Als je dagelijks veel last hebt van de gevolgen van een traumatische ervaring, spreken we van een psychotrauma of een stressgerelateerde stoornis. Psychotrauma en andere stressgerelateerde stoornissen hebben een duidelijke aanleiding: ze ontstaan door een ingrijpende, zeer bedreigende gebeurtenis.
Een trauma is geen psychische aandoening. Een posttraumatische stressstoornis (PTSS) wél. Wanneer je een trauma niet goed verwerkt, ontstaat een psychische verwonding die stress geeft. Deze posttraumatische stress kan leiden tot PTSS.
Wat is een posttraumatische stressstoornis? Als u iets ergs heeft meegemaakt, bijvoorbeeld geweld of een ongeluk, kunt u klachten krijgen. De nare gebeurtenissen komen steeds terug in uw gedachten of dromen, u kunt het niet tegenhouden. Dat geeft heftige emoties: u bent bang, boos en/of verdrietig.
Gelukkig ontwikkelt niet iedereen PTSS na een traumatische ervaring. Vijftig tot tachtig procent van de Nederlanders maakt in zijn of haar leven minstens één potentieel traumatische gebeurtenis mee; ongeveer 7 procent van hen ontwikkelt uiteindelijk een posttraumatische stress-stoornis.
Als je iets engs of schokkends (een traumatische gebeurtenis) meemaakt en dat niet goed verwerkt, dan kun je PTSS (posttraumatische stressstoornis) ontwikkelen.
Verdringing verwijst naar de opvatting dat traumatische ervaringen onbewust worden weggedrukt en dan niet meer toegankelijk zijn voor bewuste introspectie. Verdrongen herinneringen aan traumatische ervaringen kunnen jarenlang een sluimerend bestaan leiden, aldus de theorie.
Ja. Het kan zijn dat je jezelf bewust of onbewust afsluit voor de verwerking van het trauma. Dan stop je het weg en vermijd je nadenken over je gevoelens en gedachten die met het trauma te maken hebben. Soms lijkt het zelfs zover weg, dat je het niet eens meer goed kunt herinneren.
Wanneer je een trauma niet goed kunt verwerken, levert dit langdurig klachten op: er kan PTSS ontstaan. De klachten gaan dan niet vanzelf over. Traumatherapie kan je helpen om te herstellen van het trauma. Sommige mensen vinden het spannend of eng om in therapie te gaan voor PTSS.
Een posttraumatische stressstoornis is een angststoornis. Na een of meerdere ingrijpende gebeurtenissen blijft de angst bestaan. Die angst kan korte of lange tijd grote impact hebben op je leven. Je hebt last van acute PTSS als je klachten ongeveer een maand aanhouden.
Zo'n traumatische ervaring kan je leven helemaal ontregelen. Het kost tijd om van zo'n gebeurtenis te herstellen. Je verwerkt de gebeurtenis langzaam en pakt de draad van het dagelijks leven weer op. Hoe lang zo'n verwerking duurt, is voor iedereen verschillend.
Kinderen van ouders die getraumatiseerd zijn door bijvoorbeeld een oorlogssituatie, kunnen daar psychische klachten door krijgen, zoals somberheid, angsten en moeite om zich aan mensen te hechten. Ook kan een trauma invloed hebben op de genen van volgende generaties.
1. Wat is PTSS (Posttraumatische Stressstoornis) ? Een posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een psychische stoornis die op elke leeftijd kan ontstaan na het ervaren van een zeer traumatische gebeurtenis.
Na een EMDR-sessie kan het gebeuren dat deze klachten verergeren.Als alles goed gaat, is dit maar tijdelijk. Dit heeft te maken met de soms heftige emoties die naar boven komen als je in therapie gaat en met mogelijke problemen uit het verleden die je hebt onderdrukt maar niet goed hebt verwerkt.
Psychotische PTSS, zoals hij het ziektebeeld afkort, is een nieuwe psychiatrische diagnose die vraagt om een specifieke behandeling. Welke behandeling precies moet nog beter worden onderzocht, maar Braakman verwacht veel van gedragstherapieën als EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing).
Het tonen van begrip, een luisterend oor bieden en vragen stellen helpen in de trauma therapie. Soms helpt het in de trauma verwerking van de gebeurtenis door erover te schrijven.
Een trauma herkennen
Je hebt last van sombere gevoelens en / of huilbuien en vaak ben je voortdurend gespannen. Een traumatische ervaring kan leiden tot het hebben van flashbacks van de gebeurtenis, herbelevingen van de gebeurtenis overdag of in je slaap.
Een populaire en goed werkende therapievorm voor traumaverwerking is Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR). Deze succesvolle techniek helpt vastgelopen verwerking van traumatische ervaringen weer op gang. Dit gebeurt zonder uitgebreide gesprekken en in een zeer korte tijd.
Bij een trauma reageert het zenuwstelsel op triggers die in het onbewuste geheugen zijn gekoppeld aan eerdere stressvolle situaties, het zogenoemde trauma-netwerk en komt het meteen in actie. Dit zijn vaak onbewuste automatische reacties zonder aanwezigheid van feitelijke gedachten.
Wat is trauma? In de psychiatrie en psychologie wordt de term trauma gebruikt wanneer iemand na een schokkende gebeurtenis blijft steken in gevoelens van angst, woede of eenzaamheid. De gebeurtenis is in dat geval zo ongewoon, pijnlijk, schokkend of extreem dat het niet lukt om ermee om te gaan.
Bij type 2 gaat het om zich herhalende gebeurtenissen, zoals bijvoorbeeld lichamelijke of psychische mishandeling, aanhoudend oorlogsgeweld, seksueel misbruik, en emotionele verwaarlozing bij een opgroeiend kind.
Niet iedereen die uit een nare situatie komt heeft direct een trauma. Sommige mensen kunnen zo'n impactvolle gebeurtenis beter verwerken dan anderen. Pas als je een nare gebeurtenis niet kunt verwerken, ontstaat het (psycho)trauma.
Onverwerkte emoties kunnen suïcidale gedachten opwekken
Ze kunnen ontstaan door bijvoorbeeld geweld, misbruik en lichamelijke of emotionele verwaarlozing. Dit kan leiden tot een trauma dat je niet zomaar verwerkt. Maar ook kleinere problemen zijn niet altijd makkelijk bespreekbaar.
Tips voor naasten
Laat iemand met een posttraumatische stress-stoornis zijn of haar verhaal doen. Luister aandachtig en oordeel niet. Het kost tijd om te herstellen van een trauma. Zeg dus niet “het gaat vast snel over” en schep geen valse verwachtingen.