Mensen willen vaak geen hommelnest in de tuin en zullen soms hommels willen bestrijden. Ook rondvliegende hommels worden nog wel eens gedood door de mens uit angst voor steken. Maar dat is helemaal niet nodig. Een hommel is geen agressief dier en ze komen je niet lastig vallen zoals wespen dat kunnen doen.
Plaatselijke reacties op een hommelsteek
Doorgaans verdwijnen de plaatselijke reacties vrij snel, maar in een aantal gevallen kunnen ze tot enkele dagen aanhouden. Bij een steek in de mond of de keel kan een plaatselijke reactie gevaarlijk zijn, wegens het verstikkingsgevaar.
Wat doe je best? Blijf kalm en bel zo snel mogelijk een arts of de nooddienst van het ziekenhuis en leg duidelijk uit wat er is gebeurd. Als de persoon zich duizelig voelt, laat hem dan plat liggen met zijn benen omhoog. Algemene reacties worden behandeld met adrenaline-injecties, antihistaminica en corticosteroïden.
Ondanks dat hommels zelden steken, kan het toch voorkomen dat je een hommelsteek oploopt. Dit zorgt in de meeste gevallen slechts voor een flinke pijnscheut, maar in sommige gevallen kan dit ook leiden tot een allergische reactie.
Gewoonlijk ontstaat er na de steek, rond de plek van de steek, een zwelling. Dit noemen we een plaatselijke, of ook wel niet-allergische reactie. De plek rond de steek zwelt in dat geval op en wordt rood en jeukerig. Dit kan kort na de steek beginnen, maar meestal na enkele uren.
Het probleem is dat de koninginnen voedsel nodig hebben maar dat er nog weinig voedsel te vinden is. Sneeuwklokjes, krokus, blauw druifje zijn belangrijke voedselplanten die vroeg bloeien, plant ze daarom in je tuin.
Als de hommel lekker zit te eten, kan je misschien wel even zijn bontjasje aaien.
Neem een ernstig verzwakte hommel heel voorzichtig op met een papiertje of een lepel en breng haar weer op krachten met een oplossing van een half theelepeltje suiker dat je oplost in lauw water op een eetlepel. Geef nooit honing, dat lijkt gezond en logisch, maar er kunnen juist ziekteverwekkers inzitten.
Steken van bijen, hommels en wespen op het lichaam kunnen pijnlijk zijn, maar zijn in de regel niet gevaarlijk voor de hond. Als de angel er nog in zit, moet deze met een pincet verwijderd worden. IJsblokjes die in een doek gewikkeld zijn, verminderen de zwelling en verlichten de pijn.
De bosbodem huisvest het insect met de pijnlijkste steek ter wereld, de kogelmier. Zijn gif bevat de stof poneratoxine. De gifstof beïnvloedt de elektrische signalen in de hersenen en blokkeert ionenkanalen in de synapsen. Justin Schmidt beschrijft de steek van de kogelmier als 'Pure, intense, uitstralende pijn.
Nadat je bent gestoken door een hommel kunnen er diverse klachten optreden. Hierbij valt te denken aan zwellingen, jeuk en een rode huid. Indien je allergisch bent voor de hommelsteek kunnen er echter ernstige klachten voorkomen.
Hommels in plaats van bijen gebruiken voor de bestuiving van een gewas heeft een aantal voordelen, namelijk: Bij relatief lage temperaturen (>8⁰C) en weinig lichtinval (bewolkt weer) vliegt de hommel uit, wat de bij niet doet. Hierdoor is de hommel ook in het voor- en najaar goed inzetbaar.
Hommels hebben een olie-achtig laagje op hun lijf dat hen beschermt tegen water. Wanneer ze op een bloem landen, laten ze hun (geurende) voetsporen achter. Andere hommels ruiken dit, weten dan dat de bloem al geoogst is en vliegen door naar de volgende. Maar de geur dient ook als een manier om het nest terug te vinden.
Ze slapen waar ze eten
Ze vallen in slaap op de planten waar ze overdag op vliegen: lavendel, marjoraan, de vlinderstruik, de kaardebol, verschillende distels en wat minder bij peen.
Om predatoren af te schrikken hebben ze een aposematische kleuring, bestaande uit afwisselende kleurenbanden. Net als bijen voeden hommels zich met nectar; ze gebruiken hun lange, uitrolbare tongen om de nectar uit de bloem op te zuigen. De nectar wordt verzameld en opgeslagen in het nest.
Hommelnest in onze spouwmuur
Bedoeld om vocht dat in de muur zit de kans te geven om naar buiten te gaan. Al enige tijd is het hier een af- en aanvliegen van hommels. Aan zijn grote witte achterste te zien, onmiskenbaar de algemeen voorkomende aardhommel (Bombus terrestris).
Bij verstikkingsgevaar moet je altijd direct hulp van de dierenarts inschakelen! De dierenarts kan je hond of kat een prikje geven wat de allergische reactie zal onderdrukken en weet precies wat te doen om te voorkomen dat je huisdier zal overlijden.
Een hond of kat kan, net zoals wij, gestoken worden door een mug, muskiet of vlieg. Zo'n muggen- of muskietenbeet heeft vaak weinig gevolgen, maar de mug en muskiet zuigen ook bloed. Daardoor kunnen zij ziekten en ziekteverwekkende parasieten overbrengen zoals hartworm.
Een wespensteek kan erg gevaarlijk zijn voor een kat. In het ergste geval, kan ze een levensbedreigende allergische shock krijgen. De pijnlijke insectenbeten zijn echter meestal zeer mild. In het beste geval zwelt de prikplek na een paar uur weer op.
Ik had bezoek gehad van een koningin. Alle hommels die je nu ziet, zijn koninginnen. Dit zijn bevruchte vrouwtjes en de enigen onder de hommels die overwinteren. Meestal verlaat de koningin in maart haar overwinteringsplek, maar bij warm weer kan dat ook in februari of zelfs in januari.
“De meeste koninginnen, zoals van de aardhommel en steenhommel, graven zelf een klein holletje op minder dan tien centimeter diepte in de grond waarin ze overwinteren.
En met de droge zomers van de afgelopen jaren kan het voorkomen dat ze moeilijk aan water kunnen komen. Daarom doe je ze een groot plezier door een kom of emmer water in je tuin te zetten, met daar in een aantal drijvende takjes of kurken zodat ze een plek hebben om op te landen en ze dus niet verzuipen.
Geschikte planten voor hommels
Hommels houden van klimplanten, zoals de klimop (Hedera) die nog tot laat in het seizoen voedsel levert en die bovendien een fijne plek biedt om zich tussen de blaadjes te kunnen verstoppen.
Bombus dahlbomii is mogelijk de grootste levende hommelsoort. De koningin kan zo'n 4 centimeter lang worden. De soort komt voor in Zuid-Amerika, waar hij sinds 1998 onder druk staat van een verwante, invasieve soort: de aardhommel.
Veel mensen weten dit niet, maar hommels zijn bijen. Ze zien er wel duidelijk anders uit dan andere bijen, met hun wollige, kleurrijke beharing. Ze zouden misschien verward kunnen worden met de gewone sachembij, maar verschillen daarvan doordat hun ocelli (de puntoogjes bovenop de kop) bijna op één lijn liggen.