De Noordzee is in het gebied voor de Nederlandse kust een van de minst zoute zeeën op aarde. Per liter water bevat deze 31 tot 35 gram zout. Ter vergelijking: de Middellandse zee bevat zo'n 38 gram zout per liter water, de Dode Zee maar liefst 332 gram per liter.
De Middellandse Zee was veranderd in een reusachtige zoutwoestijn. Deze situatie is gedurende ongeveer 700 000 jaar blijven bestaan. Daarom kan men ook, op sommige plaatsen onder de bodem van de zee, zoutlagen treffen die meer dan 1000 meter dik zijn.
De concentratie zout is met 33 procent zo hoog, dat een mens er zonder moeite in blijft drijven. De Dode Zee bevat na het Don Juanmeer op Antarctica en het Assalmeer in Djibouti het zoutste water op aarde.
De Middellandse Zee blijft een van de meest vervuilde zeeën ter wereld. Er drijft vier keer meer zwerfafval in rond dan in de Noordzee, blijkt uit een net gepubliceerde studie van het gezaghebbende Franse zeeonderzoeksinstituut Ifremer.
Zeewater is echter niet overal even zout. In de Baltische Zee is het water het minst zout en in de Dode Zee is het water zo zout dat je erop kunt drijven.
Het water in de Noordzee is overal niet altijd even zout. Het gemiddelde zoutgehalte wordt beïnvloed door de menging tussen het instromende Atlantische water en de rivieren. Het Atlantische, zoute water, komt via het noorden en het zuiden de Noordzee binnen.
Vraagt u zich misschien zelfs af of de Noordzee schoon genoeg is om in te zwemmen? Het antwoord is ja! In de Noordzee zitten meer algen dan in bijvoorbeeld de Middellandse zee. Hierdoor worden de zonnestralen in het water eerder gebroken en is de kleur van het Noordzeewater eerder grijsgroen dan blauw.
De groenbruine Noordzee
Troebel water kaatst juist gele en groene lichtdeeltjes terug, waardoor er een geelgroene kleur ontstaat. Zo heeft de Noordzee bijvoorbeeld een groenbruine kleur. Dit komt door de vele algen die in de Noordzee leven.
Daarom is zie je vaak mooie blauwe zeeën omdat de kleur blauw wordt weerkaatst. Maar de Noordzee zit vol stofdeeltjes en plantdeeltjes. Daardoor kunnen de blauwe stralen niet goed door het water dringen en wordt het licht niet weerkaatst en lijkt het water groengrijs.
Dat zout in het zeewater komt van rivieren die in de zee uitmonden. Voordat ze dat doen stromen ze eerst door allerlei gebergten en landschappen. Daarbij voeren ze kleine stukjes gesteente mee. Die steendeeltjes kunnen chemische verbindingen met elkaar aangaan waardoor er zout wordt gevormd.
In de Noordzee schommelt het zoutgehalte tussen 34‰ en 35‰. Vlak onder de kusten - waar grote rivieren zoet water in de zee brengen - is het zoutgehalte lager. Voor de Belgische kust bedraagt de saliniteit van west naar oost van ongeveer 34‰ tot 31‰. Aan de Nederlandse kust en in de Duitse Bocht is het lager dan 30‰.
Als je vraag is of zout in het algemeen op kan gaan, bijvoorbeeld in de zee, nee dat gaat nooit op, omdat al het zout dat gewonnen wordt en gebruikt, bijvoorbeeld voor op de wegen(al is dat vaak zout van onder de grond) uiteindelijk weer in de zee terecht komt, via het grondwater of de riolering.
Toch is dit geen goede keuze! Zeewater is drie keer zo geconcentreerd als menselijk bloed, en om het te verwerken, zou het lichaam het overtollige zout in de vorm van urine uitscheiden via de nieren. Wanneer je zout zeewater drinkt, is het lichaam niet meer in staat om het zout uit het lichaam te spoelen.
Atlantische Oceaan wordt steeds zoeter.
De Middellandse Zee is gelegen tussen Zuid-Europa, West-Azië en Noord-Afrika. De zee is 3850 km lang en heeft een gemiddelde breedte van 600 km. De gemiddelde diepte is ongeveer 1430 m en de totale oppervlakte is ongeveer 2,5 miljoen km². De omtrek is 46.000 kilometer.
Het water van de Middellandse zee is helder omdat er weinig of geen sediment (zand en klei) in aanwezig is en dit in tegenstelling tot de Noordzee waar de zeebodem uit zand (en klei op sommige plaatsen) bestaat dat omgewoeld wordt door de golven. De kleur van het water reflecteert trouwens de kleur van de lucht.
In de kustzone komt het rivierslib samen met zeeslib. Door het mengen van zoet en zout water en door stormen blijft het slib langs de kust hangen. En bij stormweer komt een grote hoeveelheid vanuit de bodem in het water terecht. ▲ Estuariene circulatie: slibdeeltjes stromen vanuit rivieren richting zee.
Slibdeeltjes blijven circuleren
Langs de Belgische (en ook de Nederlandse) kust kan je vanuit de lucht een hele strook van troebel water waarnemen, die veroorzaakt wordt door de aanwezigheid van slib.
'Het zand bepaalt alleen de kleur, niet hoe schoon het water is. In het heldere water kan meer vervuiling, bijvoorbeeld fosfaat of nitraat, zitten dan in het donkere water. Om dit echt zeker te weten, moet het water geanalyseerd worden', legt Willem uit.
Natuurstranden zijn niet eens 'echte' stranden, want de hele Kroatisch kust bestaat van nature uit rotsen, waardoor iedere plek met helder zeewater een goede zwemplek is, of je er nu een echt strand aantreft of niet.
Als het water schoon is worden de blauwe stralen gereflecteerd, waardoor het water blauw lijkt. Hoe dieper en groter het water is, hoe blauwer de zee lijkt. Dit komt doordat er midden in de zee bijna geen vervuiling is, waardoor de blauwe stralen helemaal terugkaatsen.
Schiermonnikoog: breedste strand van Europa
Het Noordzeestrand is gigantisch en op het breedste punt maar liefst één kilometer breed. Zover het zicht reikt zie je alleen maar zand, zand en nog eens zand.
De Nederlandse stranden aan de Noordzee worden steeds schoner. Uit onderzoek van Stichting De Noordzee blijkt dat er een kwart minder afval op de stranden ligt dan tien jaar geleden. De stichting analyseerde data van twintig jaar onderzoek naar strandafval op niet-toeristische stranden.
De enorme hoeveelheid plastic in het water maakt de Middellandse Zee een van de meest vervuilde zeeën ter wereld. Doordat de zee vrijwel geheel door land wordt omringd en slechts enkele beperkte doorstromingen naar andere wateren heeft, spoelt zo'n 80 procent van het afval na zo'n tien jaar weer ergens rond de zee aan.