een kopje thee is net zo gezond als een glas water. Dit blijkt uit recent onderzoek gehouden onder 21 vrijwilligers. Dit onderzoek toont aan dat 4 tot 6 koppen thee per dag net zo'n positief op je vochtbalans heeft als 1 liter water. Eerder werd altijd gedacht dat vanwege de cafeïne in thee, thee dehydrateert.
Gezondheidseffecten. Yoghurt levert dezelfde goede voedingsstoffen en geeft dezelfde gezondheidseffecten als melk en andere melkproducten. Zo hangt het nemen van melk en melkproducten samen met een lager risico op darmkanker.
In 2014 werd het project Melk, je kan zonder! (MJKZ) gelanceerd door de NVV. Met dit project informeren we mensen over zuivel en welke alternatieven hiervoor zijn. Ook verwijst het project regelmatig naar het werk van de NVV om mensen te inspireren plantaardig te gaan eten en veganistisch te gaan leven.
Volle melk is de meest onbewerkte melksoort van de drie. Volle melk bevat van nature ongeveer 3,5 % vet. De vetten in melk zorgen waarschijnlijk voor een stabielere bloedsuikerspiegel door de opname van suiker te vertragen. In dit opzicht kan volle melk de beste optie zijn.
Nee, strikt genomen niet. Wat je wél nodig hebt zijn eiwitten, vetten, vitamines, mineralen….. En in melkproducten zitten deze voedingsstoffen in ruime mate.
Weinig gezondheidsverschil tussen melk en karnemelk
Wel is karnemelk altijd vetarm. Omdat karnemelk van magere melk wordt gemaakt, zit er minder vet in dan in (half)volle melk. Daarom staat karnemelk als gezonde keuze aangemerkt in de Schijf van Vijf.
Er zijn verschillende mechanismen die het effect van zuivel op ontstekingen kunnen verklaren. Zuivelcomponenten zoals calcium, bioactieve peptiden en culturen in gefermenteerde zuivel kunnen mogelijk de ontstekingsreactie onderdrukken.
Zuivelproducten zijn boosdoeners als het gaat om huidproblemen zoals Acne, Eczeem of een rode of schilferige huid. Hoe dit kan? In koemelk zit namelijk veel melkvet en melksuiker, wat door sommige mensen niet makkelijk verteerd kan worden. Klachten zoals buikpijn, vermoeidheid of diarree zijn hier een gevolg van.
Van alle zuivelvervangers is sojadrink wat betreft voedingswaarde de beste vervanger. Deze lijkt behoorlijk op die van halfvolle melk. Zo zitten er net zo veel eiwitten en kilocalorieën in. Calcium, vitamine B2 en B12 worden vaak toegevoegd.
Melk vermindert de maagzuurklachten, maar dit is van korte duur. Melk stimuleert namelijk de productie van maagzuur en kan doordoor maagklachten doen toenemen. Bij karnemelk is dit effect er minder.