Toen aten Nederlanders gemiddeld 39,5 kilo vlees per persoon per jaar, ruim 20 kilo meer dan een halve eeuw ervoor. Sinds 2010 neemt de vleesconsumptie gemiddeld af, al stagneert het wat sinds 2016. Inmiddels noemt meer dan de helft van de Nederlanders zich flexitariër en zeggen steeds meer mensen minder vlees te eten.
De mensen aten vroeger van alles! Gevogelte, vlees, groenten en fruit. Eigenlijk een hele gezonde keuken. Ze aten alles wat er in de natuur voorkwam, zelfs kleine vogeltjes.
Dagelijkse kost tussen 1700 en 1950
Als ontbijt aten ze pap, pannenkoek, aardappel of brood met reuzel, stroop en af en toe jam. Als hoofdmaaltijd aten ze meestal een stamppot met veel aardappelen of een gerecht van peulvruchten, zoals bruine bonen en erwtensoep. Rijke mensen konden vaker vlees, vis en zuivel kopen.
Gemiddeld eten mannen 117 gram vlees en vrouwen 82 gram vlees per dag. Van de mannen eten de 36-64- jarigen gemiddeld het meeste vlees (in grammen) en van de vrouwen de 18-35-jarigen.
Wetenschappers hebben stukjes van een 1,5 miljoen jaar oude schedel teruggevonden die erop wijzen dat vlees eten in die tijd al heel gewoon was. En dat zou betekenen dat wij mensen al veel eerder dan gedacht met enige regelmaat vlees op het menu hadden staan.
"Mensen moeten eten om te overleven. Voedsel levert energie en bouwstenen die we nodig hebben en ons lichaam zelf niet kan aanmaken. Vlees is een makkelijke bron om voedingsstoffen binnen te krijgen. Het bevat vitamine B, een aantal mineralen en eiwitten en vetten".
Australiërs zijn de grootste vleeseters ter wereld met 111,5 kilo (bruto*) per persoon. Zij worden gevolgd door Nieuw-Zeelanders, Oostenrijkers en Argentijnen. Nederlanders zijn bescheidener en zitten gemiddeld op zo'n 85,50 kg (bruto*) vlees.
Het advies is om niet meer dan 500 gram vlees per week te eten, waarvan maximaal 300 gram rood vlees, zoals rundvlees en varkensvlees. Dit is inclusief vleeswaren.
De Chinezen eten 63 kilo vlees per jaar, Nederlanders 89 kilo, maar Amerika spant de kroon: daar ligt de vleesconsumptie op 120 kilo per persoon per jaar.
Vlees is rijk aan de vitamines B1, B6 en B12 en het mineraal zink. Daarnaast levert het vitamine B2 en de mineralen ijzer, fosfor en seleen. Vlees bevat van nature eiwit en vet. Er zitten geen koolhydraten in.
De arme mensen aten uit een oud stuk brood. Maar de rijke mensen van adel af rijke handelaren aten uit borden van zilver en goud. De mensen in de middeleeuwen hielden van vlees, maar dat mochten ze niet alle dagen eten dat kwam door de kerk.
Middeleeuwse voeding. Brood vormde het hoofdvoedsel, gevolgd door andere graanproducten, zoals pap. Vlees was prestigieuzer en duurder dan graan of groente. De adel liet bij speciale gelegenheden een beer (mannelijk varken) slachten.
1850-1960: haute cuisine en smaakvervlakking
In de westerse landen is dit een periode waarin de hongersnood definitief wordt overwonnen. In deze periode eet de Nederlander twee keer per dag brood en één keer warm, meestal 's avonds. Naast brood is pap populair en de pannenkoek natuurlijk.
Als ontbijt at men vaak bierpap, die werd bereid van bier, oud brood, boter en suiker. Of men at brood met boter en kaas en dronk daarbij een glas bier. Bier werd zeker in het begin van deze achttiende eeuw gedronken bij alle maaltijden en op elk uur van de dag.
Wat aten wij toen? Het eten was destijds goedkoop en simpel. De warme maaltijd bestond voornamelijk uit aardappelen, groente en (een klein beetje) vlees. Gerechten als stamppot, bruine bonensoep, watergruwel, hangop en rijstebrij waren aan de orde van de dag.
Er werd weinig vlees, weinig suiker en weinig vet gegeten. In plaats daarvan kwam een voornamelijk plantaardig dieet van aardappelen, granen, peulvruchten, groenten en fruit, aangevuld met een beperkt aantal vetten. Hier doet het menselijk lichaam het goed op.”
Uit dit onderzoek is gebleken dat Luxemburg helemaal bovenaan staat al het aankomt op de gemiddelde consumptie van vlees per persoon. Zij eten maarliefst 136,5 kilo vlees per persoon per jaar.
Australiërs, Nieuw-Zeelanders en Oostenrijkers komen als grootste vleeseters ter wereld naar voren. De gemiddelde Australiër werkt jaarlijks 111,5 kilo aan rund- en varkensvlees, kip en vis weg. Hij wordt gevolgd door de Nieuw-Zeelander met 106 kilo en de Oostenrijker met 102 kilo.
De nummer één en twee zijn niet verrassend, daar staan volgens de FOA (Food and Agricultuur Organization) inderdaad respectievelijk varkensvlees en kip. Op de derde plaats zou je dan misschien rundvlees verwachten, maar die staat pas op de vijfde plek. Daarboven komen eerst nog paarden en kamelen.
Rundvlees
Het behoort tot de gezondste vleessoorten die er zijn. Rundvlees is een natuurlijke bron van vitamine B3, B12, zink en ijzer. Het vetgehalte in het vlees hangt ook af van de diersoort, het lichaamsdeel en natuurlijk het voer. Mager rundvlees bevat minder dan tien gram vet per 100 gram vlees.
Denk aan charcuterie zoals salami of ham, en vers bewerkt vlees waaraan zout of additieven (zoals nitriet en fosfaten) zijn toegevoegd zoals spek. Ook de consumptie van bewerkt vlees is in verband gebracht met een verhoogd risico op darmkanker, beroerte en diabetes type 2.
Bewerkt vlees is voor de verkoop bewerkt om de smaak of houdbaarheid te beïnvloeden door het te roken, door het te zouten of door conserveringsmiddelen toe te voegen. Vleeswaren, zoals worst, ham of paté, en bewerkt vlees zoals hamburger, worst en gemarineerd vlees vallen in de categorie bewerkt vlees.
Wie eet het meeste brood? Vanaf 2000 is Turkije het land met de grootste broodconsumptie per hoofd van de bevolking met 199.6 kg (440 lb) per persoon. Turken eten jaarlijks meer dan drie keer hun eigen lichaamsgewicht aan brood.
De inwoners van Nederland worden ook wel kaaskoppen genoemd. Nederlanders eten gemiddeld ongeveer 17 kilo kaas per jaar. Niet meer dan onze buurlanden, want Fransen eten gemiddeld 26 kilo kaas per jaar en Dyuitsers 24 kilo. In Nederland eten we gemiddeld zo'n 50 gram per dag.
De jaarlijkse vleesconsumptie per inwoner ligt in Duitsland met ruim 80 kilo op het niveau van het Europese gemiddelde, waarbij varkensvlees en kippenvlees het grootste aandeel hebben. De Duitse consument eet echter steeds minder vlees, er is sprake van een afname met 1,4% per jaar.