Het woord plattekaas heeft als betekenis 'ongerijpte witte kaas die ontstaat door stremming van melk zonder dat er nog een andere bewerking op wordt toegepast'. Plattekaas is standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied is kwark.
Sterker nog, kwark is eigenlijk een verse kaas. Toch zijn er een aantal belangrijke verschillen in het productieproces die het onderscheid tussen kwark en kaas bepalen. Kwark is melk die is aangezuurd met melkzuurbacteriën. Daarna wordt er een stremsel toegevoegd om de melk te laten indikken.
In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt is kwark officieel geen 'dikke' yoghurt. Kwark is eigenlijk een soort kaas. Van origine werd er naast melkzuurbacteriën, stremsel aan het product toegevoegd.
Kwark is oorspronkelijk een soort zeer verse kaas. In België wordt hetzelfde product plattekaas genoemd. In het Frans worden de termen "verse kaas" of "witte kaas" (fromage frais/fromage blanc) gebruikt, in Wallonië spreekt men van maqueye, soms verfranst tot maquée.
Kwark is een voorloper van kaas, een verse kaas. De Franse benaming van kwark laat dit duidelijk zien. Zij verwijzen naar kwark als 'fromage frais'. In klassieke kwark wordt namelijk naast melkzuurbacteriën ook stremsel toegevoegd.
Yoghurt bevat meer calcium, maar kwark weer meer vitamine B12 en meer kalium. Maar dit maakt de één niet gezonder dan de ander. Kwark is dus niet per se gezonder dan yoghurt. Zorg altijd voor variatie in je voedingspatroon, ook bij de keuze voor kwark of yoghurt, om van de voordelen van beide producten te profiteren.
Gefermenteerde producten bevatten goede bacteriën die een gezonde darmflora stimuleren. Dit zijn onder andere zuurkool, augurken, (soja)yoghurt/-kwark en tempeh.
Plattekaas is standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied is kwark. Minder gebruikelijke synoniemen zijn hüttenkäse en wrongel.
Skyr is geen yoghurt
Skyr is een soort verse plattekaas. Skyr wordt volgens een typisch Ijslands procédé gemaakt: aan magere melk worden zuursel (melkzuurbacteriën) en stremsel (enzymen) toegevoegd.
De kleine cijfertjes
In '48+'-kaas is het vetgehalte van de droge stof 48%. Kort gezegd: hoe hoger het getal, hoe vetter de kaas. Een brie 60+ bevat 33 gram vet per 100 gram, terwijl een brie 50+ zo'n 25 gram vet bevat. Magere kazen (met 10+, 20+ en 30+) bevatten beduidend minder vet.
Neem het gewoon als jij er trek in hebt. Zuivelproducten als kwark en yoghurt zijn een belangrijk onderdeel van een gezond voedingspatroon. Voor melkproducten is de gemiddelde aanbevolen hoeveelheid 2 à 3 porties (300 tot 450 ml) per persoon per dag.
Waarom is kwark een gezond ontbijt? Magere kwark zonder al te veel suikers, dus voornamelijk de naturel variant, is een gezond ontbijt. Kwark bevat veel eiwitten wat goed is voor de spieren en herstel ervan. Maar het bevat ook calcium en vitamine K2.
Qua mondgevoel lijkt skyr het meest op een romige Griekse yoghurt, maar qua voedingswaarde het meest op magere kwark. Het heeft wel de voordelen van magere kwark, zoals veel eiwitten en weinig calorieën, maar niet het nadeel van het wat stroeve mondgevoel dat magere kwark kenmerkt.
Dieetschema. Zoals de naam als zegt, tijdens het kwarkdieet eet je voornamelijk kwark. Dit moet dan magere kwark zijn, om het aantal calorieën te minimaliseren. Elke dag mag er 400 gram kwark gegeten worden.
Net als kaas. Dat is het grootste verschil met yoghurt, dat is namelijk niet gestremd. Stremmen is het samenklonteren van melk. De vaste stoffen in de melk scheiden zich dan van het vocht (wei).
Vergeleken met melk en yoghurt scoort kwark ook beter qua vitamines, en dan met name in vitamine B2 en B12. Een schaaltje kwark levert je zo'n 40 procent van wat je dagelijks aan vitamine B2 nodig hebt en voor vitamine B12 is dit zelfs 50 procent van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid.
Wat is de aanbevolen hoeveelheid melk en melkproducten per dag? De Hoge Gezondheidsraad raadt volwassenen een inname aan tussen 250 en 500 ml melk en melkproducten (bv. yoghurt, karnemelk en kaas) per dag; 250 ml melkequivalenten komt overeen met zo'n 250 g yoghurt, 100 g plattekaas of 30 tot 40 g harde kaas.
Magere kwark bevat slechts 0,5 gram vet per 100 gram, waar dat dat bij de volvette variant maar liefst 8 gram is! Wat verder opvalt is dat niet alleen het vetgehalte, maar ook het eiwitgehalte verschilt. Magere kwark levert meer eiwit, maar beduidend minder calorieën. Dit is dus gunstig als je op je gewicht let.
Daarnaast bevat het aardig wat vitaminen. Zeker als je behoefte hebt aan meer eiwitten ( topsporters bijvoorbeeld) is skyr beter dan bijvoorbeeld kwark of Griekse yoghurt. Het is ook fijn, dat het niet rijk is aan vetten.
Zo krijgt halfvolle plattekaas dan een vetgehalte tussen 20 en 35 %, volle plattekaas een vetgehalte van meer dan 35 % en roomkaas een vetgehalte van ten minste 45 %. Weten: Plattekaas is niet lang houdbaar.
Plattekaas is rijk aan eiwitten en een bron van calcium en vitamine B12. Het bevat minder vet en zout dan de meeste harde kazen. Geef de voorkeur aan plattekaas zonder toegevoegde suiker. Breng het liever zelf verder op smaak met bijvoorbeeld vers fruit.
Het ontbijt is meestal een broodmaaltijd met zoet en hartig beleg, melkproducten zoals kaas en ontbijtgranen. Als lunch gaan Belgen vaak voor de traditionele boterhammen met hartig beleg zoals kaas of hesp, samen met soep. 's Avonds eten de meeste Belgische gezinnen een warme maaltijd.
Dit is zeker niet iets om bang voor te zijn; ook dit heeft je lichaam nodig, maar wees je wel bewust van de aanwezige hoeveelheden. Pas tot slot op dat je niet té veel kwark naar binnen snoept – hoe gezond het ook is. Je zult snel genoeg merken wanneer jouw darmen er genoeg van hebben gehad.
Waar worden darmen echt blij van? Vezels! Uit onderzoek blijkt dat slechts 10 procent van de Nederlanders dagelijks genoeg vezels binnenkrijgt. Toch zijn zowel de onoplosbare als de oplosbare vezels essentieel voor gezonde darmflora.
Hoewel magere en volle kwark dus allebei gezond kunnen zijn, zijn er wel verschillen. De volle versie is alleen aan te raden als je niet op je calorieën hoeft te letten. Ook kun je het beter niet gebruiken in een dieet dat al rijk is aan verzadigde vetten. Magere kwark is in die gevallen een goede keuze.