De spiegeleikwal heeft acht armen waaraan honderden tentakels hangen, die aan het uiteinde vaak blauw zijn. Soms leven ze in scholen. De kwal voedt zich met algen, met name zoöxanthellen, en plankton. De spiegeleikwal is weliswaar giftig maar het gif is niet gevaarlijk voor mensen.
Dit zijn een soort pijltjes met holle naaldjes, waarmee de huid van een mens wordt doorboord. Hierdoor ontstaat iets dat lijkt op een brandplek. Een rode plek die jeukt en pijn kan doen. De mate waarin dat gebeurt hangt af van het soort gif en de hoeveelheid die wordt geïnjecteerd.
De kompaskwal is te herkennen aan de bruine tekening met v-vormige patroontjes, komt voor van mei tot november, en heeft tot twee meter lange tentakels. Een steek leidt tot verwondingen die vergelijkbaar zijn met de striemen van een zweep. Er kunnen blaasjes en een zwelling ontstaan, die na enkele uren verdwijnen.
Ook voor de bloemkoolkwal, ook wel de zeepaddestoel genoemd, hoeven we niet bang te zijn. Hoewel ze onwijs groot kunnen worden, deze anderhalve meter grote werd bijvoorbeeld gespot bij de Engelse kust, is de steek van deze imposante kwal niet gevaarlijk.
De meeste kwallensoorten die je in Nederland tegenkomt, kunnen geen kwaad. Eigenlijk is alleen de kompaskwal gevaarlijk. Deze kwal heeft bruine V-vormige strepen.
Kwallensoorten in de Wadden- en Noordzee
De meest voorkomende kwal is de oorkwal. De steek van deze soort doet niet veel pijn en de gevolgen zijn minimaal. Na een steek kan de huid hoogstens wat rood, opgezwollen en een beetje jeukerig zijn, maar deze klachten verdwijnen na een aantal uur.
Komt de kwal in contact met een vijand, dan schieten de netelcellen als een soort harpoen uit de tentakel. Het gif uit die cellen komt in je huid terecht, met jeuk en pijn tot gevolg. In Nederland is de kans dat je een (zeer) giftige kwal tegenkomt gelukkig niet heel groot.
De onderzoeker laat de imposante kwal op het strand liggen zodat andere mensen hem ook kunnen bewonderen. Wie dat wil, kan het dier gewoon oppakken. Deze kwal is ongevaarlijk, volgens Ecomare, het centrum voor wadden en Noordzee. De netelcellen zijn te zwak om door de menselijke huid te dringen.
De irukandji is een kleine, glasheldere kwal. Hij wordt maar een paar centimeter lang en leeft in de tropische wateren rond de noordkust van Australië. Dit kwalletje wordt in het algemeen gezien als het giftigste dier ter wereld en in tegenstelling tot andere kwallen heeft de irukandji ook netelcellen op het lichaam.
De tentakels van kwallen hebben giftige netelcellen. Wanneer je gestoken wordt, spuit de kwal gif in je bloedbaan. Hierdoor kan je jeuk en pijn voelen. Wanneer je uit het water stapt, drogen de netelcellen uit.
Het eeuwige leven
Toch kan de Turritopsis nutricula wel degelijk sterven: de regeneratie werkt namelijk alleen bij volwassen exemplaren. Ziekte of hongerige roofdieren worden jonge kwallen wel fataal, maar er is geen ander dier bekend met deze hoge kans op biologische onsterfelijkheid.
In de Noordzee leven verschillende soorten kwallen. De oorkwal komt het meeste voor. Dit is een doorzichtige kwal met vier roze of witte ringen. Hij kan je niet steken, omdat hij niet door de huid heen komt.
Je kunt hele lekkere gerechten maken met de kwal, maar de kwal zelf smaakt volgens Ammerlaan nergens naar. 'De kwal zelf is eigenlijk alleen maar textuur, maar in de Aziatische keuken is textuur ook een smaak. ' De textuur wordt ook vergeleken met die van een komkommer.
In de Noordzee leven geen dodelijke kwallensoorten zoals in de tropen, toch is een ontmoeting niet altijd aangenaam. De gifpakketjes zijn soms uitgerust met harpoenachtige naalden die door onze huid kunnen dringen. Ze worden afgevuurd wanneer de kwal 'getriggerd' wordt, bijvoorbeeld bij aanraking.
Kwallen bijten niet
We noemen het dan wel een kwallenbeet, maar kwallen kunnen helemaal niet bijten. Ze steken. Officieel heet het dus een kwallensteek. De tentakels van een kwal bevatten netelcellen met gif.
Plassen over een kwallenbeet: het zou het prikken tegen gaan, maar maakt het juist erger! Harpoenachtige cellen van de kwallententakels die op je huid liggen komen door de urine alsnog in je vel. Azijn helpt wel, omdat het het gif in de cellen neutraliseert.
Een mild ernstige reactie: misselijkheid, kortademigheid, maagklachten, verwarring. Dit komt voor bij kleine kinderen of als de kwal veel gif heeft afgegeven. Een ernstige reactie: flauwvallen, spierkrampen, hoesten, braken en ademhalingsmoeilijkheden.
Een van de belangrijkste symptomen die bij een beet van een kwal optreden, is een rode huid. Ook kan de huid na de beet opzwellen en gaan jeuken. Vaak zie je streepvormige plekken, die een beetje op galbulten of netelroos lijken. Soms kunnen er ook bultjes of blaasjes ontstaan.
Kleine visjes kunnen schuilen tussen de tentakels van een kwal en zo overleven. Verder is de kwal een delicatesse voor schildpadden en sommige vissen en eet-ie zelf weer kreeftjes, waardoor de populatie goed blijft. Wist je trouwens dat een kwal nog kan steken als-ie dood is?
Wat eten kwallen? Kwallen eten vissenlarven en kreeftachtigen. Met de netelcellen die ze op hun tentakels hebben verlammen ze hun prooi, en met hun tentakels brengen ze de prooi naar hun mond.
Kwal – Oneindig
Ze maken cycli van oud naar weer jong, dit kan oneindig door gaan.
De grootste kwal ter wereld is de gele haarkwal. Hij komt onder andere voor in de Arctische, Noord-Atlantische en Noord-Pacifische Oceaan. Hij is erg groot en heeft meterslange tentakels. De grootste gele haarkwal spoelde aan in Massachusetts Bay (Verenigde Staten) in 1870.
Als het oostenwind (aflandige wind) is, wind van land naar de zee, ontstaat er een onderstroom. De bovenste laag van het water wordt dan door de wind van het land af geduwd, terwijl de onderstroom naar het land toe gaat. In die onderstroom bevinden zich de kwallen, met als gevolg dat ze aanspoelen op het strand.
Kwallen bijten niet maar ze steken met hun tentakels. Vervolgens komt er gif vrij uit de netelcellen op de tentakels. Het gevolg is een rode huid rond de beet, pijn, brandende jeuk, zwelling en eventueel blaren. Na een tijd, verschillend van enkele uren tot meerdere dagen, geneest de beet spontaan.