In de weerberichten en weerrapporten wordt gesproken van storm wanneer windkracht 9 op de windschaal van Beaufort wordt bereikt. Een zware storm bereikt windkracht 10 en een en zeer zware storm windkracht 11. Windkracht 12 staat voor een orkaan. Een echte orkaan komt in ons land zelden voor en dat is maar goed ook.
Afgelopen seizoen raasden in vier dagen tijd drie stormen over ons land: Dudley, Eunice en Franklin. Storm Eunice staat in de top 3 zwaarste stormen in ruim vijftig jaar. In een deel van het land waarschuwden we 18 februari 2022 met een code rood. De eerste storm van het seizoen was Corrie.
Geen orkanen dus in Nederland, maar soms bereiken wel restanten van orkaan X ons land. Dit levert dan slechts een stormachtig weerbeeld op. Het gebeurt namelijk wel dat orkanen die naar het noorden afbuigen en met een westelijke bovenstroming mee worden gevoerd naar West-Europa.
Op KNMI-weerstation Cabauw, bij Lopik, werd een windsnelheid van 145 kilometer per uur gemeten. Niet eerder werd in ons land zo ver landinwaarts zo'n zware windstoot gemeten. Bij de storm begin 1990, de zwaarste ooit in Nederland, werd uiteindelijk zelfs orkaankracht 12 gehaald, iets dat in ons land zelden gebeurt.
De tabel van zwaarste stormen, die we in Nederland in de laatste 52 jaar hebben gehad, wordt op die manier aangevoerd door de storm van 25 januari 1990, gevolgd door de stormen van 3 januari 1976, 26 februari 1990, 13 november 1972, 18 januari 2007 en 27 oktober 2002.
Orkaankracht 12
Het ontwricht de samenleving en is zeker boven land ronduit verwoestend. De meeste schade hangt echter samen met de windstoten die zich bij een storm voordoen. De windsnelheid ligt in korte windvlagen in het algemeen enkele tientallen kilometers per uur hoger dan de gemiddelden.
Tornado's komen vooral in het centrale deel van Verenigde Staten voor, gemiddeld zo'n duizend per jaar. In Nederland bereikt een windhoos zelden de kracht van een Amerikaanse tornado. In de twintigste eeuw gebeurde dat slechts enkele malen.
"Dat is eigenlijk heel simpel", vertelt Nicolien Kroon van Buienradar. "Warmte en vocht is de voeding voor een orkaan. Het zeewater moet daarom een minimale temperatuur van 27 graden hebben, wil een orkaan zich kunnen voeden", legt Kroon uit. "In Nederland hebben wij dat nooit.
Op 6 februari viel in een groot deel van het land tussen 20 en 50 millimeter. Vlissingen noteerde een uurgemiddelde van windkracht 9 en daarmee was de tweede officiële storm van 2022 een feit en de eerste van februari.
Tijdens de zwaarste storm van de 20e eeuw, op 7 september 1944, zijn in Vlissingen windstoten voorgekomen van naar schatting 175 km/h. Op 5 november 1948 trok een windhoos toevallig precies over de windmeter op Vlieland: resultaat was een windstoot van 202 km/h, de hevigste windstoot ooit in Nederland gemeten.
De hardste windvlaag ooit gemeten is er nu eentje van een verbazingwekkende 407 kilometer per uur. De windvlaag van 407 kilometer per uur werd in 1996 gemeten op het Australische Barrow Island tijdens de cycloon Olivia.
De storm van 25 januari 1990 wordt nog altijd beschouwd als een van de ergste in zeker honderd jaar. De avond voor de storm had het KNMI al gewaarschuwd voor windkracht 10, maar de dramatische weerberichten konden een ramp niet voorkomen. Zeventien mensen verloren het leven.
De laatste keer dat we een tornado in ons land zagen is slechts een maand geleden. Op 20 mei 2022 trok een windhoos over het Limburgse Beek, nabij Maastricht.
De laatste storm van betekenis die we in Nederland hadden, was Ciara die op zondag 9 februari 2020 over het land trok. Ook toen werd flink wat schade aangericht en was er in de loop van de dag flink wat overlast door de harde wind.
Tussen 11 en 12 uur werd in Vlissingen een gemiddelde windsnelheid van 9 Beaufort gemeten. Daarmee is de tweede officiële storm van 2022 een feit. In IJmuiden werd een windstoot gemeten van 104 km/u. Begin deze week hadden we te maken met de eerste officiële storm van dit jaar, die toen de naam 'Corrie' kreeg.
April 2022 was een zeer zonnige maand. De zon scheen gemiddeld over het land 233 uur tegen 196 uur normaal. Verder was de maand te koud met een gemiddelde temperatuur van 9,3 graden tegen 9,9 graden normaal en de maand was gemiddeld iets te nat. Gemiddeld viel 51 mm tegen 41 normaal.
De door hogedrukgebieden gedomineerde maand was naast recordzonnig ook extreem droog en tevens vrij zacht, met een gemiddelde temperatuur van 7,3°C tegen 6,5°C normaal.
Storm Eunice staat in de top 3 zwaarste stormen in ruim vijftig jaar. In de kustprovincies waarschuwden we vrijdag 18 februari met code rood voor zeer zware windstoten, in de rest van het land stond code oranje uit (m.u.v. Limburg, daar gold code geel).
Tweederde hiervan groeit uit tot orkanen. Het orkaanseizoen boven de Noord-Atlantische Oceaan en het Caribische gebied duurt officieel van juni tot en met november, met een scherpe piek in augustus en september.
Verlaat de route die de orkaan volgt, als dat mogelijk is. Orkaanwaarschuwingen worden meestal 24 uur van tevoren gegeven als ze verwacht worden. Blijf weg van de kust en van rivierbanken. Bescherm ramen en zorg voor een veilige plek voor voorwerpen die buiten staan en weggeblazen kunnen worden.
De levensduur bedraagt gewoonlijk 5-10 dagen, maar is soms veel langer. In 2002 had Kyle een levensduur van 22 dagen; Ginger hield het in 1971 28 dagen vol. De meeste tropische orkanen komen tot ontwikkeling in een gebied tussen 5 en 20 graden noorder- of zuiderbreedte.
Ga de caravan uit als er een tornado of een flinke windhoos er aan komt: beter is om te schuilen in een huis. Als er geen onderdak in de buurt is, ga dan in de greppel of in een sloot liggen en bescherm je hoofd met je armen.
De zeer onrustige weerssituatie die op vrijdag 20 mei in het midden van Limburg in een strook van Beek naar Schinnen tot een F1-tornado leidde, heeft in Duitsland nog 7 andere tornado's veroorzaakt, waarvan 3 F2-tornado's.