Alle delen van de plant zijn giftig voor mensen en de meeste zoogdieren. In de bloemen komt twee keer zoveel gif voor als in de bladeren. Bij het eten van de plant wordt de lever aangetast. Voor vergiftiging door jacobskruiskruid is geen geneesmiddel.
Is jakobskruiskruid echt giftig? Ja, de plant is zeker giftig. De stoffen die de giftigheid veroorzaken zijn pyrrolizidine alkaloïden. Het gif grijpt vooral aan op de lever, maar ook in mindere mate op de nieren en longen.
Zowel de bladeren als de bloemen zijn giftig en het gif wordt permanent in de lever opgeslagen en veroorzaakt daar ernstige schade. De dodelijke hoeveelheid is ongeveer 3 tot 7% van het lichaamsgewicht.
Chemisch bestrijden van Jacobskruiskruid is mogelijk. Hiervoor wordt vaak 2.4 D of MCPA gebruikt, maar zo'n middel slaat niet aan bij een grote plant. Glysofaat, de werkzame stof van Round-up, is ook effectief tegen Jacobskruiskruid.
De giftigheid van jakobskruiskruid wordt veroorzaakt door pyrrolizidine alkaloïden (PA's) die in alle kruiskruiden voorkomt. Dit stofje zit in de hele plant, maar er wordt gesuggereerd dat in de bloemen en stelen de meeste gifstoffen aanwezig zijn. Zelfs de zaden zijn giftig.
Op internet meldt het zogenoemde kruiskruidforum dat de plant een bedreiging vormt voor paarden, pony's, koeien, ezels, knaagdieren, schapen, geiten en pluimvee. Schaapherder Hans Abbink uit Eibergen laat zijn schapen en geiten echter met een gerust hart hooi eten dat ook Jacobskruiskruid bevat.
Jacobskruiskruid is 30-90 cm hoog en heeft gele bloemetjes. De stengel is alleen boven het midden vertakt en is meestal rood/paars maar soms ook groen. Aan de bovenkant is de stengel donkergroen en glad, de onderkant van de stengel heeft viltachtige haartjes.
Jacobskruiskruid en Sint-Janskruid hebben beiden een straal van gele bloempjes, Boerenwormkruid lijkt op Jacobskruiskruid maar heeft geen stralenkrans maar bolvormige bloemen.
Op dit moment wordt klein kruiskruid beschouwd als een giftige plant. In 'Gevaarlijke planten' van Fred De Vries staat: 'De hele plant is dodelijk giftig, zowel voor mens als dier. ' De oorzaak zijn pyrrolizidine alkaloïden (o.a. senecionine) die het weefsel van de lever aantasten.
Hoewel Jakobskruiskruid een serieus probleem voor paardenhouders kan zijn, is dit Kruiskruid veel meer dan een ongewenste plant. Jakobskruiskruid is namelijk een belangrijke bron van nectar en stuifmeel. Zo'n 150 insectensoorten maken er gebruik van, waaronder veel bijen, zweefvliegen en vlinders.
Vezelvlas (kortademig, opgewonden, stuiptrekkingen) Vast lupine (stuiptrekkingen) Jacobskruiskruid (aantasting van de lever) Gelderse roos (spijsverteringsproblemen)
Een van de meest opvallende overdag actieve nachtvlinders is wel sint-jacobsvlinder en deze komt inmiddels overal in Nederland voor. Dat is vooral iets van de laatste tientallen jaren, want vroeger was het toch voornamelijk een duinvlinder. Nog steeds is de soort in de duinen het meest talrijk.
Naast rauwe kip, voedsel dat op de grond gevallen is en andere dingen die je achter uit het keuken kastje vist, kunnen deze voedingsmiddelen meer dan alleen wat buikkrampen veroorzaken. Niet de vruchten zelf maar de pitten van kersen, abrikozen nectarines en perziken bevatten veel van de giftige stof cyanide.
De lethale dosis Jacobskruiskruid is voor paarden en runderen 5 – 20% gedroogd kruid op basis van lichaamsgewicht. Bij kippen is een hoeveelheid van 5% van het lichaamsgewicht dodelijk. Schapen en geiten kunnen de gifstoffen uit Jakobskruiskruid beter verdragen, de lethale dosis ligt veel hoger.
Viltig kruiskruid staat op de Nederlandse Rode Lijst van 2012 als algemeen voorkomend, maar matig afgenomen. Net zoals alle andere in Nederland voorkomende kruiskruiden bevatten alle delen van de plant giftige pyrrolizidine-alkaloïden.
Klein kruiskruid is een zeer vaak voorkomend onkruid.
Zevenblad groeit op heel wat plekken. Je vindt de plant in beschaduwde wegbermen, heggen, tuinen, sloten akkerranden, … op vochtige voedselrijke grond.
Zolang de plant groeit en bloeit is er voor paarden, koeien, geiten en schapen weinig risico. Klein Kruiskruid smaakt bitter en wordt normaal gesproken niet gegeten.
Alle delen van de plant zijn giftig voor de mens en de meeste zoogdieren. Bij het eten van de plant wordt het gif opgeslagen in de lever en tast dus uiteindelijk de lever aan. De bloemen zijn twee maal zo giftig als de bladeren.
De plant is giftig. Hoge doses veroorzaken duizeligheid, krampen, buikpijn en kunnen dodelijk zijn. Omdat de olie die uit de plant kan worden gewonnen in principe giftig is, is het in de Verenigde Staten zelfs verboden om Boerenwormkruid te verkopen.
Van Boerenwormkruid wordt voornamelijk het blad en de bloemtoppen gebruikt. Het is een goed winterharde vaste plant. Tanacetum Vulgare staat liefst op een droge, wat verdichte grond. Pas op: Dit kruid is NIET eetbaar!
Sint-Janskruid
Bij vergiftiging kan zonnebrand worden waargenomen. Dit wordt veroorzaakt doordat de gifstof (hypericine) zich opstapelt in de huid en deze zeer gevoelig maakt voor zonnebrand (fotosensibilisatie). Voor paarden is 2 kg vers blad voldoende om symptomen te veroorzaken.
Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare) is licht giftig, gedroogd niet meer. Dit kruid heeft een geneeskrachtige werking in zeer lage dosering. Zo nu en dan een hapje kan geen kwaad. Let wel op bij drachtige merries: boerenwormkruid kan abortus veroorzaken.
Er komen veel verschillende planten voor die giftig zijn voor paarden. Beruchte giftige planten zijn jacobskruiskruid, taxus, buxus, hulst, heermoes, adelaarsvaren, waterscheerling en klaver. Ook de minder bekende acacia en esdoorn kunnen voor grote problemen zorgen.