Ooit afgevraagd waarom het vee die bloemen niet weg graast? Dat is vanwege de scherpe smaak van de plant. Een goed signaal want boterbloemen zijn giftig.
't Is een overal voorkomende plant: wegbermen, hooi- en weilanden. In de plant zit een scherp smakende giftige stof. Koeien hebben daar een hekel aan en zo zie je soms in weilanden waar koeien grazen, gele eilandjes van boterbloemen die door het vee zijn overgeslagen bij het grazen.
Boterbloemen komen veel voor in paardenweiden. Ze zijn mild giftig maar paarden grazen er omheen omdat ze onaangenaam smaken. Wanneer de bloempjes gedroogd worden, verdwijnen de giftige stoffen bijna volledig. Daarom is hooi dat gedroogde boterbloemen bevat wel veilig.
Het eten van gevlekte scheerling, heermoes, herfstijloos, herik, hondspeterselie, scherpe boterbloem (zie foto), Jacobskruiskruid, boekweit, St. Janskruid, rode klaver, stinkende gouwe, veldzuring, vingerhoedskruid, waterscheerling, wolfsmelk en zwarte nachtschade kunnen gezondheidsklachten bij runderen veroorzaken.
De boterbloem werd gebruikt door bedelaars om medelijden op te wekken. Ze wreven met de bloem over hun voeten zodat er blaren ontstonden. Een boterbloem produceert heel weinig nectar waardoor er weinig dieren op deze bloem afkomen (tenzij voor het stuifmeel).
Boterbloemen (Ranunculus-soorten, zoals plantkundigen zeggen) zijn inderdaad giftig. De stof die hiervoor verantwoordelijk is, heet protoanemonine, een afgeleide van een andere stof die ranunculine heet (let op de naam). Bij dieren die ervan eten (runderen, schapen, varkens, honden...)
De gehele plant is giftig maar vooral het sap is gevaarlijk bij consumptie. De kruipende boterbloem is vooral giftig voor vee; runderen, paarden, schapen, varkens,…. De plant wordt tijdens het grazen echter gemeden tenzij er een voedseltekort is.
Sperziebonen en snijbonen hebben een hoge voedingswaarde, maar bevatten een bittere stof waardoor de koeien dit product minder graag opnemen. Rauwe bonen bevatten antitrypsine wat de eiwitopname remt. Daarom wordt humaan geadviseerd bonen altijd minimaal 5 minuten koken om de antitrypsine-activiteit te verwijderen.
De wonderboom komt oorspronkelijk uit Oost-Afrika en Indië, maar wordt vandaag de dag overal ter wereld gebruikt als sierplant. De plant is volgens het Guiness Book of World Records de meest giftige plant ter wereld. Alle delen van de plant zijn giftig. De vruchten van de boom bevatten het gif ricine.
Het grootste deel van haar dagelijks menu bestaat uit vers of gedroogd gras. Dat eet ze wel 6 tot 9 uur per dag. Op haar menu staan verder ook nog mais, krachtvoer, vitamines en mineralen. De voedingsstoffen uit het gras en voer heeft de koe nodig om melk te maken.
De gewone dotterbloem (Caltha palustris) – April 2020
De volwassen dotterbloem is erg giftig en dus niet eetbaar.
Boterbloemen worden in de ordentelijke tuin als onkruid beschouwd.
De Scherpe boterbloem, Ranunculus acris L., is een meerjarige plantensoort uit de Ranonkelfamilie of Ranunculaceae en komt in België en Nederland zeer algemeen voor in graslanden, hooilanden en langs de weg in bermen. De plant is dofgroen van kleur en behaard en ze kan tot maximaal 1 m hoog worden.
Een grasveld vol met deze vrolijke gele bloemen is een lust voor het oog. De bloem van de boterbloem heeft vijf gele kroonblaadjes die zó mooi glanzen dat ze wel van plastic lijken. Maar nee, deze vrolijke bijenvriend is een échte plant.
Een plantensoort die in alle opzichten forser is dan de andere soorten uit het geslacht Boterbloem is de Grote boterbloem, Ranunculus lingua. De grote planten kunnen tot ruim een meter hoog worden. Ook de bloemen met goudgele kroonbladen zijn groter dan de gemiddelde boterbloem.
Uit onderzoek is gebleken dat zowel runderen als paarden ervan eten. Wanneer het wordt verwerkt in hooi, kan consumptie van heermoes leiden tot vernietiging van vitamine B1, met verlamming van de achterpoten tot gevolg.
Wat veel mensen niet weten is dat een hortensia giftig is. Het zijn geen planten waar een hond of kat zomaar aan gaat knabbelen, vandaar dat het vaak niet bekend is dat ze giftig zijn. Ook voor mensen kan de hortensia reacties oproepen als: braken, diarree en kan het effect hebben op de bloedsomloop.
"Denk bijvoorbeeld aan de taxus. Alles daaraan is giftig, behalve het vruchtvlees van de besjes." Andere giftige planten die we vaak in de tuin of in de natuur tegenkomen zijn het vingerhoedskruid, de monnikskap en de berenklauw.
De inname van betrekkelijk kleine hoeveelheid giftige bessen kan (ernstige) klachten veroorzaken, zoals braken, maagpijn, buikkrampen, misselijkheid. Kinderen zijn gevoeliger dan volwassenen voor eenzelfde dosis.
Het advies om dieren geen brood te voeren geldt behalve voor paarden, koeien en schapen ook voor eenden en andere vogels, want brood bevat veel zout en dat is erg schadelijk voor ze.
Onderzoekers van het Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek (ILVO) vinden de appels en peren vooral geschikt voor herkauwers. Ze bevatten namelijk veel suiker en energie, en zijn goed verteerbaar.
Koeien zijn grazers: ze eten van nature vooral gras. Met hun vier magen kunnen ze gras goed verteren, wat dieren met slechts één maag, zoals kippen, varkens en ook mensen, niet of veel minder goed kunnen.
Gevolgen voor dieren
Haarloze delen van het hoofd en de uier zijn het meest vatbaar. Het kan tot 48 uur na de blootstelling duurt voor laesies verschijnen. Chronische inname kan leverschade veroorzaken, maar dit effect is zeldzaam.
Boterbloemen wijzen op zure grond en op een kalktekort.
De malse bladeren, bloemen en wortels zijn allen eetbaar, echter de stengels zijn het minst eetbaar. Het sap uit de stengels is licht giftig. Al met al kan de paardenbloem worden gerekend tot de wilde groenten. De bladeren zijn het hele jaar te gebruiken.