☞ Incontinentie voor urine is geen terechte indicatie voor een verblijfskatheter. Bij incontinentie voor urine is het gebruik van incontinentiemateriaal als eerste aangewezen.
Langdurige katheterisatie kan leiden tot bacteriëmie, vorming van blaas- en nierstenen, fistel- of strictuurvorming, incontinentie en zelfs tot blaaskanker. Het niet plaatsen van een katheter bij incontinentie leidt soms tot extra kosten.
De katheter is nodig als de urine niet goed uit de blaas wordt afgevoerd. De meest voorkomende reden om een katheter in te brengen is incontinentie, bijvoorbeeld door een vergrote prostaat of verzakking van de blaas, waarbij de plasbuis wordt dichtgedrukt.
Een verblijfskatheter is nodig als u om wat voor reden dan ook uw blaas niet goed meer kunt leegplassen. Plast u de blaas niet goed leeg? Dan blijft er urine in achter. Dit heet urineretentie.
Een contra indicatie voor het katheteriseren via de urinebuis (urethra) bij de vrouw is (verdenking van) letsel aan de urinebuis). Vooral bij aandoeningen van de urinebuis- bijvoorbeeld tumorgroei of stricturen (vernauwingen) – kan het inbrengen van een urethrale blaaskatheter voor problemen zorgen.
Bij sommige aandoeningen kan het gebruik van geneesmiddelen de situatie verergeren. Deze geneesmiddelen mogen dan juist NIET worden toegepast bij deze patiënten. Dit heet een "contra-indicatie". Bekende contra-indicaties zijn: suikerziekte, hoge bloeddruk en asthma.
Bij mensen die hun blaas niet goed kunnen leegplassen (urineretentie). Bij mensen die ongewild urine verliezen (incontinentie). Voor een operatie, bijvoorbeeld aan de plasbuis (urethraplastiek). Een suprapubische katheter heeft speciale verzorging nodig.
Het inbrengen van blaaskatheters is een veel uitgevoerde handeling in de gezondheidszorg. Dit mag alleen door een arts, verpleegkundige of verzorgende gedaan worden die daarvoor bevoegd en bekwaam is: het katheteriseren van de blaas bij mannen is namelijk een voorbehouden handeling.
Alternatieven voor een urethra-verblijfskatheter zijn incontinentiemateriaal, de condoomkatheter en intermitterende katheterisatie.
U krijgt een blaaskatheter om uw urine te laten weglopen. Meestal doen we dit omdat u niet goed meer kunt plassen of ongewenst urineverlies heeft. Een katheter is een soepel, hol slangetje. De katheter blijft zitten doordat er een ballonnetje wordt opgeblazen in de blaas.
Een verblijfskatheter kan nodig zijn als: je jouw blaas steeds niet goed leeg krijgt (ook niet met behulp van medicijnen) je plotseling niet meer kan plassen en er meer dan 500 ml urine (een halve liter) in de blaas achterblijft na het plassen.
Een katheter wordt gebruikt om urine uit de blaas af te voeren. De meest voorkomende reden om een katheter te plaatsen is retentie of incontinentie. Bij retentie kunt u uw blaas niet meer op de normale manier legen.
Wat u als oudere zelf tegen incontinentie kunt doen
Uw huisarts kan nagaan of uw klachten met kleine aanpassingen (zoals bijvoorbeeld een speciaal dieet) kunnen worden verminderd of verholpen. Ook kan uw arts besluiten om u door te verwijzen naar een specialist.
Incontinentie is een aandoening waarbij u uw urine (plas) en/of ontlasting (poep) niet kunt ophouden. Dit leidt tot ongewild verlies van urine en/of ontlasting.U kunt de sluitspieren van uw blaas en/of darmen niet meer (volledig) controleren/beheersen.
Veel ziekenhuispatiënten krijgen tijdens hun opname een urinekatheter. Deze wordt echter vaak geplaatst zonder dat daar een goede indicatie voor is. De belangrijkste complicatie van urinekatheters is het ontstaan van een urineweginfectie (UWI), wat tevens een van de meest voorkomende ziekenhuisinfecties is.
Een risicovolle handeling kan een voorbehouden handeling zijn, maar dat hoeft niet. Het toedienen van medicatie en het verwijderen van hechtingen zijn geen voorbehouden handelingen, maar wel risicovolle handelingen. Zorginstellingen kunnen zelf bepalen welke handelingen als risicovol worden gezien.
Het nadeel van een verblijfskatheter is dat er na verloop van tijd altijd een besmetting met bacteriën optreedt. Daarom is het herhaald inbrengen (sondage) beter, en wordt een verblijfskatheter enkel geplaatst als er een duidelijke medische reden voor is. Als men geen katheter kan plaatsen, bijv.
Mannen en vrouwen met een katheter kunnen seks hebben. Bij een suprapubische katheter geeft dit geen problemen.
Een verblijfskatheter kan maximaal 10 tot 12 weken blijven zitten, afhankelijk van het materiaal.
Er zijn twee soorten: een urethrale verblijfskatheter is een katheter die via de plasbuis in de blaas wordt ingebracht, terwijl een suprapubische verblijfskatheter via de maag rechtstreeks in de blaas wordt ingebracht.
Symptomen bij urineretentie
Buikpijn, • Pijnlijke zwelling in de onderbuik, • Niet of druppelsgewijs plassen, • Ongewild urineverlies, • Slappe urinestraal, • Vaak kleine beetjes plassen, • Snel een terugkerende aandrang om te plassen.
Door het vervangen of verwijderen van de katheter voor aanvang van de therapie is het mogelijk een urinemonster te nemen dat een betere weergave geeft van de verwekkers van de urineweginfectie, de uropathogenen (Raz, 2000).