Het eerste basisprincipe van de toxicologie is dat vrijwel iedere stof, die in overmaat aanwezig is, schadelijk (en dus niet giftig!)kan zijn. Dosis sola facit venenum (alleen de hoeveelheid maakt het vergif) zei Paracelsus al in de 16e eeuw.
In de meeste gevallen heb je die ook ingeademd. De stoffen, dampen of gassen irriteren je luchtwegen en kunnen zelfs giftig zijn. Vaak gaat het om chemische stoffen, dampen of gassen. Denk aan zuren (zoals (per)azijnzuur, ammonia, stikstofoxiden, formaline en oplosmiddelen) zwaveldioxide, brandstofgassen of chloorgas.
Gevaarlijke stoffen kunnen op de volgende manieren uw lichaam binnendringen: inname (door de mond), absorptie (via de huid of ogen) en inademing (via de longen). De meest voorkomende manier van blootstelling aan stoffen die gezondheidsrisico's met zich meebrengen is inademing.
Bij inademing kunnen de luchtwegen ontsteken en kan het centrale zenuwstelsel worden aangetast. Enkele symptomen zijn rillingen, misselijkheid, braken, hoofdpijn en maagpijn. Ernstige gevallen kunnen zelfs leiden tot een coma of de dood.
Gelukkig zijn er witte bloedcellen, die ervoor zorgen dat de kleine stofdeeltjes alsnog worden afgebroken en verdwijnen uit uw longen. Zo blijft u vrij van de grote hoeveelheden stof waarmee u dagelijks in aanraking komt.
Als u van een stof zoveel binnenkrijgt dat het uw lichaam beschadigt, noemen we dat vergiftiging. U kunt de stoffen binnenkrijgen via de mond, maar ook via inademing, inspuiting en zelfs via contact met de huid (smeersels, beet, steek, verwonding). Elke stof kan giftig zijn, als de hoeveelheid maar groot genoeg is.
Gebruik bij voorkeur spoelvloeistof of anders lauw water. Spoel de huid tenminste 45 minuten met lauw water of spoel totdat een zorgprofessional het overneemt. Is het middel in het oog gekomen? Begin dan direct met spoelen.
Bij brandwonden door een chemische stof 30 minuten spoelen. Let daarbij op dat het water via de kortste weg contact met de huid verlaat om verspreiding en meer letsel te voorkomen. Probeer de stof niet te neutraliseren als je niet precies weet hoe. Dit vertraagt de eerste hulp onnodig.
Giftige stoffen kunnen na binnendringing via huid, longen of maagdarmkanaal schade veroorzaken. De stof kan zich verspreiden over het hele lichaam en kwetsbare organen aantasten. LD's en LC's geven de schadelijkheid weer.
De voornaamste symptomen zijn bewustzijnsvermindering en ademhalingsstoornissen. Iedere bewusteloze persoon kan dus een slachtoffer van vergiftiging zijn. De andere tekenen kunnen zeer wisselend zijn, afhankelijk van het product. De polsslag kan snel, traag of onregelmatig zijn.
De Gifwijzer bevat een overzicht van alle giftige stoffen en planten op alfabet. Met de gifwijzer kun je een vergiftiging herkennen, voorkomen (moet de ficus wel of niet de deur uit?) en weet je hoe te handelen mocht je kind wat hebben ingenomen.
Naast rauwe kip, voedsel dat op de grond gevallen is en andere dingen die je achter uit het keuken kastje vist, kunnen deze voedingsmiddelen meer dan alleen wat buikkrampen veroorzaken. Niet de vruchten zelf maar de pitten van kersen, abrikozen nectarines en perziken bevatten veel van de giftige stof cyanide.
Veel voorkomende schadelijke stoffen in je huis zijn: kwik. radon en thoron. koolmonoxide.
Tot de stoffen die schade kunnen veroorzaken met betrekking tot de vruchtbaarheid, de ei- en de zaadcellen, de zwangerschap, het ongeboren kind of de zuigeling behoren alle mutagene stoffen, de meeste kankerverwekkende stoffen en alle reproductie toxische stoffen.
Als je het kind moet laten braken laat je eerst een klein glaasje water drinken. Dit om enige maaginhoud te creëren. Daarna ga je met bijvoorbeeld de steel van een lepel of een soortgelijk voorwerp voorzichtig achterin de mond over de tong. Dit wekt het braakreflex op.
Bijtend. Product heeft een vernietigend effect op lichaamsweefsels als huid, ogen en slokdarm en veroorzaakt brandwonden. Daarnaast kan het product textiel, hout en metaal aantasten. Voorbeelden: gootsteenontstopper, verdund zoutzuur (30%) en sterke ontkalkingsmiddelen.
Hoe herken je gevaarlijke stoffen? Schadelijke producten in een verpakking kun je herkennen aan het etiket. Op het etiket staan rood-witte ruitvormige pictogrammen die het gevaar aanduiden. Er kan een signaalwoord bij staan.
“Melk versnelt de opname van stoffen in het bloed en maakt alles erger. Dan gaat het heel snel van het bloed naar de organen, en krijg je orgaanfalen. Dus drink het zeker niet”, aldus Patrick.
stoffen en voorwerpen die door hun scheikundige werking het epitheliumweefsel van de huid en van de slijmvliezen aantasten, of stoffen die wanneer ze via een lek vrijkomen, vervoermiddelen of andere goederen kunnen beschadigen of vernietigen.
Botulinetoxine is de meest giftige stof voor zover bekend. Het verlamt de zenuwen die de spieren aansturen, die hierdoor verslappen. Ca. 15 nanogram van de stof is voor de mens al dodelijk en het gif behoort daarom tot de meest gevaarlijke klasse biologische wapens.
Het slachtoffer heeft een giftige stof binnengekregen of een overdosis ingenomen. Onschuldige klachten zoals jeuk, een droge mond, wazig zien en pijn. Bij een ernstige situatie kunnen verschijnselen optreden als verwardheid, onrust, ademhalingsproblemen, hartritmestoornissen en bewusteloosheid.
Het is echter zeer giftig: een inname van 30 ml ethyleenglycol kan voor een volwassen persoon al dodelijk zijn.