Tomaat. Tomaten zijn technisch gezien fruit, maar dat houdt mensen niet tegen om ze onder de noemer groente te plaatsen. Een discussie hierover liep zo uit de hand dat er in Amerika in 1893 iemand naar het hoger gerechtshof trok en de rechtszaak won. Sindsdien zijn tomaten officieel fruit.
Plantkunde: tomaat is fruit
Fruit is eigenlijk een verzamelnaam voor eetbare vruchten. Een vrucht is - plantkundig gezien - het eetbare deel van de bloem of wat zich daaruit ontwikkelt na bevruchting. Een tomaat is een vrucht, dus plantkundig gezien is tomaat fruit.
– Alles wat aan een houtachtige plant groeit is fruit. Binnen de tuinbouw wordt de tomaat daarom gezien als een groente, en niet als fruit. Tomaten groeien namelijk aan een kruidachtige plant en niet aan een houtachtige plant.
Paprika is een groente. Net als andere groentesoorten bevat paprika veel vezels en voedingsstoffen en weinig calorieën. Rode paprika bevat 2 maal zoveel vitamine C als groene paprika. Ook is de rode wat zoeter.
Komkommer is een groente. Om precies te zijn een vruchtgroente. Dat wil zeggen dat komkommer hoort bij de groenten waarvan we de vrucht van de plant eten. Net zoals bijvoorbeeld paprika en tomaat.
Niet echt een vrucht
Botanisch gezien is de aardbei een schijnvrucht. Een echte vrucht groeit uitsluitend uit een vruchtbeginsel; het onderste gedeelte van de stamper van een bloem. Het rode gedeelte dat we eten, groeit echter vanuit de bloembodem. De echte vruchten zijn de pitjes die je aan de buitenkant ziet zitten.
Buiten Nederland wordt de aardappel inderdaad regelmatig gezien als groente. In Nederland plaatsen we de aardappel bij brood en graanproducten. Dat heeft te maken met de voedingsstoffen in aardappel en de plek die de aardappel van oudsher inneemt bij de maaltijd.
– Alles wat aan een houtachtige plant groeit is fruit. Komkommers groeien niet aan een houtachtige plant, maar aan een kruidachtige plant. Daarom wordt de komkommer als groente gezien.
Appel is een fruitsoort. Appels bevatten weinig calorieën. Er zit niet veel vitamine C in appel, maar wel veel voedingsvezel en kalium. Appels staan net als ander fruit in de Schijf van Vijf en geven gezondheidsvoordelen.
Een vrucht die aan een houtachtige plant groeit is fruit en wat aan een kruidachtige plant groeit is groente. Houtachtig is dan een boom en kruidachtig heeft een groene stengel of stam. Dus denk aan fruit wat aan bomen groeit, appels, pruimen, citroenen maar ook druiven bijvoorbeeld.
Is avocado fruit of groente? Avocado is een vruchtgroente. Hij wordt bij de groente ingedeeld omdat hij meestal als groente wordt gegeten. Hij telt dus mee voor de richtlijn van 250 gram groente per dag.
De tomaat, paprika, komkommer en peper zijn vanuit culinair en tuinbouwkundig oogpunt groenten, al zal een enkele purist blijven roepen dat het vruchten zijn. Groenteplanten gedijen ook prima in de vensterbank: ze groeien omhoog, zodat ze weinig ruimte nodig hebben.
Een aardbei is geen vrucht
De pitjes, die een aardbei aan de buitenkant draagt, zijn eigenlijk de vruchten. De aardbei zelf is een opgezwollen bloembodem. Hoewel er meerdere schijnvruchten zijn, is de aardbei de enige die haar zaadjes aan de buitenkant draagt, op de gemiddelde aardbei zijn dit er vaak wel 200!
Alles wat aan een kruidachtige plant groeit is volgens de tuinbouwkundige definitie groente, terwijl alles wat aan een houtachtige plant groeit volgens deze definitie fruit is. Dit is een belangrijk criterium om bijvoorbeeld de tomaat niet als fruit maar als groente te beschouwen.
Een courgette (ook wel: mergpompoen) is de ongerijpte vrucht van de soort Cucurbita pepo uit de komkommerfamilie, die als groente wordt gegeten.
Gina Sam adviseert daarom om niet meer dan twee stuks sinaasappelen en tomaten per dag te eten en deze zelfs te vermijden als je veel last hebt van brandend maagzuur.
Banaan is een fruitsoort. Bananen groeien in trossen aan een plant op bananenplantages. Bananen zijn krom doordat ze tegen de zwaartekracht in met hun punten naar boven groeien. Banaan is een tropische vrucht.
Botanisch verschil tussen groenten en fruit
Alle andere eetbare plantendelen zoals stengels, wortels en bladeren worden aangeduid als groenten. Op deze botanische definitie bestaan echter uitzonderingen. Tomaten worden meestal als groenten beschouwd terwijl ze plantkundige bekeken duidelijk vruchten zijn.
De olijf behoort tot de steenvruchten en is dus geen groente. Olijfbomen groeien vooral rond het Middellands Zeegebied. Olijven zijn aanvankelijk groen van kleur, maar worden donkerder naarmate ze langer in de zon hangen. Olijven eet je niet vers van de boom.
Bananen zijn eigenlijk bessen (maar ook groente)
Volgens de plantkunde komen bessen van planten met bloemen die meer dan één eierstok bevatten. Daarnaast moet een bes zijn pitten aan de binnenkant hebben zitten. Als je bananen op die manier bekijkt, zijn het bessen.
Wortel is een groente. Bospeentjes zijn lange slanke wortelen, die worden verkocht in bossen met het loof er nog aan.
Ananas is een gezonde fruitsoort. Het fruit bevat onder andere vitamine C en betacaroteen. In onderstaande tekst hebben we het telkens over 100 gram ananas. Een hele ananas weegt ongeveer 800 gram.
Rijst is een graansoort. Zilvervliesrijst staat in de Schijf van Vijf. Zilvervliesrijst bevat vezels en is een bron van koolhydraten en andere gezonde voedingsstoffen. Zilvervliesrijst is een volkoren graanproduct.
In Nederland hoort de aardappel niet bij de groenten, maar bij de brood en granen. Waarom is dat zo? In Nederland tel je aardappels niet mee als groenten. Net als groente bevatten aardappelen veel vitamines en mineralen zoals kalium, vitamine B6, foliumzuur en vitamine C.
Paddenstoelen worden meestal gezien als groenten, maar ze zijn eigenlijk de vruchtlichamen van schimmels. Er bestaan eetbare en giftige paddenstoelen. Van alle eetbare paddenstoelen is de witte champignon de meest bekende.