De standaard bloedtest om de ziekte van Lyme vast te stellen, heet de ELISA-test. Dit is een bloedtest die moet aantonen of het lichaam antistoffen heeft aangemaakt tegen de Borrelia-bacterie. In Nederland wordt deze Lyme test maar liefst 500.000 keer per jaar uitgevoerd.
De ziekte van Lyme komt door een tekenbeet. Het eerste verschijnsel (dagen tot 3 maanden na de tekenbeet) is meestal een rode of roodblauwe vlek die groter wordt. Bij een donkere huid kan de vlek gelig of blauwig zijn. Bij zo'n vlek is het vrijwel zeker dat u Lyme heeft.
Testen direct na de tekenbeet
Onderzoek naar antistoffen in het bloed kan pas vanaf minimaal 3-8 weken na de beet, omdat je lichaam na een besmetting eerst tijd nodig heeft om voldoende antistoffen aan te maken. De eerdergenoemde PCR test kan in principe wél in een vroeg stadium van de ziekte gebruikt worden.
Het kan soms acht weken duren voordat we een definitieve uitslag van een Borrelia-kweek kunnen geven.
Als er een typisch Erythema Migrans (EM) wordt geconstateerd, is er vrijwel zeker sprake van lymeziekte. De helft van de patiënten met een rode vlek of kring heeft geen tekenbeet opgemerkt. Sommige studies geven aan dat de atypische vormen van Erythema Migrans vaker voorkomen dan de hierboven beschreven typische vorm.
Soms kunnen gewrichtsklachten, huidklachten, zenuwklachten of hartklachten ontstaan. Dat kan gebeuren als de vroege klachten van de ziekte van Lyme niet behandeld zijn met antibiotica. Maar deze klachten zijn soms ook een eerste uiting van de ziekte.
Waarschijnlijk kan een infectie dus ook optreden zonder de zo karakteristieke huidafwijking. Daardoor kan het voorkomen dat een arts bij zulke ziekteverschijnselen niet direct aan de ziekte van Lyme denkt. Bij de meerderheid gaan ook deze klachten vanzelf over en houdt men er geen restverschijnselen aan over.
Wanneer de diagnose Lyme-Borreliose gesteld is, zou er behandeld moeten worden zolang de symptomen blijven voortduren. Wanneer er sprake is van terugkeer van symptomen na behandeling, moet weer met antibiotica behandeld worden.
immunoblot. – Positieve antistoffen: bewijs van blootstelling, niet van (actieve) ziekte of (persisterende) aanwezigheid bacteriën. – Late fase van ziekte van Lyme = Borrelia IgG positief.
Als de bacterie wel in uw lichaam komt, kunt u de ziekte van Lyme krijgen. De meeste mensen worden niet ziek na een tekenbeet. De kans dat je de ziekte van Lyme krijgt na een tekenbeet wordt geschat op 2% (2 op de 100 tekenbeten).
Slechts bij een klein deel van de mensen leidt een tekenbeet tot de ziekte van Lyme. Bij veel patiënten geneest de ziekte volledig door een antibioticakuur van tien dagen tot vier weken.
Deskundigen van ILADS adviseren om in een gespecialiseerd lab te testen en naast een ELISA-test ook altijd een Western/Immunoblot-test te doen. Het komt voor dat patiënten met een negatieve ELISA-test, wel een positieve Western/Immunoblot-test hebben.
Een rode ring/vlek (EM)
Kenmerkend voor acute ziekte van Lyme is een uitbreidende rode vlek of ring op de huid. Deze huiduitslag wordt een Erythema Migrans (EM) genoemd en komt bij het merendeel van de mensen met de ziekte van Lyme voor. Het EM kan gepaard gaan met griep-achtige verschijnselen.
Acrodermatitis chronica atrophicans is een huidaandoening die wordt gerekend tot de late fase van de ziekte van Lyme en die meestal voorkomt op de ledematen, vooral de benen. De huid wordt dan rood tot paars, is in het begin vaak iets verdikt, en voelt warm aan.
In alle stadia van de ziekte van Lyme krijg je een behandeling met antibiotica van tien dagen tot vier weken. Een antibioticum is een medicijn dat helpt tegen een infectie met een bacterie. Meestal helpen deze medicijnen goed, maar het kan soms lang duren voordat je merkt dat de medicijnen je klachten verminderen.
Na het vaststellen van de ziekte van Lyme wordt er in de meestal gekozen voor een behandeling met de antibiotica doxycycline, tweemaal daags 100 mg voor een duur van tien dagen.
Antistoffen worden in het algemeen binnen enkele dagen tot 2 weken na het moment van infectie aantoonbaar. Er zijn verschillende soorten antistoffen, de belangrijkste zijn IgM, IgG en IgA. Normaal gesproken wordt IgM als eerst gemaakt door het lichaam. IgG blijft het langst detecteerbaar.
Een positieve DNA test is wel zeer suggestief voor de ziekte van Lyme. Bij aanwezigheid van IgM -antistoffen tegen Borrelia is er sprake van een recente infectie. De aanwezigheid van alleen IgG antistoffen past bij een niet-recente infectie.
Meestal geneest lymeziekte helemaal door een kuur met antibiotica. Het kan iets langer duren voordat uw klachten daarna weg zijn. Sommige patiënten met lymeziekte krijgen na behandeling met antibiotica chronische klachten (zoals vermoeidheid, concentratieproblemen, pijn in de gewrichten, spieren en pezen).
Je kunt een tekenbeet herkennen aan een minuscuul zwart puntje, dat op je huid ligt. Vaak ontstaat daar binnen drie dagen een rood vlekje omheen. Dit vlekje verdwijnt na een week weer.
De ziekte van Lyme kan een ernstig invaliderende ziekte zijn, die vaak gepaard gaat met ernstige klachten en grote vermoeidheid (uitputting). Patiënten die hiermee te maken hebben, kunnen meestal geen normaal leven meer leiden. Werken en naar school gaan kan voor hen een groot probleem of zelfs onmogelijk zijn.
Met de termen 'chronische ziekte van Lyme' of 'Post Lyme Syndroom' verwijzen sommige experten in dit domein naar patiënten met aanhoudende klachten toe te schrijven aan de ziekte van Lyme: musculoskeletale pijn, neurocognitieve stoornissen, vermoeidheid of een combinatie van deze symptomen (1).
Hartklachten door Lyme-carditis
Er kunnen onder andere een vergroot hart, verstoorde werking van de hartkamers (ventrikeldysfunctie) en ernstig hartfalen ontstaan, waardoor het hart minder goed pompt. Ook is chronisch hartfalen en gedilateerde cardiomyopathie in verband gebracht met de ziekte van Lyme.
De ILADS adviseert om na iedere tekenbeet direct 20 dagen antibiotica te gebruiken om verschillende tekenbeetziekten te voorkomen. Terwijl het CBO spreekt over een eenmalige dosis binnen 72 uur, bij een teek die langer dan 24 uur in de huid zat.
Erythema migrans
Deze huidafwijking verdwijnt meestal spontaan na 1 tot 4 maanden.