Niet alleen het dierenleed is groot, maar kweekvis bevat veel antibiotica en pesticiden die erg slecht zijn voor onze gezondheid. In de schappen van de supermarkt zijn vele soorten vis verkrijgbaar, ook exotische soorten zoals de pangasius en de tilapia.
Kweekzalmen zijn – net als vleeskippen – doorgefokt op snelle groei, waardoor ze veel sneller groeien dan hun wilde soortgenoten. Dit leidt onder andere tot hartproblemen, misvormingen van de wervelkolom en hogere stressgevoeligheid. Zalmen met misvormingen hebben vaak hun hele leven ernstige last hiervan.
Roofvissen zoals zwaardvis, marlijn, snoekbaars, tonijn en haai zijn ook minder veilig. Dat komt doordat roofvissen aan het eind van de voedselketen zitten en andere dioxine houdende vissen eten. Deze vissen bevat vooral veel methylkwik. Tonijn bijvoorbeeld kunt u beter niet meer dan één keer per maand eten.
Voor een gezond voedingspatroon is het advies om 1x per week vis te eten, of schaal- en schelpdieren. Kies bij voorkeur vette vis, zoals makreel, haring, sardines of zalm. Daarin zit het meeste omega-3: een gezond visvetzuur. Een portie van 100 gram bevat ongeveer 7 keer de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
Goede keuzes zijn bijvoorbeeld zalm, garnalen, ansjovis, krab, forel en haring. Deze bevatten weinig zware metalen. Eet vis zoals tonijn, zwaardvis en haai maximaal 1 keer per week anders krijg je snel te veel kwik binnen en dat is schadelijk voor je gezondheid.
De Gezondheidsraad adviseert volwassenen om per dag 450 milligram omega-3-vetzuren uit vis (visvetzuren) binnen te krijgen. Dit kun je doen door per week twee porties vis te eten, waarvan ten minste een keer vette vis.
Gemiddeld staat er 1 keer per 2 weken vis op het menu. De Hartstichting adviseert om 1 keer per week vis te eten, bij voorkeur vette vis. Uit onderzoek blijkt namelijk dat het eten van een portie vis per week je kans op hart- en vaatziekten verlaagt.
Vis eten is gezonder dan vlees, doordat je bij het eten van vis een hoog gehalte aan onverzadigde vetzuren zoals omega 3 binnenkrijgt. Vlees daarentegen bevat alleen verzadigd vet, wat onder andere een stijging kan geven van het LDL-cholesterol. Daarnaast is rood vlees moeilijker te verteren voor de darmen.
De blauwvintonijn is de duurste vis ter wereld
Dat is niet zozeer vanwege de smaak, maar vooral omdat deze vis zo schaars is. Op een veiling werd voor 300 kilo van deze tonijn ooit 736.000 dollar betaald. Deze vis is populair als ingrediënt voor de sushi.
Toch mogen we de zalm tot winnaar kronen, met name omdat tonijn een stuk meer kwik bevat dan zalm. Dat komt omdat tonijn grote hoeveelheden plankton eet, dat kwik bevat. Diëtist Maggie Michalczyk benadrukt dat voor de meeste mensen het risico van kwik door het eten van vis en schaaldieren geen gezondheidsrisico vormt.
Paling is met name gezond door de omega-3 vetzuren die het bevat. Omega-3 vetzuren zijn essentiële vetzuren in de bescherming tegen hart- en vaatziekten. Vette vis (bijvoorbeeld paling) bevat meer omega-3 vetzuren dan andere vissoorten (zoals tonijn en kabeljauw) en is om die reden gezonder dan magere vis.
Lage kwikgehaltes (minder dan 50 microgram per kilogram) werden aangetroffen in haring, zalm, forel en inktvis. Hogere kwikgehaltes zaten in brasem, kreeft, makreel, snoek en tonijn. De kwik-kampioen was zwaardvis, met 1.212 microgram kwik per kilogram.
Kweekvissen in Nederland
Nederland kweekt paling, meerval, claresse, forel, tilapia, snoekbaars, tarbot, garnaal, steur en yellowtail kingfish. De vissen leven in gesloten systemen. Dit zijn enorme tanks met een enorm aantal vissen. Er is nauwelijks ruimte om te zwemmen.
Pangasius heeft de reputatie een ongezonde vis te zijn die veel zware metalen, bacteriën en antibioticaresten bevat. In 2012 controleerden wij de pangasius in de Belgische winkels onder meer op de aanwezigheid van zware metalen, pesticidenresiduen en sporen van antibiotica, en stelden weinig problemen vast.
Er kleven effectief enkele risico's aan het eten van vis in het algemeen en zalm in het bijzonder. Zo is vis een belangrijke bron van kwik, dioxines en PCB's. Door milieuverontreiniging kunnen er schadelijke stoffen voorkomen in vis. Het gaat vooral om zware metalen (kwik), dioxines, PCB's en pesticiden.
Qua voedingswaarde is pangasius minder vetrijk dan kabeljauw. Een filet van 100 gram is goed voor ongeveer 76 kcal en 0,7 gram verzadigde vetten. Pangasius is een omstreden vis omdat het veel schadelijke stoffen en antibiotica zou bevatten. Maar de kwekers passen de veiligheidsnormen de laatste jaren strikter toe.
Koolvis. In veel opzichten lijkt koolvis op kabeljauw. Het is een voordelig visje dat je kan bakken, grillen en stomen. Het heeft een vrij neutrale smaak, waardoor hij in veel gerechten gebruikt kan worden.
Maar welke vissen kan je dan nog wel met een gerust hart eten? Wel, met schelvis, heek, tong, Alaska pollak, kabeljauw, koolvis en pladijs zit je goed. En ook mosselen, garnalen, kreeft en sint-jacobsschelpen zijn een goede keuze.
Naast Omega-3 vind je in vette vis onder andere vitamine D. Je lichaam heeft deze voedingsstof nodig om je botten en tanden sterk te houden. Het is goed voor je weerstand en de werking van je spieren.
Gifstoffen in vis
Vooral vette wilde vis bevat veel meer gifstoffen zoals pcb's, dioxines, dioxineachtige pcb's, zware metalen zoals kwik, en brandvertragers, die je maar beter niet binnen kunt krijgen. Dit zijn allemaal zeer carcinogene stoffen, die zelfs in de kleinste hoeveelheden kanker kunnen veroorzaken.
Zowel verse als ingeblikte vis heeft gezondheidsvoordelen. De voedingswaarde is vrijwel gelijk. Dat komt doordat vis in blik zo snel verwerkt wordt. Al binnen 24 uur wordt de vangst ingeblikt, zodat de voedingswaarde intact blijft.
Vette en magere vissoorten
Die bevatten maar weinig vet en daardoor ook weinig gezonde visvetzuren. Juist die gezonde vetzuren verlagen de kans op hart- en vaatziekten. Vanwege die vetzuren heeft vette vis zoals zalm, makreel, haring of sardines de voorkeur.
Naast groente eten is vis nuttigen erg belangrijk bij het afvallen. Eet daarom zeker 3 keer in de week vette vis zoals haring, makreel, tonijn of zalm. Deze vissoorten hebben de goede vetsoorten en die zorgen ervoor dat je lijf gezond blijft en je bloedvaten schoon.
DHA en EPA: Vette vis (makreel, zalm, sardientjes, ansjovis en haring) bevat 2,5-5 gram omega 3 per 100 gram, waarvan haring de kroon spant.