Wat is het? Een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een psychiatrische aandoening die iemands dagelijks functioneren erg kan beperken. Een persoon met BPS lijdt aan emotionele instabiliteit, gedragsstoornissen en is doorgaans vatbaar voor problemen in zijn relaties met anderen, zowel privé als professioneel.
De borderline persoonlijkheidsstoornis is een psychische stoornis waarbij je sterke stemmingswisselingen vertoont, moeite hebt om stabiele relaties te vormen en vaak bang bent om in de steek te worden gelaten.
Mensen met borderline hebben vaak weinig zelfvertrouwen en een negatief zelfbeeld. Ze zijn buitengewoon gevoelig voor opmerkingen die ze als kritiek ervaren. Ze twijfelen constant over wat ze zullen aanpakken en wat ze met hun leven willen. Mensen met borderline kunnen momenten van vervreemding hebben.
Een bipolaire stoornis heeft veel weg van een borderline stoornis, maar de twee persoonlijkheidsstoornis zijn wel verschillend. Een van de grootste verschillen is dat bij een bipolaire stoornis de stemmingsveranderingen een stuk langer duren (weken tot maanden) dan bij een borderline stoornis (uren tot dagen).
Mensen met borderline zijn vaak vrolijk en spontaan en kunnen ook nog eens heel charmant zijn. Meestal zijn mensen met deze stoornis intelligenter dan je denkt. Heb je een relatie met iemand met borderline of ben je zelf een borderliner met een relatie, dan vliegen de vonken ervan af.
Toon waardering voor de dingen die goed gaan. Dit valt niet mee, maar probeer negatief gedrag los te zien van de persoon. Stel niet te hoge eisen. Leg niet te veel druk op de schouders van iemand met borderline.
Voor het eerst is wetenschappelijk aangetoond dat een borderinestoornis succesvol te behandelen is en dat mensen er zelfs van kunnen genezen. Van de borderliners die gedurende drie jaar twee maal per week Schema Focused Therapy kregen, herstelde 52% volledig.
Hoe sterk en hoe vaak dat wisselt, hangt af van hoe erg u er last van heeft. Net als bij andere stoornissen zijn er mensen met een milde of met een ernstige vorm. Gelukkig gaat het met de meeste patiënten na een tijd veel beter. Mensen leren beter met hun beperkingen om te gaan.
Patiënten met een Borderline Personality disorder (BPD) hebben vaak moeite met het uitvoeren van dagelijkse taken in stressvolle situaties, bijvoorbeeld nieuwe informatie te onthouden of oude informatie te herinneren, in het bijzonder als zij dissociatie ervaren.
Er is geen speciaal geneesmiddel tegen borderline. Vaak krijg je medicijnen voor andere stoornissen. Die werken tegen sommige symptomen van borderline. Denk aan antipsychotica en antidepressiva.
“Mensen met borderline hebben geen vertrouwen in anderen, en evenmin in henzelf. Ze zijn heel slecht in 'mentaliseren': nadenken over gevoelens, overtuigingen en gedachten. Overtuigingen zijn bij hen daardoor heel rigide.
In relaties verbreken ze vaak de relatie met een partner die redelijk stabiel en betrouwbaar is, omdat deze als 'te saai' ervaren wordt. Zo blijft het patroon van instabiliteit in stand.
hebben een grote angst voor afwijzing, zijn explosief, hebben een slecht zelfbeeld, bedenken verhalen en scenario's in hun hoofd die niet overeenkomen met de werkelijkheid, kunnen liegen en manipuleren, kunnen anderen adoreren (en daarna weer intens haten), kunnen iemand claimen en veel druk op een relatie zetten.
Deze onvoorspelbare stemmingswisselingen duren vaak een paar uur en bijna nooit langer dan een paar dagen. Iemand met Borderline reageert vaak impulsief en dat kan leiden tot negatieve gevolgen zoals geldverspilling, alcohol- en drugsmisbruik, instabiele (seksuele) contacten of eetbuien.
Als je borderline hebt, verandert je humeur om de haverklap. Net als je gedachten en je gedrag. Je bent enorm impulsief, denkt zwart-wit en je reageert vaak extreem. Je relaties zijn intens en je wisselt snel van partner.
Er is niet één soort borderline: de ernst en impact kunnen erg verschillen per persoon. Bij een milde vorm van borderline heb je wel last van angst en twijfels over jezelf, maar lukt het je vaak ook om goed te functioneren. Voor mensen met een zwaardere vorm van borderline is dit een stuk moeilijker.
Zeker wanneer ze boos zijn kunnen ze impulsief dingen zeggen en doen waar ze korte tijd later al weer spijt van hebben en waarvoor ze zichzelf vreselijk op de kop kunnen geven. Ook daarin zijn ze vaak grenzeloos. De borderliner heeft een neiging tot zelfbeschadiging en dreigt vaak met zelfmoord.
Hoe komt het? Met borderline word je geboren. Het openbaart zich vaak tijdens de pubertijd. Ook een nare ervaring kan zorgen dat een borderline stoornis problemen geeft.
Niemand heeft bij zijn of haar geboorte al borderline. Het is een persoonlijkheidsstoornis waar je aanleg voor kunt hebben. Als er in je familie veel borderline voorkomt, dan heb je een grotere kans op borderline. Borderline kunnen we niet strikt erfelijk noemen: het is niet direct overdraagbaar van ouder op kind.
Empathie-test
Mensen met borderline kunnen met beide moeite hebben – in elk geval slagen ze er niet in om op anderen te reageren met een passende emotie, en daarnaast hebben ze mogelijk ook moeite met het goed aflezen van intenties en emoties van de gezichten van anderen.
Mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) zijn vaker werkloos en verzuimen vaker op het werk. Werknemers met symptomen van BPS ervaren minder vaak beslissingsbevoegdheid, minder baanzekerheid en minder steun van collega's.
Stemmingsstabilisatoren (valproïnezuur, lamotrigine, topiramaat) zijn effectief tegen overmatige boosheid en impulsief-agressief gedrag bij borderline. Deze middelen worden normaal gesproken voorgeschreven bij epilepsie of bipolaire stoornis.
Een opname van de patiënt is soms de enige manier waarop ook zij even rust krijgen. Een ongenuanceerd non-opname beleid ten aanzien van borderline patiënten doet hun daarom geen goed. Borderline patiënten die te lang ambulant worden behandeld, dreigen op den duur te worden uitgestoten door hun uitgeputte steunsysteem.
Wat is Borderline? Wanneer je een borderline persoonlijkheidsstoornis hebt, voel je je vaak niet in balans, maar erg instabiel en kan je (ook voor jezelf) soms onvoorspelbaar reageren. Je voelt je vaak snel afgewezen en bent bang om door mensen die belangrijk voor jou zijn in de steek gelaten te worden.
Patiënten met borderline hebben meestal weinig zelfvertrouwen en zijn daarbij overgevoelig voor kritiek, vaak weten ze niet goed wat te doen en wat te willen met hun leven. Een vaak gehoorde klacht is een leeg gevoel van binnen hebben, eenzaam voelen, bang in de steek gelaten te worden en moeilijk alleen kunnen zijn.